Chociaż z alergiami kojarzymy przede wszystkim wiosnę, to jesień pod względem nasilenia objawów nie pozostaje w tyle. W miesiącach od września do grudnia notuje się szczyt zgłaszanych objawów alergii, alergicznego nieżytu nosa oraz astmy. W tym okresie wzrasta też sprzedaż leków na astmę w aptekach.
Spis treści:
- Co pyli jesienią?
- Dlaczego jesienne alergie są tak dokuczliwe?
- Jesienne alergie – jak postępować, żeby zmniejszyć objawy?
Co pyli jesienią. Jakie alergeny dokuczają najbardziej?
Jesienią alergikom dokuczają przede wszystkim:
- pleśnie z gatunków: Alternaria, Cladosporium, Aspergillus, Penicillium,
- roztocza kurzu domowego,
- sierść psów i kotów.
Pylą w tym okresie również trawy (więcej: alergia na trawy), bylica, babka lancetowata, pokrzywa i komosa, chociaż te alergeny są już mniej uciążliwe. Przeczytaj też: Alergia na pyłki
Zarodniki grzybów pleśniowych są bardzo dokuczliwymi alergenami. Powodują nasilone objawy alergii, w tym nierzadko kaszel i duszność. Szacuje się, że na alergeny pleśniowe uczulone jest ok. 10% populacji.
Jesienią w domach wzrasta też ilość alergenów roztoczy. Z badań wynika, że właśnie między wrześniem a listopadem uczuleni na roztocze kurzu domowego zgłaszają najwięcej objawów. Drugi taki szczyt notuje się od marca do maja.
Powrót do szkoły związany jest również z ekspozycją na alergeny sierści psów i kotów. Dzieci przenoszą je na ubraniach. W jednym z badań, które ukazało się w piśmie Journal of Allergy and Clinical Immunology, dowiedziono, że w klasach, do których uczęszczało więcej dzieci posiadających w domach koty, stężenie alergenów było znacznie wyższe, niż w klasach, gdzie było mniej posiadaczy tych zwierząt.
Sprawdź: Kalendarz pylenia 2022
Dlaczego jesienne alergie są tak dokuczliwe?
Potencjalnych przyczyn jest kilka. Pierwszą z nich jest specyfika jesiennych alergenów. Zarodników grzybów jest w powietrzu znacznie więcej niż pyłków roślin, do tego są wielokrotnie mniejsze, dlatego łatwo dostają się do dróg oddechowych. Wnikają też głębiej (aż do płuc) niż pyłki roślin czy roztocza kurzu domowego (te osadzają się głównie w śluzówce nosa, gardła oraz oczu). To wszystko sprawia, że dla osób uczulonych stanowią duży problem.
Jesienne alergie są wyjątkowo trudne dla chorych również z kilku innych powodów:
- w tym czasie pojawia się więcej infekcji wirusowych, z którymi dodatkowo musi sobie radzić układ odpornościowy,
- więcej czasu spędzamy w zamkniętych pomieszczeniach, słabiej wentylowanych,
- powietrze staje się bardziej zanieczyszczone smogiem,
- niektórzy przerywają leczenie przewlekłe alergii i astmy na okres wakacji,
- stres związany z powrotem do szkół ma także związek z zaostrzeniem objawów alergii i astmy.
Współistnienie tych niekorzystnych warunków w okresie jesiennym sprzyja pogorszeniu objawów alergii.
Jesienne alergie – jak postępować, żeby zmniejszyć objawy?
Aby złagodzić objawy jesiennych alergii, trzeba przede wszystkim jak najszybciej udać się do alergologa, który ustali właściwe leczenie. Najczęściej stosuje się leki przeciwhistaminowe oraz glikokortykosteroidy do nosa lub wziewne. Lepiej nie czekać z tym na ostatnią chwilę.
Alergicy często posiadają w swojej apteczce również lek rozszerzający oskrzela, który przyjmuje się w przypadku napadu astmy. Unikanie jesiennych alergenów byłoby najlepszą formą profilaktyki, niestety może być trudne. Dlatego warto stosować się do kilku zasad, dzięki którym złagodzimy przykre objawy:
- W przypadku alergii na zarodniki grzybów trzeba unikać miejsc i przedmiotów zawilgoconych, szczególnie jeśli czujemy charakterystyczny zapach pleśni. Powinniśmy zadbać o to, aby w pomieszczeniach nie było pleśni. Grzyby mogą być w ziemi w kwiatach, ramach okna, w nieczyszczonej lodówce czy zmywarce.
- W powietrzu na zewnątrz niektórych grzybów jest najwięcej w godzinach popołudniowych, przy wysokiej temperaturze i dużym nasłonecznieniu, dlatego wtedy też lepiej zrezygnować ze spacerów.
- W przypadku alergii na roztocza podstawą jest regularne sprzątanie – ścieranie kurzy i odkurzanie podłóg (eksperci polecają odkurzacze wyposażone w filtr HEPA). Pościel, w której bytują roztocza, trzeba prać przynajmniej raz w tygodniu w temperaturze powyżej 55°C. Dobrym wyborem jest pościel z materiału nieprzepuszczalnego dla roztoczy.
- W domu nie powinno być dywanów, wykładzin, ponieważ one również stanowią rezerwuar dla tych pajęczaków. Podobnie jak pluszowe zabawki oraz zasłony i narzuty.
- Poza tym należy płukać regularnie nos roztworami soli fizjologicznej, dzięki czemu usuwamy z niego alergeny. A także dbać o odporność (sprawdź: co jest najlepsze na odporność) i unikać zarażania się infekcjami w sezonie jesienno-zimowym.
Źródła:
M. Kulus, Jesienne spotkania z alergią, Alergia 2019, 3; 8-11,
K. Buczyło, Nie tylko alergeny: Alternaria alternata, Alergia 2016, 4; 17-22,
C. Pałczyński, M. Wiszniewska, J. Walusiak, Pleśnie jako alergen zawodowy, Alergia 2007, 4; 28-32,
C. Almqvist i inni, School as a risk environment for children allergic to cats and a site for transfer of cat allergen to homes, doi: 10.1016/S0091-6749(99)70172-7.
Czytaj także:
Jak postępować przy reakcji alergicznej? Pierwsza pomoc krok po kroku
Alergia nie pozwala ci pracować? Przysługuje ci zwolnienie lekarskie
Obalamy mity: Czy dzieci „wyrastają” z alergii?
Letnie burze mogą wywołać u alergików astmę burzową. Czym jest i jak jej zaradzić?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
