Zastrzyki na odchudzanie to potoczna nazwa leków z grupy analogów GLP-1, które są przeznaczone do leczenia cukrzycy typu 2 i otyłości. Należą do nich m.in. semaglutyd (Ozempic), liraglutyd (Saxenda, Victoza), dulaglutyd (Trulicity). Tylko preparat Saxenda jest w Polsce oficjalnie zrejestrowany konkretnie do leczenia otyłości. Jednak każdy z tych leków, a szczególnie semaglutyd, może powodować spadek wagi. Jak każdy lek, również analogi GLP-1, mogą wywołać skutki uboczne. Z obserwacji lekarzy wynika, że z powodu nieprzyjemnych dolegliwości od 5% do 10% osób przerywa leczenie. Odpowiadamy, jakie są to działania niepożądane i jak sobie z nimi radzić.
Spis treści:
- Najczęstsze skutki uboczne zastrzyków na odchudzanie
- Inne skutki uboczne zastrzyków na odchudzanie
- Skutki uboczne zastrzyków na odchudzanie — jak sobie radzić?
- Sygnały alarmowe
- Komu zastrzyki na odchudzanie mogą szkodzić?
Najczęstsze skutki uboczne zastrzyków na odchudzanie – objawy żołądkowo-jelitowe
Do najczęściej występujących skutków ubocznych zastrzyków na odchudzanie należą dolegliwości żołądkowo-jelitowe:
- nudności,
- wymioty,
- biegunka,
- refluks.
Dolegliwości są na ogół przejściowe i krótkotrwałe. Nie są bardzo nasilone. Przechodzą w ciągu kilku tygodni leczenia. Trzeba jednak pamiętać, że biegunki i wymioty mogą szybko doprowadzić do odwodnienia, co wiąże się też ze zwiększonym zagrożeniem rozwinięcia ostrej niewydolności nerek.
Pacjenci zgłaszali również bezsenność, zmęczenie, suchość w ustach, wzdęcia, odbijanie się. Objawy te występowały przede wszystkim na początku leczenia.
Skąd się biorą skutki uboczne dotyczące układu pokarmowego?
Analogi GLP-1 wiążą się z receptorami glukagonopodobnego peptydu 1 zlokalizowanymi na komórkach wysp trzustkowych, dzięki czemu zwiększają produkcję insuliny zależną od poziomu glukozy w organizmie, hamują wydzielanie glukagonu i spowalniają opróżnianie żołądka, zwiększając uczucie sytości. Jednocześnie leki z tej grupy działają bezpośrednio na układ pokarmowy, co wiąże się z zaburzeniem jego czynności i wystąpieniem przykrych objawów.
Mimo wszystko analogi GLP-1 mają więcej zalet niż wad. Dzięki nim organizm lepiej kontroluje cukier i nie domaga się dużych ilości jedzenia. To szansa na skuteczne leczenie cukrzycy i zmniejszenie masy ciała przy znacznej nadwadze bez potrzeby poddania się operacji bariatrycznej.
Inne skutki uboczne zastrzyków na odchudzanie
Częstym skutkiem ubocznym stosowania zastrzyków na odchudzanie jest postęp retinopatii (uszkodzenia w siatkówce oka) u osób, u których występują już zmiany na dnie oka. W takich przypadkach szybkie obniżanie glukozy jest niewskazane. Może pojawić się problem ze wzrokiem.
Inne możliwe skutki uboczne to:
- wysypka,
- ból głowy,
- zawroty głowy,
- zaburzenia w rozpoznawaniu smaków,
- brak apetytu.
Do rzadkich skutków ubocznych stosowania zastrzyków na odchudzanie należą reakcja uczuleniowa oraz tachykardia. Wspomina się również o ryzyku zapalenia trzustki. Stosowanie analogów GLP-1 może też prowadzić do niebezpiecznego obniżenia glukozy we krwi (hipoglikemii) u osób stosujących dodatkowo inny lek przeciwcukrzycowy.
Skutki uboczne zastrzyków na odchudzanie — jak sobie radzić?
Większość analogów GLP-1 w zastrzykach wymaga stopniowego zwiększania dawki zaczynając od minimalnej, aby zwiększać tolerancję układu pokarmowego. Jeżeli dolegliwości występują, można porozmawiać z lekarzem na temat dostosowania dawki tak, aby ograniczyć przykre skutki uboczne.
