Spis treści:
- Przyczyny infekcji intymnych
- Rodzaje infekcji intymnych: waginoza, kandydoza i rzęsistkowica
- Objawy infekcji pochwy
- Profilaktyka infekcji intymnych
- Leczenie nawracających infekcji pochwy
- Domowe sposoby na infekcje intymne
- Infekcja intymna w ciąży
- Infekcja intymna po antybiotyku
- Infekcja pochwy a okres
- Infekcja intymna a wakacje
- Infekcje pochwy u dziewczynek
Przyczyny infekcji intymnych
Infekcje intymne są stanami zakażenia miejsc intymnych, do których może dojść w wyniku działania wirusów, grzybów, pierwotniaków, pasożytów, bakterii, a także z powodu zaburzenia naturalnej mikroflory okolic intymnych. Niejednokrotnie jest to problem nawracający i uciążliwy, jednak na ogół możliwy do wyleczenia.
Chociaż infekcje intymne często są przenoszone podczas współżycia (drogą płciową), to mogą rozwinąć się niezależnie od tego, również u kobiet i dziewcząt nie posiadających partnerów seksualnych.
Infekcjom intymnym sprzyjają:
- niewłaściwa dieta (np. nadmiar cukru, brak witamin, odwodnienie),
- ciąża,
- cukrzyca,
- osłabiona odporność,
- posiadanie wielu partnerów seksualnych,
- uprawianie seksu bez zabezpieczenia prezerwatywą,
- nieodpowiednia higiena miejsc intymnych,
- noszenie zbyt obcisłej, "nieoddychającej" bielizny,
- stosowanie doustnej antykoncepcji hormonalnej,
- korzystanie z jacuzzi, basenu i publicznych kąpielisk,
- stosowanie antybiotyków.
Rodzaje infekcji intymnych: waginoza, kandydoza i rzęsistkowica
Najczęściej występujące infekcje intymne u kobiet to bakteryjne zapalenie pochwy (waginoza) oraz grzybica pochwy (kandydoza). Inne infekcje narządów płciowych to m.in.: chlamydioza, rzęsistkowica, kiła, zakażenia HPV, opryszczka narządów płciowych, ziarniak pachwinowy, wrzód weneryczny oraz rzeżączka.
Bakteryjne zapalenie pochwy
U zdrowej kobiety w normalnych warunkach we florze bakteryjnej miejsc intymnych przeważają bakterie kwasu mlekowego z rodzaju Lactobacillus. To dzięki nim utrzymuje się kwaśny odczyn pH (3,5-4,5). Jedynie 10% powinny stanowić inne bakterie. Jeżeli skład flory bakteryjnej jest zaburzony, dochodzi do częstych infekcji. Nieprawidłowa mikroflora i namnażanie szczepów bakterii beztlenowych powodują bakteryjne zapalenie pochwy, czyli tzw. waginozę bakteryjną.
Ryzyko szybkiego rozmnożenia się niekorzystnych bakterii znacznie zwiększa nagłe obniżenie odporności organizmu (związane np. ze stresem).
Zachorowaniom sprzyjają też irygacje pochwy, zmiany hormonalne spowodowane menopauzą, stosowanie antybiotyków, niewłaściwe używanie tamponów (pozostawione zbyt długo w pochwie stają się siedliskiem bakterii) i brak odpowiedniej higieny. Zwiększone ryzyko występuje też u kobiet uprawiających seks z wieloma partnerami.
Objawy: Charakterystycznym objawem bakteryjnego zakażenia pochwy jest świąd wewnątrz i wokół niej, uczucie pieczenia, ból nasilający się głównie przy oddawaniu moczu lub w czasie stosunku oraz upławy. W odróżnieniu od tych występujących przy grzybicy, są mleczne lub żółte, o nieprzyjemnym „rybim” zapachu.
