Spis treści:
- Gdzie są migdałki i jakie pełnią funkcje?
- Co oznacza powiększony jeden migdał u dorosłego?
- Powiększony jeden migdał – diagnostyka
- Leczenie powiększonego migdała
- Sposoby na obkurczenie powiększonego migdała
- Alarmujące objawy przy powiększonym migdale. Kiedy zgłosić się do lekarza?
Gdzie są migdałki i jakie pełnią funkcje?
Migdałki podniebienne to parzyste skupiska tkanki chłonnej, znajdujące się po obu stronach gardła. Wchodzą w skład układu immunologicznego, a także układu chłonnego gardła, zwanego pierścieniem gardłowym Waldeyera.
Główną funkcją migdałków jest obrona przed patogenami dostającymi się do organizmu wraz z powietrzem lub pokarmem, poprzez wytwarzanie przeciwciał przeciw wrogim komórkom. Ta zdolność lokalnej obrony, zapobiega rozprzestrzenianiu się patogenów i rozwojowi chorób.
Przez migdałki przepływa obficie chłonka, która jest płynem transportującym białe komórki krwi do węzłów chłonnych, gdzie układ odpornościowy ostatecznie rozprawia się z drobnoustrojami.
Reakcją na typowe infekcje jest symetryczne powiększenie się migdałków. Inaczej jest, gdy z jednej z grup komórek rozwija się nowotwór lub nietypowa infekcja, np. angina Plauta-Vincenta.
Co oznacza powiększony jeden migdał u dorosłego?
Istnieje wiele możliwych przyczyn powiększonego jednego migdałka u dorosłej osoby. W związku z tym, że migdałki położone są blisko siebie i mają podobny dostęp do patogenów i alergenów w gardle i jamie ustnej, powinny reagować w podobny sposób (sprawdź, jak wyglądają zdrowe migdałki). Czasami dzieje się inaczej.
Za powiększanie migdała z jednej strony mogą odpowiadać:
- atypowa infekcja,
- nawracające stany zapalne gardła – mogło z tego powodu dojść do reaktywnego przerostu tkanki limfatycznej po jednej stronie, wskutek nadmiernej odpowiedzi odpornościowej na czynniki infekcyjne,
- ropień okołomigdałkowy, który rozwija się jako powikłanie infekcji bakteryjnej gardła (anginy ropnej),
- angina Plauta-Vincenta,
- alergia,
- próchnica,
- choroby dziąseł,
- nowotwór migdałka – może świadczyć o tym długo utrzymujący się obrzęk i pojawienie się innych niepokojących objawów,
Ból jednego migdałka bez gorączki
Powiększony jeden migdałek bez gorączki nadal może być związany z infekcją. Pojawia się wtedy często również ból migdałka. Zakażeniu nie zawsze towarzyszy podwyższona temperatura, szczególnie gdy przyczyną są wirusy (przy infekcjach bakteryjnych częściej pojawia się wysoka gorączka). Powiększenie migdałka bez gorączki występuje również przy alergii, próchnicy, chorobach dziąseł.
Możliwe jest także, że powiększenie migdałka wystąpiło wcześniej, a dopiero teraz zostało zauważone. Powiększenie jednego migdałka jest częstsze u dzieci, ale nie musi oznaczać poważnego problemu.
Powiększony jeden migdał – diagnostyka
Lekarz w przypadku powiększenia jednego migdała przeprowadzi badanie przedmiotowe i podmiotowe, czyli sprawdzi, czy nie ma objawów infekcji oraz zapyta o inne symptomy. U dzieci rozpoznania takie jak chłoniak czy rak są mniej prawdopodobne – niesymetryczne migdałki w tej grupie pacjentów rzadziej mają poważne przyczyny. U dorosłych natomiast wskazana jest dokładniejsza diagnostyka.
Aby określić szczegółowo przyczynę powiększonego migdała, stosuje się usunięcie migdałka lub jego biopsję, a następnie badanie histopatologiczne.
Leczenie powiększonego migdała
Leczenie powiększonego migdała zależy od ustalonej przyczyny. Terapia powinna być dopasowana do konkretnej patologii i, w razie potrzeby, prowadzona w specjalistycznych ośrodkach.
Przy podejrzeniu infekcji stosuje się leczenie zachowawcze (nawadnianie, leki przeciwzapalne, odpoczynek, nawilżanie powietrza) lub antybiotyki (gdy infekcję powodują bakterie). Czasami lekarz może zlecić jedynie obserwację - np. jeśli nie ma innych niepokojących objawów, migdał się nie powiększa i nie ma historii nowotworów złośliwych w rodzinie.
Jeżeli masz problemy z migdałkami, to diagnostykę najlepiej zacząć od wizyty u laryngologa.
Sposoby na obkurczenie powiększonego migdała
Zauważenie powiększonego jednego migdała powinno skłonić do wizyty u lekarza, jednak domowe sposoby mogą uzupełniać leczenie i pomóc w obkurczeniu migdałka. Bezpieczne metody, które warto wypróbować to:
- płukanie gardła roztworem wody z solą - usuwa patogeny, działa ściągająco i przeciwobrzękowo (jak to robić: woda z solą na gardło),
- płukanie gardła naparem ziołowym - polecany jest napar z szałwii lub rumianku, gdyż rośliny te działają przeciwzapalnie i antyseptycznie,
- ograniczenie kontaktu z chorymi - jeśli jeden migdał jest powiększony od częstych infekcji, to ograniczenie kontaktu z zarazkami przez jakiś czas, może zmniejszyć dolegliwość,
- ograniczenie kontaktu z alergenami - gdy przyczyną powiększonego migdała jest alergia, to jej leczenie i unikanie uczulających związków są pomocne,
- picie dużej ilości płynów i nawilżanie powietrza - odpowiedni poziom nawodnienia wspiera pracę śluzówki dróg oddechowych i zmniejsza ryzyko zakażeń migdałków.
Więcej: Sposoby na obkurczenie powiększonych migdałków
Alarmujące objawy przy powiększonym migdale. Kiedy zgłosić się do lekarza?
W niektórych przypadkach powiększony jednostronnie migdał może świadczyć o rozwijającym się chłoniaku czy raku. Nowotwór w obrębie migdałków objawia się bólem gardła z trudnościami w przełykaniu. Obwód szyi powiększa się oraz pod skórą pojawiają się guzki (węzły chłonne).
Objawy raka migdałka to:
- zmiana tonu głosu,
- chrypka,
- jednostronny ból ucha,
- krwawienie,
- uporczywy ból gardła,
- trudności z przełykaniem,
- uczucie "guli w gardle".
W przypadku chłoniaków chory może być blady i osłabiony, co w badaniach laboratoryjnych odzwierciedla anemia. Funkcja wątroby może być upośledzona. W przypadku raków z powodu powstającego owrzodzenia pojawia się krwawienie. Oddech przybiera nieprzyjemny zapach. W przypadku dużych nowotworów utrudnione staje się jedzenie, mówienie oraz oddychanie.
Z kolei angina Plauta-Vincenta oprócz rozległych zmian w gardle i najczęściej jednostronnego powiększenia migdałka powoduje bardzo słabo nasilone objawy ogólne, co może być mylące.
Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 23.08.2011.
Czytaj także:
Wycinanie migdałków u dorosłych - jakie są wskazania, powikłania i zalecenia po operacji?
Obalamy mity: Czy usunięcie trzeciego migdałka powoduje słabszą odporność i schodzenie infekcji niżej?
Domowy sposób na ból gardła – przepis babci na leczniczą miksturę
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
