Kiedy katar u niemowlaka się przedłuża: sprawdź, czy dobrze leczysz dziecko

Katar u niemowlaka fot. Adobe Stock
Katar u niemowlaka to zmora rodziców. Może trwać nawet 4-6 tygodni, zmienia konsystencję i kolor. Pomocne są inhalacje na katar z soli fizjologicznej, zawieszka z czosnku lub mleko matki.
Edyta Liebert / 08.11.2019 11:25
Katar u niemowlaka fot. Adobe Stock

Początkowo niegroźny katar, może doprowadzić do zapalenia płuc lub zająć uszy i spowodować zapalenie ucha. Niemowlak nie ma rozwiniętych zatok, a walka z katarem jest nierówna, bo maluch nie potrafi samodzielnie wydmuchać nosa.

Spis treści:

Przyczyny kataru

Katar najczęściej jest związany z pojawiającą się infekcją i obok trudności w oddychaniu, towarzyszą mu rozdrażnienie i podwyższona temperatura. Zatkany nos u niemowlaka to nie zawsze objaw choroby i może być powiązany z ząbkowaniem czy jakością powietrza w domu.

Katar u noworodka czy katar u niemowlaka znacząco utrudnia mu oddychanie, zwłaszcza przy ssaniu piersi czy piciu z butelki oraz podczas snu. Małe dziecko nie umie samodzielnie wydmuchiwać noska ani pozbyć się spływającej do gardła wydzieliny, więc nawet niewinnie wyglądający katar może stać się przyczyną infekcji. Od razu wdrażaj domowe sposoby walki z katarem.

Nie przejmuj się kolorem kataru u niemowlaka: przezroczysty, żółty czy nawet zielony katar u dziecka nie są podstawą do szybkiego diagnozowania i podawania antybiotyków. Dlaczego? Najczęściej wodnista przezroczysta wydzielina zmienia kolor na żółty i zielony z upływem czasu, by finalnie zaniknąć. 

Katar spowodowany infekcjami bakteryjnymi wiąże się z ryzykiem wystąpienia różnych powikłań, m.in. zapaleniem płuc czy zapaleniem ucha środkowego. Rodzice najczęściej opisują go jako katar, którego nie widać - często oznacza to, że infekcja objęła właśnie ucho, bo dziecko nie oddycha prawidłowo i nie może pozbyć się wydzieliny.
 

Przede wszystkim nie bagatelizuj tego objawu: przedłużający się stan należy zgłosić lekarzowi zwłaszcza wtedy, gdy pojawiają się inne objawy, takie jak ból ucha, kaszel, gorączka czy ropiejące oczy. Możliwe, że dziecku przeszkadza ciało obce w nosku lub istniejący obrzęk błony śluzowej nosa.

Leczenie kataru u niemowlaka

  1. Jak szybko pozbyć się kataru? Przede wszystkim zadbaj o dobrze wywietrzone mieszkanie oraz pościel. Katar może być pochodzenia alergicznego, a kiedy towarzyszy mu kichanie, możliwe że dziecku przeszkadzają zanieczyszczenia. 
  2. Skup się też na dobrym nawilżeniu powietrza. W profilaktyce zalecane jest również utrzymywanie temperatury na poziomie 21 stopni Celsjusza,  unikanie przegrzewania dziecka oraz rezygnacja ze spacerów w czasie nasilonej obecności zanieczyszczeń w powietrzu. Pomyśl o nawilżaczu powietrza.
  3. Na kaloryferze w pokoju, gdzie śpi połóż mokry ręcznik. Pamiętaj jednak, że zbyt duża wilgoć również jest niekorzystna, szczególnie dla niemowląt uczulonych na roztocza i pleśnie.
  4. Rozgrzewaj malucha. Często pomaga posmarowanie pleców i stóp maściami zawierającymi olejki eteryczne. Rozgrzejesz w ten sposób dziecko, ułatwisz mu pozbycie się kaszlu i odkrztuszenie wydzieliny przy katarze. A olejki eteryczne pozwolą niemowlęciu oddychać przez nosek.
  5. Podawaj dziecku płyny. Jeśli karmisz piersią, staraj się przystawiać malucha jak najczęściej. Niemowlaka może dopajać wodą lub herbatkami ziołowymi (skonsultuj z lekarzem lub farmaceutą).
  6. Najlepsze na katar u niemowlaka są z soli kuchennej (masz pewność, że nie wywoła reakcji alergicznej) lub inhalacje z soli fizjologicznej. Do garnka wlej dwa litry wody, dodaj dwie łyżki soli i postaw w pobliżu łóżeczka maleństwa. Jeśli maluszek nie ma alergii, możesz zrobić mu inhalacje z dodatkiem ziół, np. rumianku, majeranku i tymianku (mają działanie odkażające i ściągające). 
  7. W pościel lub poduszkę możesz wetrzeć 1–2 krople olejku eterycznego (np. miętowy, eukaliptusowy). Dziecko będzie go wdychać podczas snu. Dobrym sposobem jest też skropienie piżamki na noc.
  8. Pamiętaj o magicznej mocy czosnku. Katar u niemowlaka może zniknąć szybciej, jeśli zastosujesz zawieszkę z czosnku z dodatkiem olejku eterycznego. Zmiażdżone ząbki owiń jałową gazą i zawieś ok 2-3 metry od dziecka, najlepiej podczas jego drzemki. Zapach w mieszkaniu może być nieprzyjemny, ale sam czosnek działa jak naturalny antybiotyk.
  9. Układaj noworodka na brzuchu, jeśli nie buntuje się spać w ten sposób. Starsze dziecko będzie lepiej oddychać na boku, korzystaj z tej pozycji i oklepuj mu plecki. Wydzielina łatwiej wypłynie.
  10. Zadbaj, by w diecie niemowlaka nie zabrakło rozgrzewających zup i warzyw. Rosół, krupnik czy zupa z dyni są zalecane nie tylko przy infekcjach.
  11. Przed snem zawsze oczyść nosek dziecka, wpuszczając np. wodę morską lub kilka kropel soli fizjologicznej do obu dziurek. Zobacz, jak to poprawnie robić poniżej.
  12. Lekarze zalecają wkraplanie noworodkowi kilku kropel mleka matki, które jest skarbnicą przeciwciał i witamin.