Aby zmniejszyć główne skutki uboczne po zastrzykach na odchudzanie, eksperci zalecają:
- powolne jedzenie posiłków,
- jedzenie mniejszych porcji,
- unikanie tłustych pokarmów,
- wybieranie produktów łatwostrawnych,
- unikanie przejadania się,
- unikanie leżenia po posiłku.
Każdą wątpliwość i odczucia związane z leczeniem należy zgłaszać lekarzowi, który przez dobór właściwego leku lub dawki, może poprawić efekty kuracji.
Sygnały alarmowe przy leczeniu zastrzykami na odchudzanie
Trzeba mieć świadomość, że leczenie zastrzykami na odchudzanie, może prowadzić do zapalenia trzustki. Objawy nie powinny być mylone z typowymi skutkami ubocznymi leczenia. Alarmujący jest stały i silny ból brzucha (w nadbrzuszu lub z lewej strony), który może promieniować do pleców. Przy tym występują też niekiedy wymioty, podwyższona temperatura, napięcie brzucha. O takich objawach, jak najszybciej trzeba powiadomić lekarza, ponieważ nieleczone zapalenie trzustki jest groźne dla życia.
Zaniepokoić powinny też objawy odwodnienia, problemy ze wzrokiem (mogą świadczyć o postępie retinopatii), objawy zapalenia pęcherzyka żółciowego. Są to komplikacje, których ryzyko wzrasta w trakcie leczenia analogami GLP-1.
Przy stosowaniu jednocześnie innego leku przeciwcukrzycowego (np. insuliny, metforminy), mogą wystąpić objawy niedocukrzenia:
- zimne poty,
- drżenie,
- nudności,
- kołatanie serca,
- ból głowy,
- zmiany widzenia,
- senność,
- niepokój,
- uczucie silnego głodu.
W takich sytuacjach należy zbadać cukier i ustabilizować jego poziom, a następnie zgłosić lekarzowi problem.
Komu zastrzyki na odchudzanie mogą szkodzić
Ostrożne podejście jest wskazane u pacjentów z zaburzeniem pracy nerek. Nie powinny stosować zastrzyków na odchudzanie osoby z niewielką nadwagą bez cukrzycy, które chcą zrzucić tylko kilka kilogramów. U takich osób kuracja może szkodzić, powodując m.in. rozregulowanie gospodarki hormonalnej albo objawy hipoglikemii.
Nie każdy może stosować leki z grupy analogów GLP-1 na odchudzanie. Do takich osób należą:
- dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia,
- kobiety ciężarne i karmiące piersią,
- chorzy na cukrzycę typu 1,
- osoby z historią raka rdzeniastego tarczycy,
- osoby z zapaleniem trzustki,
- osoby z alergią na którykolwiek składnik leku.
UWAGA! Pojęcie „zastrzyki na odchudzanie” to potoczna nazwa leków z grupy analogów GLP-1, tzw. glutydów. To leki, których podstawowym przeznaczeniem jest leczenie cukrzycy typu 2. Wydawane są na receptę. Tylko jeden z nich, preparat Saxenda, jest zarejestrowany w Polsce do leczenia otyłości. Przepisywanie pozostałych glutydów „na odchudzanie” to wykorzystywanie tych leków poza oficjalnymi wskazaniami w ulotce.
Źródła:
Sun F, Chai S, Yu K, Quan X, Yang Z, Wu S, Zhang Y, Ji L, Wang J, Shi L. Gastrointestinal adverse events of glucagon-like peptide-1 receptor agonists in patients with type 2 diabetes: a systematic review and network meta-analysis. Diabetes Technol Ther. 2015 Jan;17(1):35-42. doi: 10.1089/dia.2014.0188,
Sujal Patel, Kaitlin Miles, What are the gastrointestinal adverse effects of the glucagon-like peptide 1 receptor agonists, and how should they be managed?, www.illinoisadvance.com,
Charakterystyka produktu leczniczego oraz ulotka leku Ozempic,
Charakterystyka produktu leczniczego oraz ulotka leku Saxenda,
Charakterystyka produktu leczniczego oraz ulotka leku Trulicity.
Czytaj także:
Zastrzyki na odchudzanie – kiedy są refundowane? Ceny za miesięczną kurację
Zastrzyki na odchudzanie – który jest najlepszy w redukcji masy ciała?
Zastrzyki na odchudzanie – kiedy zaczynają działać? Czy po odstawieniu leku waga wraca?
Zastrzyki na odchudzanie. Jak wykonać zastrzyk i co zrobić w przypadku pominięcia dawki?
Zastrzyki na odchudzanie – czy są bezpieczne? Czy mogą je stosować osoby zdrowe?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
