Spis treści:
- Co oznacza niski puls?
- Domowe sposoby na podniesienie niskiego pulsu
- Domowe sposoby na podwyższenie pulsu w czasie treningu
- Co szybko podnosi puls?
- Kiedy ze zbyt niskim pulsem iść do lekarza?
- Leczenie niskiego pulsu
Co oznacza niski puls?
Prawidłowy puls u osoby dorosłej wynosi 60–100 uderzeń serca na minutę. Niski puls określa się jako bradykardię – jeden z rodzajów zaburzeń pracy serca – i uznaje się, że wynosi poniżej 60 uderzeń serca na minutę.
Najczęstsze przyczyny niskiego pulsu to:
- wzmożony stres,
- odwodnienie,
- siedzący tryb życia,
- starzenie,
- zaburzenia elektrolitowe (nieprawidłowe stężenie pierwiastków, takich jak potas, wapń, sód lub magnez),
- infekcja mięśnia sercowego,
- choroba zapalna organizmu, np. toczeń,
- choroba wieńcowa, inne choroby serca, np. zawał serca, blok przedsionkowo-komorowy,
- niedoczynność tarczycy,
- działania substancji toksycznych, w tym leków (np. glikozydów, beta-blokerów lub antagonistów wapnia, najczęściej gdy doszło do przedawkowania lub interakcji różnych leków),
- hiperkaliemia, czyli nadmiar potasu we krwi.
U sportowców naturalnie występuje obniżony puls w czasie spoczynku. Jest to tzw. bradykardia fizjologiczna.
Wolne tętno często nie powoduje żadnych objawów, ale może też prowadzić do:
- zmęczenia,
- męczliwości,
- drażliwości,
- duszności,
- zaburzeń pamięci i koncentracji,
- omdleń,
- kołatania serca,
- zawrotów i bólu głowy.
Na ogół niski puls nie prowadzi do groźnych powikłań, a zmiana codziennych nawyków skutecznie go przyspiesza i poprawia samopoczucie. W najcięższych przypadkach wolna praca serca grozi rozwojem asystolii (zatrzymania czynności serca) lub wstrząsu. Są to rzadkie przypadki, na ogół związane z poważnymi schorzeniami.
Domowe sposoby na podniesienie niskiego pulsu
Oto skuteczne domowe sposoby, które podniosą za niski puls:
- Wypijaj dużą ilość wody w ciągu dnia. Dorosła osoba powinna wypijać ok. 2 l płynów na dobę, a więcej w przypadku upałów lub zwiększonej aktywności.
- Odżywiaj się zdrowo. Dieta powinna być bogata w owoce i warzywa, produkty pełnoziarniste, a z ograniczeniem jasnego pieczywa, jedzenia typu fast food i cukru.
- Bądź aktywny fizycznie. Szybki ruch powinien przyspieszyć pracę serca w danym momencie; aby jednak korzyści były długotrwałe, trzeba ćwiczyć regularnie (kardiolodzy zalecają 2,5-5 godzin umiarkowanego treningu aerobowego tygodniowo).
- Jeśli masz pracę siedzącą, odchodź co 30-60 minut od biurka i wykonuj kilka energicznych ćwiczeń (to też dobry czas, aby napić się wody).
- Unikaj stresu. Wzmożone napięcie jest jedną z przyczyn spowolnienia pulsu. Techniki relaksacji oraz inne sposoby na stres na pewno poprawią pracę serca.
- Zrezygnuj z palenia papierosów. Dym tytoniowy upośledza funkcjonowanie układu krążenia.
- Utrzymuj prawidłową wagę ciała. Otyłość obciąża układ krwionośny i może prowadzić do zaburzeń pracy serca.
- Kontroluj ciśnienie krwi oraz poziom cholesterolu. Jeśli wyniki są nieprawidłowe, skontaktuj się z lekarzem i postępuj zgodnie z jego zaleceniami.
- Lecz choroby podstawowe zgodnie z zalecaniami lekarza. Przyczyną zbyt niskiego tętna mogą być borelioza, niedoczynność tarczycy, zapalenie mięśnia sercowego, choroba wieńcowa i inne schorzenia.
Domowe sposoby na podwyższenie pulsu w czasie treningu
Czasami pomimo posiadania prawidłowego pulsu, chcemy przyspieszyć tętno. Taką sytuacją jest wysiłek fizyczny, w czasie którego wyższy puls pomaga osiągnąć konkretne efekty, np. spalanie tkanki tłuszczowej. Oto kilka domowych sposobów na podniesienie pulsu w trakcie ćwiczeń:
- Wchodź po schodach lub zwiększ nachylenie na bieżni. Ruch pod górę bardziej obciąża mięśnie i wymusza szybszą pracę serca.
