Spis treści:
- Czym są trójglicerydy?
- Trójglicerydy – norma
- Podwyższone trójglicerydy - skutki
- Podwyższone trójglicerydy – objawy
- Trójglicerydy – badanie
- Jak obniżyć trójglicerydy
Czym są trójglicerydy?
Trójglicerydy, określane też jako triglicerydy, triacyloglicerydy, czy też skrótem TG – to lipidy, a konkretniej tłuszcze proste, które są wykorzystywane w naszym organizmie jako główne źródło energii.
Choć w pewnej mierze mogą być produkowane przez wątrobę (np. z węglowodanów czy kwasów tłuszczowych), głównym ich źródłem jest dieta. To właśnie na skutek przetwarzania i przyswajania jedzenia, tróglicerydy przenikają do krwi i są transportowane do mięśni. Tam je spalamy. Jeżeli jednak dostawy tego „paliwa" są nadmierne, trójglicerydy odkładają się na później – jako tkanka tłuszczowa.
Trójglicerydy – norma
Przyjmuje się, że prawidłowy poziom trójglicerydów u dorosłych to mniej niż 150 mg/dl. Przy podziale na płeć, a także w przypadku dzieci są także ustalone szczegółowe normy trójglicerydów.
| kategoria osobowa | norma trójglicerydów |
| kobiety | 35-135 mg/dl |
| mężczyźni | 40-160 mg/dl |
| dzieci | poniżej 100 mg/dl |
Podwyższone trójglicerydy - skutki
O stężeniu podwyższonym triglicerydów mówimy przy wyniku w przedziale od 150 do 199 mg/dl. Wysoki poziom mamy, gdy poziom przekracza 200 mg/dl krwi.
Nadmierna ilość triglicerydów prowadzi do:
- insulinooporności,
- cukrzycy typu 2,
- miażdżycy,
- choroby niedokrwiennej serca,
- udaru mózgu,
- zawału serca,
- zespołu metabolicznego.
A ryzyko takich problemów dodatkowo wzrasta, gdy oprócz wysokiego poziomu trójglicerydów mamy także nadmiar tzw. złego cholesterolu, czyli LDL i deficyt dobrego cholesterolu HDL (zobacz normy cholesterolu we krwi). Niestety, nawet przy prawidłowych ich poziomach, znaczący nadwyżka trójglicerydów także może doprowadzić np. do choroby wieńcowej.
Podwyższone trójglicerydy – objawy
Typowym objawem, któremu często towarzyszy podwyższony poziom trójglicerydów jest duża nadwaga lub otyłość. Ale nie oznacza to, że jedynie mając rozmiar XL powinniśmy spodziewać się złych wyników. Można mieć bowiem nadwagę i prawidłowe parametry krwi, jak i wagę prawidłową i poważną hipertriglicerydemię (czyli chorobowo wysoki poziom trójglicerydów).
Niestety, zarówno hipertriglicerydemia, jak wynikające z niej choroby w początkowej fazie mogą się rozwijać zupełnie bezobjawowo. Dlatego też - o ile nie będziemy się regularnie badać - może się okazać, że pierwszym symptomem nadmiaru trójglicerydów będzie np. zawał serca.
Trójglicerydy – badanie
Badanie poziomu trójglicerydów to składowa tzw. lipidogramu (oprócz trójglicerydów sprawdza się wtedy także poziom cholesterolu). O ile lekarz nie zaleci inaczej profilaktycznie badanie takie powinno się robić co 2–3 lata. Zobacz, kto powinien wykonać lipidogram, czyli lipidogram wskazania.
Aby lipidogram dał wiarygodne wyniki:
- przez kilka poprzedzających go dni trzeba prowadzić swoją normalną dietę (bez ograniczania czy zwiększania udziału tłuszczów,cukrów czy alkoholu);
- w dniu badania należy być na czczo – przy czym od ostatniego posiłku powinno upłynąć ok. 12 godzin. Przed pobraniem krwi można wypić szklankę wody.
Jak obniżyć trójglicerydy
Jeżeli wysokiemu poziomowi trójglicerydów towarzyszy znacznie podwyższony poziom cholesterolu, lekarz zwykle ordynuje zażywanie statyn. Leki te poprawiają profil lipidowy. By działały prawidłowo, trzeba je zażywać regularnie, zwykle stale.
Same farmaceutyki z problemem się nie uporają. Równie ważne jest, aby:
- zmienić nawyki – czyli przejść na regulującą trójglicerydy i cholesterol dietę (dieta na cholesterol - jadłospis) oraz zwiększyć aktywność fizyczną - terapeutyczne działanie ma ćwiczenie 4–5 razy w tygodniu po minimum 30 minut, w umiarkowanym tempie.
- wykryć i w razie możliwości wyeliminować niezwiązane z dietą przyczyny hipertriglicerydemii. Mogą to być np. niedoczynność tarczycy, dna moczanowa, choroby nerek, antykoncepcja hormonalna czy stosowanie leków moczopędnych.
Trójglicerydy – dieta
- Podstawą jadłospisu są produkty, które regulują poziom lipidów we krwi,czyli cholesterolu i trójglicerydów. Tak działają przede wszystkim zdrowe węglowodany i błonnik pokarmowy (ich źródłem są gruboziarniste produkty zbożowe, owoce i warzywa). Na cenzurowanym są zaś składniki, które szkodzą układowi krążenia, np. sól, tłuste mięsa i wędliny oraz tłuszcze zwierzęce (masło i smalec). Zamiast nich wybieraj tłuste ryby morskie (np. łosoś, makrela, śledź, sardynka), miękkie margaryny z roślinnymi sterolami, oliwę i oleje roślinne – dostarczają sporo kwasów tłuszczowych omega-3. Te zaś zmniejszają stężenie złego cholesterolu i trójglicerydów, działają przeciwzakrzepowo i obniżają ciśnienie krwi.
- Ważne jest jednak nie tylko to, co będziesz jeść, ale i w jakiej ilości. Jeśli masz nadwagę lub tendencję do tycia w okolicy pasa, pilnuj by objętość każdego głównego posiłku nie przekraczała twoich 2 złożonych razem pięści. Drugie śniadanie czy podwieczorek niech będą o połowę mniejsze. W razie potrzeby możesz dołożyć jedynie nieokraszone niczym warzywa.
- Staraj się przy tym stołować 4–5 razy dziennie, regularnie i bez podjadania między posiłkami.
Trójglicerydy a alkohol
Choć od dawna mówi się, że małe dawki alkoholu (np. kieliszek czerwonego wina dziennie) wspomagają obniżanie złego cholesterolu. To „kuracja” taka nie jest jednak polecana osobom, które mają z wysoki poziom trójglicerydów. Alkohol bowiem jeszcze bardziej go podnosi.
Poza tym obciąża wątrobę, która przy zaburzeniach lipidowych i tak zazwyczaj jest w gorszej formie. Wchodzi również w interakcję z lekami – w tym stosowanymi np. przy chorobie wieńcowej i nadciśnieniu beta-blokerami (które zresztą także mogą podnosić poziom trójglicerydów).
Więcej o badaniach krwi:Morfologia krwi: interpretacja wyników badań - 22 parametryJak przygotować się do badań krwi?Kreatynina norma - jakie wyniki jej stężenia we krwi są dobre?Kto powinien zbadać sobie poziom cukru?Co wykrywa badanie OB i dlaczego jest takie ważne?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
