Spis treści:
- Czym jest pchła?
- Ugryzienie pchły - czy pchły gryzą ludzi?
- Ugryzienie pchły - objawy
- Ugryzienie pchły - zagrożenia
- Jak złagodzić ugryzienie pchły?
- Jak przeciwdziałać pchłom?
Czym jest pchła?
Pchły to owady zaliczane do bezskrzydłych stawonogów. Żywią się krwią zwierząt stałocieplnych: ptaków i ssaków. Mogą żerować na kotach i psach, człowieku i dzikich zwierzętach. Znanych jest ponad 2 tys. gatunków pcheł. Do najpospolitszych należą:
- pchła psia,
- pchła kocia,
- pchła ludzka,
- pchła szczurza,
- pchła piaskowa.
W krajach rozwiniętych pchły najczęściej są przenoszone przez zwierzęta domowe, takie jak psy i koty. Pchły posiadają bardzo silnie rozwinięte odnóża, które umożliwiają im długie skoki, a także kłująco-ssący aparat gębowy. Pchły są owadami o niewielkich rozmiarach. Mierzą od 1 do 3,5 mm. Mają barwę od jasnobrązowej po czarną.
fot. Pchła na ludzkiej skórze / Adobe Stock, schankz
Pchły znoszą od kilkuset do nawet 2000 jaj w ciągu swojego życia. Składają je na skórze/w sierści swojego żywiciela, w legowiskach psów, kotów, szparach w podłodze albo pościeli.
Ugryzienie pchły - czy pchły gryzą ludzi?
Tak, pchły gryzą ludzi, ponieważ żywią się krwią organizmów stałocieplnych, w tym człowieka. Gatunek pchły ludzkiej żeruje przede wszystkim na człowieku, ale bytuje też na skórze kotów, kaczek, psów czy szczurów. W krajach rozwijających się, ubogich i zaniedbanych regionach świata ugryzienia pcheł są częstym problemem i źródłem pokrzywek i wysypek u dzieci, a także przyczyniają się do transmisji groźnych chorób zakaźnych.
Przeczytaj też: Ugryzienie mrówki - jak wygląda czy jest groźne?
Ugryzienie pchły - objawy
Objawem pojedynczego ugryzienia pchły jest czerwona, swędząca, rumieniowa grudka na skórze. Miejsce ugryzienia pchły swędzi, ponieważ owad wpuszcza wraz ze śliną drażniące substancje do rany, wywołując miejscowy stan zapalny. Zmiana skórna po ugryzieniu pchły pojawia się w ciągu kilku minut od ugryzienia.
Mnogie ugryzienia pcheł są zlokalizowane na ogół na stopach, kostkach, ale też na rękach, plecach, skórze głowy. Swędzące niewielkie rumieniowe plamki występują w skupiskach wzdłuż linii z odstępami (podobnie jak w przypadku ugryzień pluskwy). Wzorzec ten nazywany jest po angielsku breakfast, lunch, dinner, czyli śniadanie, obiad, kolacja.
fot. Ugryzienie pchły w typowym ułożeniu / Adobe Stock, F.C.G.
Czym jest tungiaza?
Oprócz ugryzień, pchły mogą powodować tungiazę – stan zapalny wywołany podrażnieniem skóry w wyniku zagnieżdżenia się najmniejszych pcheł (pcheł piaskowych) w nabłonku skóry. Problem występujący głównie w regionach tropikalnych Afryki Centralnej i Ameryki Południowej oraz Indii.
Tungiaza rozwija się najczęściej pod paznokciami, na dłoniach, między palcami, w środkowej części stopy. Przez pierwsze 2 dni objawami są silne swędzenie i dyskomfort, następnie pojawiają się białe bolesne, silnie swędzące grudki, a także owrzodzenia. Z czasem zmiana ciemnieje i zasycha. Nieleczona choroba może prowadzić do wtórnych infekcji, w tym tężca.
Zagrożenia związane z ugryzieniem pchły
Ugryzienie pchły może wywołać alergiczne zapalenie skóry. U młodych zwierząt i przy dużej inwazji pcheł dochodzi niekiedy do znacznej utraty krwi i anemii (pchła potrafi wypić nawet 20 razy więcej krwi w ciągu doby niż sama waży).
W niektórych regionach świata ugryzienia pcheł prowadzą do przenoszenia różnorodnych chorób, jak: dżuma, tyfus, tularemia, gronkowiec, wąglik, dur mysi, białaczkę kocią, a także pierwotniaków i pasożytów (tasiemca, nicienie).
Ugryzienia pcheł mają zwykle łagodny przebieg. Na ogół zmiany samoistnie ustępują w krótkim czasie. Rzadko dochodzi do powikłań, takich jak ropnie lub nadkażenia bakteryjne. Jednak należy pamiętać, zwłaszcza w czasie podróży, że pchły stanowią źródło infekcji zakaźnych.
Przeczytaj też: Mucha domowa - czy gryzie?
Jak złagodzić ugryzienie pchły? Czym miejsce po ukąszeniu?
Skórę po ugryzieniu pchły trzeba umyć wodą z mydłem. Można przykładać chłodne okłady lub smarować preparatami chłodzącymi przeznaczonymi do stosowania po ugryzieniach i ukąszeniach owadów. Łagodzą obrzęk, stan zapalny oraz zmniejszają świąd. Polecane są również maści/żele przeciwhistaminowe, jednak nie należy ich stosować na bardzo duży obszary skóry. Można także nałożyć miejscowo kortykosteroidy.
Jak przeciwdziałać pchłom?
Pchły dobrze radzą sobie w różnych środowiskach, dlatego łatwo może dojść do ich rozprzestrzenienia. Nie przepadają za bardzo suchymi miejscami, a także wysokościami powyżej 450 m. Aby zapobiegać ugryzieniom pcheł, można stosować:
- preparaty przeciwpchelne (szampony, pudry),
- obroże przeciwpchelne,
- nowoczesne aerozole owadobójcze,
- proszki owadobójcze, które rozsypuje się w miejscu występowania pcheł.
Ważna jest higiena i sprzątanie. Należy często odkurzać i utrzymywać czystość między innymi psiego czy kociego legowiska.
Źródła:J. Anderson, E. Paterek, Flea Bites, www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK541118.
Czytaj także:
Jak wygląda ugryzienie pająka i co na nie stosować
Ugryzienie meszki – jak wygląda i czym je smarować? [ZDJĘCIA]
Co sprawia, że ugryzienie komara swędzi + 6 faktów o komarach
Jak wyglądają ugryzienia owadów + domowe sposoby i środki z apteki
Ukąszenie osy – objawy łagodne i groźne, pierwsza pomoc, rumień po użądleniu [WYWIAD]
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
