O grzybicę stóp nie jest trudno – wystarczy, że będziemy chodzić boso w miejscach publicznych (na basenie czy siłowni), pożyczymy od kogoś buty lub będziemy używać obuwia, które jest zbyt ciasne. Grzybicy możemy się też „doczekać”, jeśli lubimy nosić skarpetki wykonane ze sztucznych tworzyw lub nie wycieramy dokładnie stóp po kąpieli. Oczywiście nie oznacza to, że każde z tych zachowań jest gwarancją powstania grzybicy, jednak znacząco zwiększa ryzyko jej pojawienia się.
Jak rozpoznać grzybicę stóp, gdy się już pojawi, i jakie leczenie warto wówczas podjąć? Zapytałyśmy o to ekspertkę: lek. med. Jadwigę Matlę-Stodolną – specjalistkę dermatolog z Ośrodka leczniczo-rehabilitacyjnego NATURA oraz FootMedica Klinika Zdrowej Stopy!
Czym jest grzybica?
Lek. med. Jadwiga Matla-Stodolna: Grzybica to choroba zakaźna wywołana przez chorobotwórcze grzyby. Zakażenie może być miejscowe lub ogólne (układowe).
Grzybice skóry mogą być wywołane przez dermatofity, drożdżaki lub grzyby drożdżopodobne oraz (znacznie rzadziej) przez grzyby pleśniowe. Dermatofity najczęściej atakują owłosioną skórę głowy, stopy, dłonie, gładką skórę tułowia oraz paznokcie. Drożdżaki i grzyby drożdżopodobne powodują zakażenie fałdów skórnych, błon śluzowych oraz paznokci, podczas gdy pleśniowe wywołują zakażenia błon śluzowych i skóry.
Grzybica to choroba wysoce zakaźna. Zarazić się nią możemy bardzo łatwo, poprzez kontakt z zarodnikami grzybów znajdujących się w naszym bezpośrednim otoczeniu: od innych zainfekowanych osób lub zwierząt, wszechobecnych grzybów znajdujących się w glebie, roślinach, wolnostojącej wodzie, wykładzinach, meblach i innych.
Jakie czynniki sprzyjają grzybicy?
Jakie są przyczyny grzybicy?
Możemy wyróżnić trzy rodzaje czynników sprzyjające występowaniu grzybicy. Pierwsze to czynniki wrodzone – zaburzenia rogowacenia skóry, zaburzenia hormonalne, predyspozycje genetyczne, osłabiona odporność.
Kolejne to czynniki nabyte – między innymi choroby spowodowane zaatakowaniem tkanki łącznej całego organizmu, np.: zesztywnienie stawów kręgosłupa, gościec, choroba reumatyczna, choroby naczyń obwodowych, ogólne stosowanie leków imunnosupresyjnych, kortykosterydów, antybiotyków, nowotwory, zakażeniem wirusem HIV.
I wreszcie czynniki środowiskowe – korzystanie z publicznych pryszniców, saun, basenów, siłowni, gabinetów kosmetycznych, toalet. Zamieszkiwanie akademików, internatów, koszar sprzyjają infekcji grzybicą. Rozwojowi grzybów sprzyja przede wszystkim wilgoć, ciepło i brak światła.
Jakie są rodzaje grzybicy i jej objawy?
Obraz kliniczny grzybic zależy od rodzaju grzyba wywołującego dane zmiany chorobowe oraz od ich lokalizacji i jest dość charakterystyczny, chociaż zdarza się, że może być nietypowy, imitując inne choroby skóry.
- Grzybica stóp i dłoni jest najbardziej rozpowszechniona, występuje u 15–30% populacji. Pierwsze ogniska pojawiają się w przestrzeniach międzypalcowych zewnętrznych jako świąd i zaczerwienienie. Późniejsze objawy to: maceracja, odwarstwienie naskórka, czasami skóra może się łuszczyć i mogą wystąpić pęcherze.
- Grzybica paznokci – bardzo rozpowszechniona choroba, pacjenci często nie mają świadomości, że na nią chorują. Początkowo płytka paznokcia grubieje i zmienia kolor na żółty, brunatny lub zielonkawy. Z czasem płytka paznokcia staje się krucha i łamliwa. Zdarza się, że cały paznokieć ulega rozpadowi lub oddzieleniu.