Jak odciągać katar u niemowlaka

Odciąganie aspiratorem kataru u niemowlaka przyniesie efekty, jeśli będzie prawidłowo przeprowadzone o właściwej porze. Jak je poprawnie wykonać? Oto kilka zasad:

  • Podczas odciągania kataru dziecko musi mieć otwarte usta żeby łatwo mogło  wyrównywać się ciśnienie. W innym przypadku może odczuwać to doświadczenie jako bardzo niemiłe i zrazi się do tej czynności.
  • Wydzielina z nosa musi być ciekła. Najlepiej lejąca, nawodniona. Wtedy odciąganie jej jest prostsze. Najważniejsze jest wtedy odpowiednie nawilżenie przy użyciu roztworu soli morskiej izotonicznej lub hipertonicznej, na trzy sposoby: nebulizując dziecko, wpsikując krople do nosa lub wpuszczając krople.
  • Po odciąganiu ważne jest, aby jeszcze raz prysnąć izotoniczną solą lub specjalnymi preparatami utrzymującymi nawilżenie na dłużej (te z kwasem hialuronowym albo gliceryną). Skuteczny aspirator podłączony do odkurzacza, jeśli jest za często używany, może podrażnić błonę śluzową nosa. 

Inhalacje na katar a nebulizator

Inhalowanie polega na podgrzaniu płynu: zmienia swój stan skupienia w parę i wdychamy go. Te cząsteczki pary wodnej nie docierają zbyt głęboko do płuc. Do tego wysoka temperatura może niekorzystnie wpłynąć na działanie leków.
 

Inhalacje na katar działają bakteriobójczo i odświeżająco. IMogą trwać maksymalnie 15 minut i być powtarzane nie częściej, niż 3 razy dziennie. Warto wykonywać je z wykorzystaniem udrożniających drogi oddechowe olejków (np. eukaliptusowego czy z rumianku). 

Parujący płyn postaw blisko łóżeczka dziecka w zamkniętym pomieszczeniu i miej na uwadze, by chodzący szkrab nie dostał się do gorącej cieczy. W przypadku małego dziecka inhalacje na katar trzeba przeprowadzać z nebulizatorem, czyli częścią inhalatora. 

Nebulizacja dziecka

Nebulizacja wykorzystuje sprężone powietrze, które  krąży sobie w małej końcówce nebulizatora w taki sposób, że płyn jest rozbijany na bardzo małe cząsteczki, które dostajemy w postaci chłodnej mgiełki. One skutecznie dostają się do płuc.
 
Nebulizację wykonuje się tylko preparatami wodnymi przeznaczonymi do nebulizacji, a nie do inhalacji. Nebulizacja z olejków eterycznych może prowadzić u dziecka do uduszenia!
 
Nebulizator rozbija cząsteczki płynu na dużo mniejsze rozmiary niż kropla pary, a zatem olejki docierają głęboko do płuc. To może spowodować gwałtowny skurcz oskrzeli i oskrzelików i w konsekwencji - uduszenie. 

Jak poprawnie nebulizować dziecko:

  • Jeśli nebulizujesz dziecko solą fizjologiczną, możesz stosować nakładki i ustniki zgodnie z przeznaczeniem i nie zaszkodzisz mu - na pewno!
  • Jeśli nebulizujesz antybiotyki i inne leki, to zastosuj ustnik zamiast maseczki lub trzymaj maseczkę bardzo blisko twarzy
  • Jeśli nebulizujesz sterydy, po fakcie koniecznie umyj dziecku twarz, żeby uniknąć infekcji posterydowych.
  • Nie wykonuj zabiegu bezpośrednio przed snem lub w trakcie: często w przypadku kataru u niemowlaka należy dziecko oklepać.
  • Myj sprzęt po każdym użyciu.
 

Mamo, koniecznie przeczytaj: Pediatra radzi, jak dbać o noworodka, gdy ma katar
Czy twoje dziecko ma alergię na kurz? Zapalenie ucha dotyka nawet 90% dzieci
Jak naturalnie zwalczyć przeziębienie

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA