Spis treści:
- Czym są polipy w nosie?
- Przyczyny powstania polipów w nosie
- Objawy polipów w nosie
- Diagnozowanie polipów w nosie
- Leczenie polipów w nosie
- Domowe sposoby na polipy w nosie
- Polipy w nosie u dzieci
Czym są polipy w nosie?
Polipy nosa są to bezbolesne miękkie rozrosty tkanki wewnątrz nosa lub zatok w kształcie kropli, a w miarę wzrostu - winogron. Powstają w błonie śluzowej, która wyściela wnętrze nosa i zatok. Zwykle polipy występują obustronnie, ale mogą też rozwinąć się z jednej strony nosa.
Jest to częsta dolegliwość, dotyczy około 4% ludzi. Ryzyko powstania wzrasta wraz z wiekiem i jest większe u mężczyzn. Polipy w nosie niejednokrotnie występują wraz z alergiami, astmą, nawracającymi zakażeniami i przewlekłymi stanami zapalnymi błony śluzowej nosa i zatok.
Polipy w nosie można podzielić na:
- miejscowe - stanowią zwykle reakcje na procesy zapalne lub nowotworowe,
- rozproszone - częściej takie polipy są rozpoznawane u osób z przewlekłym zapaleniem zatok przynosowych z polipami nosa,
- układowe - występują u osób z chorobami ogólnoustrojowymi z objawami w obrębie nosa (np. zespół Churga-Straussa lub mukowiscydoza).
fot. Polipy w nosie / Adobe Stock, a7880ss
Przyczyny powstania polipów w nosie
Do powstania polipów w nosie przyczyniają się przewlekłe stany zapalne, jak i indywidualne predyspozycje danej osoby. Dokładne mechanizmy nie zostały jak dotąd poznane. Najczęściej u osób z polipami występuje przewlekłe zapalenie zatok przynosowych. Dlatego lekarze często stosują termin przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa.
Do stanów zapalnych prowadzących do rozwoju polipów nosa zaliczają się:
- przewlekłe zapalenia (bakteryjne, wirusowe i grzybicze) nosa i zatok,
- astma,
- mukowiscydoza,
- alergia (polipy pojawiają się w zaawansowanym stadium nieleczonej choroby).
Polipy w nosie mogą być również objawem nietolerancji niesteroidowych leków przeciwzapalnych (najczęściej aspiryny). Do rzadszych przyczyn zalicza się uwarunkowany genetycznie zespół nieruchomych rzęsek.
Objawy polipów w nosie
Polipy w nosie mogą nie powodować żadnych objawów, dlatego wiele osób nie wie o ich obecności.
- Podstawową dolegliwością związaną z polipami są trudności z oddychaniem przez nos, uczucie blokady w nosie, katar oraz spływanie wydzieliny po tylnej ścianie gardła.
- Oprócz tego pojawiają się zaburzenia smaku i węchu.
- Pojawić może się chrapanie i trudności ze snem.
- W rezultacie występują kłopoty z koncentracją oraz zmęczenie w ciągu dnia.
- Inne możliwe objawy polipów w nosie to ucisk lub ból w obrębie, bóle głowy oraz ból zębów.
Wraz ze wzrostem polipów pojawia się narastająca niedrożność nosa. Dodatkowo może dojść do rozwoju chorób zapalnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzeli i astma oskrzelowa. U dzieci polipy nosa mogą sprzyjać częstym zapaleniom ucha środkowego.
Diagnozowanie polipów w nosie
Pierwszym krokiem jest badanie laryngologiczne - rynoskopia. Za pomocą wzierników lekarz ogląda jamy nosowe. Badanie endoskopowe pozwoli uwidocznić ujścia zatok przynosowych – częstą lokalizację polipów. Badania te są szybkie i niebolesne. Najlepsze efekty daje badanie endoskopowe, ponieważ pozwala na dokładniejsze obejrzenie w powiększeniu tkanek wewnątrz nosa.
Czasami, zwłaszcza gdy polipy występują tylko po jednej stronie, pobiera się również fragment błony śluzowej do oceny mikroskopowej, aby wykluczyć rozrost nowotworowy. Z badań obrazowych najczęściej wykonywana bywa tomografia komputerowa zatok. Pomaga ocenić stadium zaawansowania choroby, a także zaplanować zabieg chirurgiczny.
W przypadku podejrzenia alergicznego tła dolegliwości lekarz kieruje chorego na testy alergiczne (testy skórne lub testy z krwi), które pozwolą wykryć, na jaki alergen dana osoba jest uczulona. Dzięki temu będzie możliwe skuteczne leczenie choroby podstawowej.