Leczenie: Specjalista diagnozuje waginozę po odczytaniu wyników badania mikroskopowego lub testu sprawdzającego wartość pH. Przepisane antybiotyki zawierają metronidazol oraz klindamycynę. Kuracja trwa zwykle do 7 dni. Należy przeprowadzić ją do końca - nawet jeżeli objawy ustąpią wcześniej. Niedoleczona infekcja bakteryjna może przejść w stan przewlekły.
Skutkiem może być przewlekłe zapalenie pochwy, stan zapalny gruczołów Bartholina, nawracające zapalenia dróg moczowych oraz zapalenie przydatków lub błony śluzowej macicy, które może prowadzić do bezpłodności.
Grzybicze zapalenie pochwy
Grzybica pochwy (inaczej kandydoza lub drożdżyca) to najczęstsza ginekologiczna dolegliwość kobieca, którą wywołują głównie grzyby Candida albicans. Znajdują się one w pochwie przez cały czas. Gdy jednak spada odporność, zaczynają się rozmnażać. Szacuje się, że w ciągu całego życia u 75% kobiet wystąpi co najmniej jeden epizod infekcji grzybiczej pochwy.
Infekcja grzybicza miejsc intymnych najczęściej pojawia się u kobiet noszących zbyt obcisłą bieliznę, która prowadzi do nadmiernej wilgotności i przegrzania miejsc intymnych. Ryzyko zwiększa się też u osób chorujących na cukrzycę i ciężarnych.
Objawy: swędzenie pochwy i ból miejsc intymnych, pieczenie i zaczerwienienie czy biały nalot pojawiający się w okolicach narządów płciowych, a także linijne pęknięcia sromu oraz obrzęk. Pojawia się ból przy stosunku lub podczas oddawania moczu oraz grudkowata, twarożkowata wydzielina.
Leczenie: Grzybicę diagnozuje się po odczytaniu wyniku wymazu z pochwy. Leczenie polega na smarowaniu miejsc intymnych maściami przeciwgrzybicznymi. Przepisywane są też leki przeciwgrzybicze w formie globulek dopochwowych oraz kremów. Zwykle terapia trwa od 3 do 14 dni. Niekiedy zamiast leczenia miejscowego lekarz może zalecić też stosowanie środków doustnych (flukonazol).
Warto pamiętać, że zakażenie grzybicze często powraca. Kolejne infekcje są znacznie trudniejsze do wyleczenia.
Rzęsistkowe zapalenie pochwy
Rzęsistkowica jest najczęstszą niewirusową chorobą przenoszoną drogą płciową. Wywołuje ją pierwotniak - rzęsistek pochwowy (Trichomonas vaginalis). Zagnieżdża się on głównie w pochwie i cewce moczowej. Częstszym powodem pojawienia się rzęsistkowego zapalenia pochwy jest nieprawidłowa higiena (np. wspólne korzystanie z ręczników, przyborów do mycia) bądź korzystanie z saun, jacuzzi i basenów.
Objawy: pieniste upławy o mocnym i nieprzyjemnym zapachu, w szarawym bądź żółtozielonym kolorze, dyspareunia (czyli ból podczas współżycia) i nieprzyjemne swędzenie miejsc intymnych.
Leczenie: Ginekolog diagnozuje rzęsistkowicę po zinterpretowaniu wyników z wymazu z pochwy lub badania moczu. Leczenie polega na podawaniu metronidazolu doustnie oraz dopochwowo. Terapia trwa najczęściej 5–7 dni.
Skutki: Zbagatelizowana rzęsistkowica może wywołać różne komplikacje, aż po całkowitą bezpłodność. Niedoleczone zakażenie w ciąży może prowadzić do przedwczesnego porodu oraz urodzenia dziecka z niską masą ciała.
