Ból zatok – skąd się bierze i jak mu zaradzić?

ból zatok fot. Adobe Stock
Ból zatok, który często jest określany jako ból twarzy, może być objawem zupełnie innego problemu zdrowotnego niż choroba zatok. Najwięcej osób zgłaszających się do lekarza z bólem zatok w rzeczywistości cierpi z powodu migreny. Prawidłowe rozpoznanie przyczyny oraz leczenie bólu o charakterze zatokowym jest często wyzwaniem dla lekarzy.
/ 10.02.2021 13:52
ból zatok fot. Adobe Stock

Spis treści:

  1. Ból zatok – zapalenie zatok czy migrena?
  2. Ból zatok – infekcja bakteryjna
  3. Diagnostyka
  4. Leczenie bólu zatok

Ból zatok – zapalenie zatok czy migrena?

Szacuje się, że aż ok. 90% osób zgłaszających się do lekarza z bólem zatok, ma dolegliwości z powodu migreny. Migrena może objawiać się podobnie jak zapalenie zatok: uczuciem ucisku w obrębie twarzy, u nasady nosa, wodnistym katarem.

Istnieją cechy, które różnią te dwie mylone ze sobą choroby. Ból zatok przy zapaleniu zatok trwa dłużej, często poprzedzony jest infekcją, pojawia się też w obrębie zębów i jednego policzka. Migrenowy ból trwa krócej (od kilku godzin do 2 dni), częściej towarzyszą mu nudności lub wymioty, bywa poprzedzony tzw. aurą migrenową (dziwnymi doznaniami wzrokowymi i czuciowymi).

Aby z dużą dozą pewności postawić diagnozę, konieczna będzie wizyta u specjalisty i badania diagnostyczne. Naukowcy dowodzą ponadto, że ból zatok może występować przy współistnieniu zapalenia zatok oraz migreny. Długotrwały nieżyt nosa może również z czasem prowadzić do migreny. Te okoliczności utrudniają tylko postawienie pełnej diagnozy, a przez to dobranie odpowiedniej terapii. Dlatego przed podjęciem decyzji o poważnym leczeniu, np. operacyjnym, dolegliwości zawsze warto skonsultować ze specjalistami różnych dziedzin: najlepiej laryngologiem i neurologiem.

Należy również dodać, że ból w okolicy zatok może być objawem innych rodzajów bólu głowy, np.: klasterowego bólu głowy, neuralgii nerwu trójdzielnego lub bólów głowy typu napięciowego oraz rzadziej: uszkodzeń nerwów czaszkowych, chorób psychicznych czy zmian naczyniowych.

Ból zatok – infekcja bakteryjna

Ból zatok może wskazywać na infekcję. Najczęściej zapalenie zatok jest wywołane przez wirusy, ale czasami zdarza się, że przyczyną są bakterie (w ok. 2% wszystkich przypadków ostrego zapalenia błony śluzowej nosa i zatok).

Na bakteryjną przyczynę bólu zatok wskazują objawy:

  • ropny katar, często jednostronny,
  • ból górnego zęba,
  • jednostronna wrażliwość podczas dotykania okolicy zatoki szczękowej,
  • pogorszenie objawów po wcześniejszej poprawie,
  • gorączka powyżej 39°C.

Rozpoznanie symptomów bakteryjnej infekcji zatok jest bardzo ważne, ponieważ leczenie wymaga przyjmowania antybiotyku, najczęściej amoksycyliny. W przeciwnym razie rozszerzenie się bakterii na inne obszary organizmu może prowadzić do ciężkich powikłań, jak np. zakrzepica zatoki jamistej, zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych lub zapalenie kości i szpiku.

Diagnostyka bólu zatok

Diagnostyka bólu zatok nie jest prosta. Sam obraz kliniczny jest na ogół niejednoznaczny. Jednak objawy są ważną wskazówką dla lekarza. Jaki kolor i gęstość ma katar, w jakich okolicznościach pojawia się ból zatok, czy towarzyszą mu nudności a może światłowstręt? Tego typu informacje przybliżają lekarza do postawienia prawidłowej diagnozy. 

Oprócz wywiadu lekarskiego, w diagnozowaniu bólu zatok stosuje się:

Leczenie bólu zatok

Leczenie bólu zatok zależy od ustalonej przyczyny. Jeśli przyczyną bólu zatok jest występujący w nich stan zapalny, wówczas leczenie obejmuje:

  • nawilżanie powietrza w domu,
  • przyjmowanie dużej ilości płynów (ciepłe napoje mogą udrażniać nos),
  • przyjmowanie leków przeciwbólowych, przeciwgorączkowych i przeciwzapalnych,
  • przyjmowanie glikokortykosteroidów donosowych,
  • płukanie zatok,
  • ciepłe okłady na czoło i okolice nasady nosa,
  • spanie w pozycji półsiedzącej,
  • w przypadku infekcji bakteryjnej: antybiotyk doustnie,
  • możliwy jest też zabieg chirurgiczny.

Sprawdź: Domowe sposoby na zatoki

Jeśli przyczyną bólu w okolicy zatok jest migrena, wówczas leczenie farmakologiczne (w zależności od nasilenia objawów) obejmuje m.in.:

  • leki przeciwzapalne,
  • leki przeciwbólowe z kofeiną lub ergotaminą,
  • leki z grupy wybiórczych agonistów receptora 5-HT1,
  • lek przeciwwymiotny,
  • leki zapobiegające napadom migreny.

Bólowi zatok przy migrenie można zapobiegać również poprzez unikanie czynników nasilających dolegliwości, np.:

  • niektórych potraw (czekolady, alkoholu, serów dojrzewających i pleśniowych),
  • palenia papierosów,
  • silnych zapachów,
  • głodu,
  • jasnego światła,
  • stresowych sytuacji.

Więcej przeczytasz tutaj: Migrena 

Źródła: E. Corso i inni, Facial pain: sinus or not?, ACTA Otorhinolaryngologica Italica, ww.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6325651/, [dostęp:] 10.02.2021,
A.Boroń-Kaczmarska (red.), A. Wiercińska-Drapało (red.), Choroby a zakaźne i pasożytnicze, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2020.

Więcej o zatokach:Woda utleniona na zatoki – jak ją przygotować i stosować? [INSTRUKCJA]Jak szybko i skutecznie oczyścić zatoki? [Porady]Skuteczne leczenie zapalenia zatokZAPALENIE ZATOK szczękowych, czołowych, sitowych, klinowej, przewlekłe zapalenie zatokCo pokazuje RTG zatok? Oto choroby, które wykrywa!Czy możliwe jest zapalenie zatok bez kataru? [Porady]Jak rozrzedzić gęsty, zalegający katar? Sposoby dla dzieci i dorosłychKatar zatokowy świadczy o zapaleniu zatok. Jak się go pozbyć?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA