Spis treści:
- Przemęczenie, przetrenowanie
- Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
- Płaskostopie
- Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (zakrzepica)
- Niewydolność żylna
- Miażdżyca tętnic
- Zapalenie ścięgna Achillesa
- Rwa kulszowa
- Neuropatia
- Domowe leczenie bólu łydek
- Groźne sygnały towarzyszące bólowi łydki
Przemęczenie, przetrenowanie
Ból łydek jest dość powszechny. Najczęściej wynika z przetrenowania, niedostosowanej do planowanego wysiłku rozgrzewki, nieodpowiedniego obuwia, nadwyrężenia, urazu czy rozpoczęcia nowych ćwiczeń.
Ból łydek po wysiłku może być wynikiem tzw. zakwasów lub DOMS-ów (zespół opóźnionego bólu mięśniowego, ang. delayed onset muscle soreness), które charakteryzują się bólem mięśni, niekiedy utrudniającym nawet poruszanie się, pojawiającym się w ciągu 24-72 godzin od wzmożonej aktywności fizycznej.
Ból łydek po treningu ustępuje samoistnie w ciągu kilku dni. Badania wskazują, że pomocne w jego łagodzeniu są zwłaszcza masaże. Ból łydek po wysiłku może występować również w postaci bolesnych skurczy.
Zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej
Niejednokrotnie za ból łydek, zwłaszcza skurcze, odpowiadają zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej (odwodnienie). Nadmierna utrata ważnych składników mineralnych (np. magnezu, potasu, wapnia) skutkuje dolegliwościami łydek: bólem, skurczami, wrażeniem ciągnięcia, ucisku, rwania.
Skurcze mięśni łydek mogą być krótkie – sekundowe, lub trwać nawet kilka minut. Wynikają z nieprawidłowego przewodnictwa impulsów nerwowych.
Trzeba jednak wspomnieć, że bolesne skurcze mięśni łydek mogą być też rezultatem rozwijających się w organizmie chorób: nerek, cukrzycy, niedoczynności tarczycy, choroby obwodowych naczyń krwionośnych, a także alkoholizmu. Jeśli dokucza nam taka dolegliwość, przede wszystkim warto oznaczyć stężenie elektrolitów, nadrobić płyny i składniki mineralne, których nie brakuje w owocach i warzywach oraz produktach pełnoziarnistych.
Płaskostopie
Ból łydek pojawiający się między 30.-35. rokiem życia, może być konsekwencją płaskostopia. W tym wieku mięśnie stóp nie są już tak wytrzymałe jak wcześniej, masa ciała zaczyna rosnąć, a to sprawia, że nieprawidłowa budowa stopy polegająca na zbyt niskim położeniu jej fizjologicznych sklepień daje o sobie znać bólem kończyn, zwłaszcza w obrębie łydek.
Do poważniejszych przyczyn bólu łydek należą choroby układu krążenia, przede wszystkim: żylna choroba zakrzepowo-zatorowa, niewydolność żylna oraz miażdżyca tętnic i wynikające z tego niedokrwienie kończyn.
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (zakrzepica)
Żylna choroba zakrzepowo-zatorowa (ŻCZZ), zwana zakrzepicą, polega na powstawaniu zakrzepów (skrzeplin) w naczyniach żylnych głębokich kończyn dolnych (rzadziej górnych). Groźnym następstwem zakrzepicy jest przedostanie się wraz z krwią oderwanej skrzepliny do płuc, gdzie może dojść do zagrażającego życiu zatoru tętnicy płucnej.
Zakrzepicę można podejrzewać, jeżeli bólowi łydek towarzyszy:
- obrzęk nogi,
- zmiana koloru skóry,
- wyższa temperatura w bolesnym miejscu,
- wrażliwość na dotyk.
Z takim problemem należy koniecznie udać się do lekarza.
Do czynników ryzyka żylnej choroby ŻCZZ należą m.in.:
- wiek powyżej 45 lat,
- otyłość,
- długotrwałe unieruchomienie kończyny,
- urazy, zwłaszcza wielonarządowe, a także złamania miednicy, kości długich kończyn,
- nowotwory złośliwe,
- udar mózgu powodujący niedowład kończyn,
- uciski na naczynia żylne,
- duże zabiegi operacyjne w obrębie nóg,
- środki antykoncepcyjne i hormonalna terapia zastępcza.
Niektóre czynniki podnoszą ryzyko choroby na pewien czas (np. uraz, operacja, unieruchomienie), inne są trwałe.
Niewydolność żylna
Ból łydek, często w postaci skurczy, spowodowany niewydolnością żylną, nasila się w nocy, podczas upalnych dni i po dłuższym przebywaniu w pozycji stojącej. Może pojawić się też uczucie zmęczenia nóg, odczuwanie ulgi po odpoczynku i ich uniesieniu, z czasem – obrzęk, widoczne poszerzenie naczyń na nogach, mrowienie.
Miażdżyca
Jeżeli do struktur tworzących łydkę nie dociera wystarczająca ilość krwi z tlenem, a tak dzieje się w przypadku miażdżycy tętnic, wówczas pojawia się także ból łydek, opisywany przez chorych jako zdrętwienie, zesztywnienie mięśni.
Ból jest silniejszy po określonym wysiłku, np. przejściu stałego dystansu, wymusza zatrzymanie się, a po chwili odpoczynku umożliwia dalsze poruszanie się (objaw ten nosi nazwę chromania przystankowego). Do bólu łydek w przebiegu miażdżycy dołączają też inne objawy, takie jak:
- zblednięcie skóry,
- mrowienie, drętwienie nóg,
- przebarwienia na skórze i utrata owłosienia,
- zaniki mięśniowe,
- słabsze lub niewyczuwalne tętno w tętnicach poniżej miejsca bólu.
Na miażdżycę naczyń tętniczych narażeni są bardziej:
- palacze,
- osoby, szczególnie mężczyźni, po 40. roku życia,
- chorujący na cukrzycę,
- z hipercholesterolemią.
Zapalenie ścięgna Achillesa
Zapalenie ścięgna Achillesa, czyli zespołu włókien łączących ścięgno brzuchate łydki z mięśniem płaszczkowatym (nad piętą), jest spowodowane nadwyrężeniem tego ścięgna. Typowymi objawami jest ból z tyłu nogi, ograniczony zakres ruchu, a także bolesność przy ucisku.
Można zastosować leczenie domowe (w tym metodę RICE, przeczytaj: Domowe leczenie bólu łydek), a jeśli nie ma poprawy, należy bez zwłoki udać się do lekarza ortopedy. Nieleczone zapalenie ścięgna Achillesa może prowadzić do zerwania ścięgna i konieczności długotrwałego leczenia i unieruchomienia kończyny.
Rwa kulszowa
Rwa kulszowa, czyli dolegliwości dotyczące najdłuższego nerwu obwodowego człowieka – kulszowego, biegnącego z odcinka lędźwiowego kręgosłupa do stóp, często daje o sobie znać bólem kończyny, w tym łydki.
Rwa kulszowa najczęściej wynika z dyskopatii, ale może być skutkiem procesu zapalnego, rozwoju guza nowotworowego lub cukrzycy, mówiąc inaczej - wszelkich czynników prowadzących do podrażnienia nerwu kulszowego.
Nerw ten odpowiada za działanie mięśni w dolnej części nogi i tylnej części kolana, więc w przypadku jego podrażnienia w odcinku lędźwiowym kręgosłupa pojawia się ból promieniujący z pleców, przez pośladek, do nogi. Mogą pojawić się osłabienie siły nóg, drętwienie, mrowienie. Z dolegliwością należy zgłosić się do lekarza.
Neuropatia cukrzycowa
Za ból łydek mogą też odpowiadać powikłania cukrzycy w postaci uszkodzenia nerwów obwodowych (tzw. neuropatii). Oprócz intensywnego bólu mogą pojawić się:
- skurcze mięśni łydek,
- problemy z koordynacją,
- drętwienie,
- zaburzenia czucia,
- osłabienie siły mięśniowej nóg.
Takie symptomy są podstawą do wizyty u lekarza.
Domowe leczenie bólu łydek
Metody leczenia bólu łydki zależą od przyczyny, jednak w wielu przypadkach można sobie poradzić z problemem samodzielnie w warunkach domowych.
Jeżeli bólowi łydki nie towarzyszą niepokojące sygnały (więcej: Groźne sygnały towarzyszące bólowi łydki), a dolegliwość była poprzedzona urazem lub większym wysiłkiem, należy zastosować procedurę określaną skrótem RICE (ang. rest, ice, compression, elevation), czyli:
- odpoczynek,
- przyłożenie zimnych kompresów, np. lodu w worku foliowym owiniętego w ścierkę lub ręcznik,
- unieruchomienie bandażem elastycznym lub opaską uciskową nogi,
- uniesienie jej wyżej.
Możemy zastosować również leki przeciwbólowe i przeciwzapalne (np. paracetamol, ibuprofen, naproksen). A także wykonać ćwiczenia rozciągające.
Jeśli przyczyną jest zaburzenie gospodarki wodno-elektrolitowej, konieczne jest uzupełnienie płynów i elektrolitów.
W pozostałych przypadkach bólu łydki, należy udać się do lekarza, który zleci odpowiednie badania diagnostyczne i ustali plan leczenia.
Groźne sygnały towarzyszące bólowi łydki
Do pilnej konsultacji lekarskiej powinny skłonić w przypadku bólu łydki objawy, takie jak:
- bladość skóry,
- obrzęk,
- osłabienie siły mięśniowej nogi,
- drętwienie łydki,
- zaczerwienie, tkliwość, cieplejsza skóra,
- zatrzymanie płynów,
- problemy z chodzeniem.
Więcej na temat bólu nóg:
Ból kolana - jakie mogą być przyczyny bólu w kolanie i kiedy pójść do lekarza
Jakie badania wykonać w przypadku bólu nóg? (Lista podstawowych badań)
Jaki lekarz pomoże w przypadku bólu nóg (3 najważniejsze specjalizacje lekarskie)
Spuchnięta stopa – przyczyny i leczenie
Skręcona kostka - jak wygląda, pierwsza pomoc, leczenie. Skręcenie stawu skokowego a zwichnięcie i stłuczenie
Gonartroza (zwyrodnienie stawu kolanowego) – objawy, rozpoznanie, leczenie i ćwiczenia
Koksartroza – przyczyny, objawy, postępowanie, ćwiczenia na zwyrodnienie stawu biodrowego
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
