Oddziaływanie stresu na jelita nie jest rzadkością. Każdy czasami odczuwa ścisk w żołądku pod wpływem stresu czy przyjemne ciepło w chwilach radości. Jednak gdy dolegliwości żołądkowo-jelitowe są nasilone w sytuacjach stresujących i są regularne, mogą utrudniać normalne funkcjonowanie.
Spis treści:
- Czym jest nerwica jelit?
- Nerwica jelit – objawy
- Przyczyny nerwicy jelit
- Sposoby na nerwicę jelit
- Nerwica jelit a nerwica lękowa
Czym jest nerwica jelit?
Nerwica jelit wbrew pozorom nie jest chorobą układu pokarmowego, lecz zaburzeniem pracy jelit i żołądka w wyniku nadwrażliwości na stres. Mechanizm jej powstania jest ściśle związany z układem nerwowym.
Jeśli regularnie w wyniku stresu twoje jelita zaczynają gorzej pracować, a badania nie pokazują nieprawidłowości, to najprawdopodobniej cierpisz na nerwicę jelit. Terminu tego używa się często w odniesieniu do zespołu jelita drażliwego.
Nerwica jelit – objawy
Objawy nerwicy jelit wynikają z nieprawidłowej pracy układu pokarmowego, są to:
- biegunka,
- ból brzucha,
- wzdęcia,
- gazy,
- skurcze brzucha,
- przelewanie w jelitach,
- nudności,
- wymioty,
- zaparcia,
- niepokój, uczucie lęku,
- depresja.
Co charakterystyczne przy nerwicy jelit nie zauważa się znaczących zmian w badaniu endoskopowym układu pokarmowego (kolonoskopii lub gastroskopii).
Jaka jest przyczyna nerwicy jelit?
Przyczyną nerwicy jelit jest wspólne odziaływanie na siebie mózgu i układu pokarmowego, a głównym czynnikiem odpowiedzialnym za dolegliwości trawienne może być hormon produkowany przez przysadkę mózgową – kortykotropina (ACTH). W rezultacie w układzie pokarmowym mogą pojawiać się stany zapalne, przepuszczalność jelit i zmiana czynności tego narządu.
Jelita nazywane są często „drugim mózgiem”. Nie bez przyczyny. Połączone są z mózgiem nerwem błędnym, wzdłuż którego przesyłane są sygnały w obie strony. Oś mózgowo-jelitowa jest szlakiem komunikacyjnym pomiędzy układem pokarmowym a ośrodkowym układem nerwowym. Dlatego bodźce emocjonalne oddziałują na pracę jelit.
Jedną z pierwszych reakcji organizmu na stres jest uwolnienie kortykotropiny. Hormon ten wpływa m.in. na motorykę układu pokarmowego (przyspiesza ją lub spowalnia) oraz stany zapalne.
Co więcej, ACTH pobudza korę nadnerczy do produkcji kortyzolu (tzw. hormonu stresu). Kortykotropina może zmieniać pracę jelit przez różne ścieżki, m.in. przez zmianę mikroflory jelit oraz bezpośrednio przez szlak mózg-jelita.
Dowiedziono też, że stres może zwiększać przepuszczalność jelit. Nieszczelne jelita prowadzą kolei do zmęczenia, bólów głowy i chorób autoimmunologicznych.
Warto dodać, że zależność między mózgiem a jelitami jest dwustronna. To w jelitach powstaje 90% serotoniny (hormonu szczęścia), tylko pozostała część produkowana jest przez mózg. Dlatego nieprawidłowy skład mikroflory jelit może pogarszać nastrój i odporność na stres, a dbanie o dobre bakterie może korzystnie wpływać na samopoczucie.
Sposoby na nerwicę jelit
Najważniejszym sposobem radzenia sobie z nerwicą jelit jest unikanie stresujących sytuacji. Niestety nie zawsze jest to możliwe. Lekarz może przepisać środki na usprawnienie motoryki jelit, przeciwbiegunkowe czy probiotyki.
Bardzo duże znaczenie w leczeniu nerwicy jelit ma szeroko pojęty styl życia. Dlatego aby złagodzić nerwicę jelit:
- zdrowo się odżywiaj: unikaj mocno przetworzonej żywności, postaw na probiotyki, ogranicz spożywanie mięsa i cukru, a najlepiej skonsultuj się z dietetykiem, który zaplanuje odpowiednią dietę,
- unikaj alkoholu, kofeiny oraz leków podrażniających układ pokarmowy,
- regularnie uprawiaj sport,
- wysypiaj się,
- znajdź czas na relaks i drobne przyjemności.
Przydatna może być psychoterapia, która pomoże lepiej radzić sobie ze stresem oraz zaakceptować objawy choroby, a tym samym zmniejszyć nadreaktywność jelit. Czasami w radzeniu sobie z nerwicą jelit, zaleca się stosowanie leków przeciwdepresyjnych albo leków przeciwlękowych. Wszystko zależy od objawów i ich nasilenia. O najlepszym dla ciebie leczeniu powinien zdecydować lekarz. Na początku należy się zgłosić do lekarza POZ.
Nerwicę jelit należy leczyć, ponieważ jej lekceważenie może prowadzić do pogorszenia stanu zdrowia. Dotyczy to nie tylko działania jelit, ale też sfery psychicznej, ponieważ może prowadzić do rozwoju zaburzeń lękowych i depresji.
Nerwica jelit a nerwica lękowa
Nerwica jelit może współwystępować z różnymi zaburzeniami psychicznymi, w tym nerwicą lękową oraz depresją. Szacuje się, że zaburzenia psychiczne dotyczą kilkudziesięciu procent pacjentów z jelitem drażliwym. Jednocześnie nieleczone objawy ze strony jelit niekorzystnie działają na samopoczucie i mogą do takich zaburzeń prowadzić.
Źródła:
Yu-Ming Chang i inni, Does stress induce bowel dysfunction?, doi: 10.1586/17474124.2014.911659.
Czytaj także:
Objawy stresu długotrwałego. Jakie sygnały wysyła ciało i umysł?
Objawy stresu – jak je rozpoznać?
Jak objawiają się stresowe bóle głowy?
Wysypka na tle nerwowym to częsty problem młodych kobiet. Jak wygląda i jak się ją leczy?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