- Grzybica skóry owłosionej – najczęściej dotyczy dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym. Objawy zależą od rodzaju grzyba wywołującego grzybicę. W obrębie skóry głowy widoczne są ogniska wyłysienia lub ułamania włosów ze złuszczeniem lub stanem zapalnym. Zdarza się, że dochodzi do wystąpienia blizn, mogą pojawić się bolesne, ropne nacieki.
- Grzybica skóry gładkiej – dotyczy dzieci i dorosłych. Charakteryzuje się występowaniem owalnych, obrączkowatych, czerwonych ognisk ze złuszczeniem. Niekiedy widoczne są pęcherzyki, krostki i strupy. Zmiany mogą powodować swędzenie skóry.
Podsumowując, ogólne objawy grzybicy to:
- swędzenie miejsc chorobowo zmienionych,
- łuszczenie się i pękanie skóry,
- tworzenie się pęcherzyków lub wykwitów skórnych,
- miejscowe zaczerwienienie,
- czasem bardzo nieprzyjemny zapach.
Nie wolno drapać miejsc swędzących, ponieważ możemy przenieść zakażenie w inne miejsca.
Jakie są objawy grzybicy stóp i paznokci?
Jak diagnozuje się grzybicę stóp?
Objawy kliniczne i wywiad mogą sugerować rozpoznanie grzybicy, ale potwierdzeniem są badania mykologiczne:
- bezpośrednie, które polega na oglądaniu pod mikroskopem zeskrobin masy rogowaciejącej z paznokcia, doświadczony laborant w pracowni mykologicznej rozpoznaje zarodniki grzybów,
- hodowla – zeskrobiny z paznokci posiewa się na płytce z odpowiednim podłożem i po okresie inkubacji sprawdza się, jaki rodzaj grzyba się rozwinął.
Jak się leczy grzybicę stóp?
Leczenie zależy od rodzaju grzybów powodujących zakażenie. Ważne jest, żeby przy pierwszych objawach zgłosić się do lekarza dermatologa lub podologa. Leczenie następuje po przeprowadzeniu badania mykologicznego, które pozwala określić gatunek chorobotwórczego grzyba i dobrać odpowiednią terapię.
Terapia może być:
- miejscowa – stosowanie lakierów, kremów przeciwgrzybiczych, środków odkażających,
- ogólna – stosowanie doustnych preparatów przeciwgrzybiczych.
Leki te należy ostrożnie stosować u osób z cukrzycą, leczonych kardiologicznie, biorących leki przeciwzakrzepowe, gdyż wchodzą ze sobą w interakcje i niekorzystnie oddziałują na organizm.
Jedną z nowocześniejszych metod leczenia grzybicy stóp i rąk, a zwłaszcza paznokci, jest laser Lunula. Jest to „zimny” laser bezbolesny, którego światło niszczy zarodniki grzybów w macierzy paznokci, poprawia krążenie, powoduje lepsze odżywienie i przyspiesza odrost zdrowych paznokci.
Domowe metody leczenia grzybicy stóp
Jak zapobiegać grzybicy?
W profilaktyce grzybicy najważniejsza jest eliminacja czynnika chorobotwórczego oraz unikanie warunków sprzyjających jego rozwojowi.
W celu skutecznego uniknięcia grzybicy trzeba pamiętać o:
- chodzeniu tylko we własnym obuwiu,
- regularnym wietrzeniu obuwia oraz stosowaniu specjalnych dezodorantów do butów zawierających środki przeciwgrzybicze,
- podczas codziennej higieny pamiętajmy o używaniu tylko swoich przyborów toaletowych (gąbki, nożyczki, pilniki do paznokci, ręczniki),
- w miejscach publicznych, takich jak: baseny, siłownie, hotele, sauny, gabinety odnowy nigdy nie chodzimy boso,
- praniu ubrania często i dokładnie (ręczniki i bieliznę w wysokiej temperaturze),
- w czasie upałów ubierać się lekko i przewiewnie, aby uniknąć nadmiernego pocenia,
- zawsze po kąpieli dokładnym wytarciu wszystkich miejsc, ze szczególnym uwzględnieniem fałdów skórnych,
- unikaniu bezpośredniego kontaktu z zakażonymi ludźmi i zwierzętami,
- nie noszeniu skarpetek z dużą domieszką tworzyw sztucznych,
- nie noszeniu niedopasowanych butów powodujących ucisk, otarcia.
Polecamy:
Jak uniknąć grzybicy stóp? Dowiedz się więcej!
Jak leczy się grzybicę stóp?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