Leczenie polipów w nosie
istnieje kilka metod leczenia polipów w nosie w zależności od ich wielkości i nasilenie objawów
- Leczenie farmakologiczne – lekarz może zalecić stosowanie kortykosteroidów w formie miejscowej, najczęściej w postaci donosowego sprayu. Leki te zmniejszają rozmiar polipa. Dodatkowo w przypadku zapalenia zatok zalecane jest płukanie nosa i zatok solą fizjologiczną. Jeżeli polipy są na tyle duże, że przeszkadzają lekom w dotarciu do właściwych miejsc, specjalista może przepisać kortykosteroidy przyjmowane doustnie.
- Leczenie operacyjne – polipektomia, czyli chirurgiczne usunięcie polipa - stosuje się w sytuacji braku pożądanych efektów leczenia farmakologicznego. Zabieg polega na wprowadzeniu przez jamę nosa narzędzi chirurgicznych, za pomocą których usuwane są polipy. Procedura wymaga znieczulenia ogólnego lub miejscowego, trwa 30-60 minut i tego samego dnia można wrócić do domu. Po zabiegu zakładane są opatrunki, które tamują krwawienie.
Zalecenia pozabiegowe obejmują ograniczenie aktywności fizycznej przez 7 dni. Po 1-3 dniach są usuwane opatrunki. Bardzo istotną rolę odgrywa właściwa higiena nosa po operacji. Zaliczają się do tego inhalacje oraz płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej. Nadal zalecane są leki sterydowe stosowane donosowo. To ważne, aby przestrzegać zaleceń po operacji, bo chociaż stan zdrowia i komfort życia się poprawiają, to jednak istnieje duże prawdopodobieństwo odrastania polipów, jeżeli leczenie stanów zapalnych nosa nie jest kontynuowane. Należy pamiętać o regularnych kontrolach laryngologicznych.
Domowe sposoby na polipy w nosie
Domowe sposoby na polipy nosa mogą stanowić wsparcie leczenia zaproponowanego przez lekarza. Nie należy próbować zlikwidować tej przypadłości samodzielnie bez konsultacji ze specjalistą. Nieleczone polipy w nosie mogą powodować powikłania, takie jak ropień czy zapalenie opon mózgowych, chociaż są one rzadkie. Ale przede wszystkim przykre dolegliwości mogą się nasilać.
Do domowych sposobów na złagodzenie objawów polipów w nosie zalicza się:
- stosowanie nawilżających sprayów do nosa - na bazie wody morskiej lub soli fizjologicznej,
- inhalacje - pomagają rozrzedzić zalegającą wydzielinę i ułatwić jej usuwanie,
- płukanie zatok - podobnie jak inhalacje, ta metoda przyspiesza usuwanie zalegającej wydzieliny, która może się stać miejscem namnażania baterii i grzybów,
- picie ziołowych naparów - wybieraj zioła o działaniu przeciwzapalnym i powlekającym jak rumianek lub nagietek.
Polipy w nosie u dzieci
Polipy w nosie są rzadsze u dzieci niż u dorosłych, a jednocześnie stanowią główną przyczynę niedrożności nosa w grupie pediatrycznej. Zarówno objawy, jak i leczenie polipów w nosie u dzieci i dorosłych jest podobne. O obecności tych narośli może świadczyć to, że dziecko skarży się na zatkany nos, brak węchu czy częsty katar. To, co powinno zaniepokoić, to również chrapanie - zablokowanie nosa przez polip często wpływa na trudności z oddychaniem w trakcie snu.
Główne przyczyny występowania polipów u dzieci to, tak jak u dorosłych, przewlekły stan zapalny. Stąd problem występuje szczególnie u dzieci z astmą, alergiami i mukowiscydozą, a także wrażliwością na aspirynę.
Jeżeli lekarz rozpozna u twojego dziecka polipy w nosie, to może być ono objęte różnymi formami pomocy. Początkowo specjalista prawdopodobnie przepisze kortykosteroidy w aerozolu do nosa. Pomocne mogą być również leki przeciwhistaminowe. Gdy leczenie farmakologiczne nie pomaga, konieczne jest wykonanie endoskopowej operacji usunięcia polipów.
Źródła:
Newton JR, Ah-See KW. A review of nasal polyposis. Ther Clin Risk Manag. 2008 Apr;4(2):507-12. doi: 10.2147/tcrm.s2379. PMID: 18728843; PMCID: PMC2504067,
del Toro E, Portela J. Nasal Polyps. [Updated 2023 Jul 31]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan-. Available from: https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560746/,
Pediatric Nasal Polyps, Medscape, https://emedicine.medscape.com/article/994274-overview
Czytaj także:
Zatkany nos bez kataru – co oznacza i jak skutecznie udrożnić nos?
Zatkany nos a problem z oddychaniem. Co jest przyczyną niedrożności nosa i jak sobie radzić?
Polipy jelita grubego – objawy, rodzaje, przyczyny, leczenie
Ozena przyczyną nieprzyjemnego zapachu z nosa. Chorują głównie kobiety
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