- Jeśli masz taką możliwość, na zewnątrz spaceruj lub biegaj pod górę.
- Co pewien czas zwiększaj tempo aktywności. Niezależnie, czy jest to spacer, bieg czy pływanie, wprowadź krótkie serie intensywniejszej aktywności.
- Gdy robisz przerwy w czasie ćwiczeń, skracaj je. Wykonujesz trening interwałowy? Skróć przerwy między seriami szybszego tempa.
Jeśli jesteś bardzo aktywny, trudniej będzie ci szybko zwiększyć tętno podczas wysiłku. Łatwiej przychodzi to osobom, które nie są mocno wytrenowane.
Podczas ćwiczeń puls naturalnie rośnie. Porównując tętno w takcie treningu z naszym tętnem maksymalnym, możemy określić, czy aktywność jest wystarczająco intensywna albo czy nie przesadziliśmy.
Jak obliczać tętno maksymalne?
Podstawowym sposobem na obliczenie tętna maksymalnego jest odjęcie swojego wieku od liczby 220. Jeśli masz 30 lat, twoje tętno maksymalne wyniesie szacunkowo 190. Nie należy dążyć do osiągnięcia tego wyniku. Wartość powyżej 85% tętna maksymalnego może być niebezpieczna (są to parametry przeznaczone dla doświadczonych sportowców).
- Przy bardzo energicznych ćwiczeniach serce powinno bić w tempie 70–85% tętna maksymalnego.
- Trening umiarkowany to 50–70% tętna maksymalnego.
- Jeśli twoim celem jest spalanie tkanki tłuszczowej, zalecany jest trening co najmniej 30-minutowy z tętnem 60-70% tętna maksymalnego.
- Aby poprawić ogólną wydolność fizyczną organizmu, to tętno powinno wynosić powyżej 70% maksymalnego.
Więcej informacji znajdziesz tutaj: jak określić strefy tętna? Skoro już wiesz, jak określić swoje pożądane tętno, możesz wprowadzić pewne zmiany do ćwiczeń, które skutecznie przyspieszą pracę serca.
Co szybko podnosi puls?
Czynniki, które szybko podnoszą puls, to silne emocje, stres i wysiłek fizyczny (zwłaszcza sprint, szybki marsz, skakanie). Pod ich wpływem tętno może wzrosnąć nawet do 180-200 uderzeń na minutę. Jest to reakcja prawidłowa i naturalna, wynikająca ze zwiększonego zapotrzebowania organizmu na tlen, co wymusza szybszą pracę serca. Tętno w krótkim czasie może też wzrosnąć pod wpływem działania kofeiny, alkoholu, po szybkiej zmianie pozycji ciała, a także po wypiciu zimnej wody.
Kiedy ze zbyt niskim pulsem iść do lekarza?
Niski puls zazwyczaj nie musi świadczyć o problemie zdrowotnym i być powodem do niepokoju. Jednak w niektórych przypadkach warto skonsultować ten stan. Do lekarza należy zgłosić się zawsze wtedy, gdy niskie tętno występuje wraz z objawami takimi jak:
- omdlenia,
- silne zmęczenie,
- zawroty głowy,
- trudność z utrzymaniem równowagi,
- duszność,
- bóle w klatce piersiowej,
- nieregularne bicie serca,
- trudność jej z koncentracją i pamięcią.
Jeśli mamy rozpoznaną chorobę serca i nagle pojawia się u nas bradykardia, również wtedy jak najszybciej trzeba zgłosić ten objaw lekarzowi.
Leczenie niskiego pulsu
Niskie tętno, czyli bradykardia, może wymagać wizyty u lekarza i specjalistycznego leczenia. Jeśli zbyt niski puls powoduje nieprzyjemne objawy lub serce uderza mniej niż 40 razy na minutę w czasie czuwania, to wymaga leczenia szpitalnego (podaje się atropinę lub wszczepia stymulator serca). W wielu przypadkach niski puls jest jednak wynikiem nieprawidłowych nawyków na co dzień i pewne zmiany mogą przyspieszyć tętno spoczynkowe.
Czytaj także:
Jak obniżyć puls domowym sposobem?
Prawidłowe tętno – przykładowe tętno po wysiłku, spoczynkowe, maksymalne, norma tętna
Arytmia serca - diagnoza, skutki, objawy, leczenie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!