Objawy infekcji pochwy
Poszczególne infekcje intymne mogą dawać nieco inne objawy, dlatego wszelkie symptomy powinnaś skonsultować z lekarzem, ponieważ dopiero dokładne badanie może wskazać czynnik etiologiczny. To co powinno zaniepokoić, to:
- nieprawidłowa wydzielina z pochwy (biała, zielona bądź szara, gęsta, o konsystencji twarożku),
- obfite żółte upławy o „rybim” zapachu,
- obrzęk, ból lub pieczenie miejsc intymnych,
- swędzenie okolic intymnych,
- ostry zapach okolic intymnych,
- zmiany skórne na narządach płciowych, np. wysypka, owrzodzenia.
Profilaktyka infekcji pochwy
Możesz obniżyć ryzyko występowania infekcji intymnych , przestrzegając kilku profilaktycznych zasad:
- ogranicz liczbę partnerów seksualnych, szczególnie osób, o których stanie zdrowia wiesz niewiele,
- wybieraj seks z użyciem prezerwatywy,
- wykonuj badania kontrolne u ginekologa,
- do mycia miejsc intymnych stosuj kosmetyki o naturalnym pH,
- w przypadku nawracających infekcji, stosuj probiotyk dopochwowy,
- zakładaj przewiewną, bawełnianą bieliznę,
- raz na jakiś czas (np. przed wyjazdem na wakacje) sięgaj po środki obniżające poziom pH pochwy,
- podczas miesiączki częściej niż zwykle bierz prysznic i zmieniaj bieliznę,
- zrezygnuj z obcisłych dżinsów i spodni ze sztucznych materiałów,
- nie dziel się swoim ręcznikiem i gąbką do mycia,
- długą kąpiel w gorącej wodzie zamień na krótszy, chłodniejszy prysznic,
- zrezygnuj z aromatyzowanych, sztucznie barwionych żelów i płynów do mycia.
Leczenie nawracających infekcji pochwy
Każda infekcja intymna wymaga konsultacji ginekologicznej. To lekarz na podstawie badań jest w stanie skutecznie określić, jakie leczenie będzie skuteczne. Do wyboru mamy np. antybiotyki, czopki, maści i płyny do irygacji. Niektóre z nich kupimy tylko na receptę.
Leki bez recepty na infekcje intymne:
- klotrimazol - jest substancją czynną o działaniu przeciwgrzybiczym; znajdziemy ją w kremach, płynach i tabletkach dopochwowych,
- polikrezulen - substancja działająca przeciwbakteryjnie; występuje w globulkach dopochwowych bez recepty i roztworze do irygacji pochwy,
- fentikonazol - substancja przeciwgrzybicza, dostępna bez recepty w postaci kapsułek dopochwowych,
- pałeczki Lactobacillus - to probiotyk, który hamuje wiele szkodliwych bakterii; występuje w globulkach dopochwowych i kapsułkach.
Podczas leczenia infekcji intymnych należy pamiętać o odpowiedniej higienie, noszeniu przewiewnej (najlepiej bawełnianej) bielizny oraz o unikaniu stosunków seksualnych. Drobnoustroje niemal natychmiast się przemieszczają, więc ryzyko zarażenia partnera jest naprawdę duże.
Domowe sposoby na infekcje intymne
Polecane domowe środki, które mogą pomóc w leczeniu infekcji intymnych, to przede wszystkim:
- olej z czarnuszki siewnej - działa przeciwbakteryjnie, może także pomóc w infekcji grzybiczej,
- olejek z oregano - działa antybakteryjnie i przeciwgrzybiczo; stosujemy go w formie suplementu diety bądź bezpośrednio na zmiany skórne; pomocny w infekcjach wywołanych grzybami Candida albicans,
- nagietek lekarski - wykazuje działanie przeciwzapalne i bakteriobójcze; kąpiel z dodatkiem naparu z nagietka lekarskiego nie tylko odkaża miejsca intymne, ale i je koi,
- preparaty z korą dębu - działają przeciwgrzybiczo i przeciwbakteryjnie,
- kąpiel z sodą oczyszczoną - ma działanie ściągające i łagodzące podrażnienia.
Jeśli pomimo zastosowania naturalnych metod objawy infekcji intymnej nie ustępują lub się nasilają, należy skonsultować się z lekarzem.
Infekcja intymna w ciąży
Na ryzyko zachorowania na infekcje miejsc intymnych szczególnie narażone są kobiety w ciąży. Właśnie wtedy w ich organizmach dochodzi do zmian w gospodarce hormonalnej. Odczyn pochwy zmienia się z kwaśnego na zasadowy. Infekcje intymne w ciąży są częste.
Niezależnie od rodzaju infekcji, należy ją jak najszybciej wyleczyć. Infekcja intymna w ciąży może prowadzić do przedwczesnego porodu i zakażenia noworodka. Lekarz najczęściej przepisuje środki, które nie wpływają negatywnie na płód.
Infekcja pochwy po antybiotyku
Przyjmowanie antybiotyków niszczy naturalną florę bakteryjną organizmu. Właśnie dlatego podczas antybiotykoterapii warto przyjmować probiotyki. Znajdziemy je m.in. w jogurtach, kefirach i kiszonkach.
Infekcja intymna a okres
Infekcjom intymne pojawiają się częściej podczas miesiączki i po niej. To przede wszystkim skutek nieprawidłowej higieny. O tym warto pamiętać, by do nie dopuścić do infekcji intymnej podczas okresu:
- w czasie miesiączki podmywaj się podczas każdej zmiany podpaski, najlepiej pod bieżącą wodą,
- narządy płciowe myj i wycieraj od przodu ku tyłowi (w ten sposób unikniesz przeniesienia bakterii z okolic odbytu do pochwy),
- stosuj specjalistyczne płyny do miejsc intymnych o pH 5,5 - to odczyn zbliżony do naturalnego pH pochwy,
- do okolic pochwy zawsze używaj osobnego ręcznika,
Infekcja pochwy a wakacje
Do infekcji intymnych częściej dochodzi latem i podczas urlopu. Jest to związane z częstszym niż zwykle korzystaniem z toalet publicznych, przesiadywaniem w mokrym stroju kąpielowym na basenowym brzegu czy z niezabezpieczonym seksem.
Infekcje intymne u dziewczynek
Infekcje intymne u dziewczynek i nastolatek nie należą do rzadkości. Wyściełający miejsca intymne nabłonek jest wyjątkowo delikatny, a tym samym podatny na urazy i zakażenia. Brak owłosienia łonowego i poduszeczek tłuszczowych warg sromowych sprawia, że są one znacznie słabiej chronione. Zakażeniom sprzyja również częstsze nieprzestrzeganie zasad higieny (np. nieumiejętne podcieranie się). Infekcje miejsc intymnych mogą być także spowodowane ciałem obcym w pochwie, owsikami lub uczuleniem.
Infekcje intymne u dziewczynek - jak je rozpoznać?
Infekcja intymna u dziewczynek zaczyna się od upławów. Mogą one mieć nieprzyjemny zapach i barwę - od białej do brązowej. Nierzadko towarzyszy im świąd i ból lub pieczenie w czasie oddawania moczu.
Infekcje intymne u dziewczynek - jak je leczyć?
Doraźnie warto zastosować ziołowe nasiadówki. To może złagodzić objawy infekcji miejsc intymnych. Konieczna będzie wizyta u lekarza, najlepiej u doświadczonego ginekologa. Można też udać się od pediatry. Może się okazać, że objawy nie mają podłoża ginekologicznego (np. świąd wywołało uczulenie). Specjalista powinien zlecić dziecku badanie ogólne i posiew moczu oraz przepisać odpowiednie leki (maści, tabletki, czasem preparaty dopochwowe).
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 25.06.2018.
Czytaj także:
Swędzenie pochwy: przyczyny i leczenie
Upławy - jak odróżnić prawidłową wydzielinę z pochwy od infekcji?
Zapalenie cewki moczowej – jak dochodzi do zakażenia, objawy i leczenie
Plamienia przed okresem i po okresie - co oznaczają, jakie badania wykonać?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
