Spis treści:
- Kaszel a objawy COVID-19
- Kaszel po COVID-19 jako kaszel poinfekcyjny
- Uporczywy kaszel a „długi COVID-19”
- Kiedy kaszel po COVID-19 jest groźny?
- Jakie badania wykonać?
- Leczenie kaszlu po COVID-19
Kaszel a objawy COVID-19
Choroba wywołana koronawirusem jest zakaźną infekcją dróg oddechowych, dlatego kaszel jest jednym z najważniejszych objawów zakażenia koronawirusem, ale może też utrzymywać się po chorobie.
W czasie zakażenia może się zmieniać. Często kaszel jest początkowo suchy, a następnie staje się kaszlem produktywnymi, czyli „mokrym”. Ale może też być odwrotnie. Najpierw pojawi się kaszel wilgotny z odkrztuszaniem wydzieliny, a później przejdzie w kaszel suchy, utrzymujący się jeszcze po wyzdrowieniu. Zazwyczaj jednak występujący na początku choroby suchy kaszel po 2-3 dniach zmienia się w mokry.
Według badań brytyjskich i belgijskich kaszel jest jednym z głównych objawów COVID-19 i dotyczy 57% zakażonych. Niektóre źródła podają, że na ten objaw skarży się nawet 70% pacjentów.
W badaniu przeprowadzonym na początku pandemii w Chinach dowiedziono, że kaszel związany z COVID-19 utrzymuje się średnio 19 dni. U 5% pacjentów trwa 4 tygodnie lub dłużej. W czasopiśmie The Lancet Respiratory Medicine naukowcy przytoczyli ankietę, według której u 20-30% osób kaszel utrzymywał się nawet 2-3 miesiące po COVID-19.
Inne oprócz kaszlu objawy koronawirusa to:
- gorączka,
- zmęczenie,
- ból głowy,
- ból mięśni i stawów,
- utrata smaku i węchu,
- ból gardła,
- rzadziej katar.
Kaszel po COVID-19 jako kaszel poinfekcyjny
Kaszel utrzymujący się po przechorowaniu COVID-19 na ogół nie jest powodem do niepokoju. Po każdej ostrej infekcji dróg oddechowych (np. grypie, przeziębieniu, krztuścu) może pojawić się tzw. kaszel poinfekcyjny. Szacuje się, że występuje u ok. 15% osób, które przeszły infekcję górnych dróg oddechowych.
Kaszel poinfekcyjny zazwyczaj jest suchy, ale może być to również przeciągający się kaszel z wydzieliną (produktywny). Trwa od 3 do 8 tygodni, dlatego określa się go mianem kaszlu podostrego. Ostry kaszel trwa krócej niż 3 tygodnie, zaś kaszel przewlekły - powyżej 8 tygodni. Badania obrazowe klatki piersiowej są wtedy prawidłowe, co wyklucza zapalenie płuc.
Przyczyna poinfekcyjnego kaszlu po COVID-19 (i innych infekcjach) nie jest do końca poznana. Odpowiadać za niego może kilka mechanizmów. Najczęściej wskazywanym jest przedłużającą się odpowiedź na stan zapalny wywołany zakażeniem, co obejmuje przejściową nadreaktywność receptorów kaszlu i oskrzeli, nadmierne wydzielanie śluzu w drogach oddechowych i ich utrudnione oczyszczanie.
Kaszel po COVID-19 powinien samoistnie ustąpić w ciągu kilku tygodni.
Nawracający kaszel jako objaw „długiego COVID-19”
Kaszel może też wiązać się z tzw. długim COVID-19, czyli stanem, który polega na utrzymywaniu się objawów tygodniami lub miesiącami po wyzdrowieniu. Szacuje się, że problem dotyczy 1 na 20 osób zakażonych koronawirusem.
Kaszel jest jednym z głównych objawów, które mogą się przedłużać po zakażeniu. Inne możliwe objawy "długiego COVID-19" to: zmęczenie, bóle głowy, brak węchu oraz uczucie duszności. Dolegliwości powinny z czasem samoistnie ustąpić. Przeczytaj też: Domowa rehabilitacja po COVID-19. Co robić przy zmęczeniu, osłabieniu, duszności, depresji
Kiedy kaszel po COVID-19 jest groźny i świadczy o powikłaniach?
Kaszel po COVID-19 może świadczyć o powikłaniach, np. zapaleniu płuc (przeczytaj: Zapalenie płuc a COVID-19). Do jak najszybszej konsultacji z lekarzem powinny skłonić objawy:
- gorączka,
- bardzo duża ilość wydzieliny z dróg oddechowych,
- duszność,
- wymioty w czasie lub po kaszlu,
- nasilenie objawów,
- ból klatki piersiowej,
- krwioplucie,
- przyspieszony oddech,
- silne zmęczenie, osłabienie.
Jakie badania wykonać, jeśli kaszel nie ustępuje po COVID-19?
Z przedłużającym się kaszlem zawsze warto zgłosić się do lekarza po to, aby osłuchał on płuca i ocenił, czy nie występują zmiany. Konieczne może być badanie RTG klatki piersiowej.
Jeśli wyniki badań są w normie, nie występuje gorączka, a kaszel pojawił się w czasie i po niedawno przebytej infekcji dróg oddechowych, to wskazuje na kaszel poinfekcyjny.
W przypadku utrzymującego się kaszlu lekarz powinien wykluczyć inne możliwe przyczyny, np.:
- astmę,
- alergię,
- zapalenie zatok,
- refluks,
- inne infekcje,
- zapalenie oskrzeli.
Leczenie kaszlu po COVID-19. Jak go złagodzić?
Kaszel po COVID-19 zazwyczaj ustępuje samoistnie. Jeśli jednak związany jest z powikłaniami, to konieczne może być przyjmowanie antybiotyku. Wszystko zależy od towarzyszących mu objawów oraz wyników badań.
Aby złagodzić poinfekcyjny kaszel po COVID-19, należy:
- przyjmować dużo płynów,
- nawilżać powietrze,
- stosować inhalacje z soli fizjologicznej,
- wykorzystać preparaty dostępne bez recepty nawilżające śluzówkę dróg oddechowych,
- oklepywać plecy,
- stosować domowe metody na kaszel, np. syrop z cebuli, inhalacje parowe z szałwii lub rumianku, ciepłe kąpiele, zioła (liść podbiału, prawoślazu, tymianek, porost islandzki),
- płukać gardło np. płukanką ziołową (szałwia, tymianek, rumianek, nagietek) albo płukanką z soli (1 łyżeczka soli kuchennej w pół szklance ciepłej wody).
Leki na kaszel po COVID-19, które może przepisać lekarz (w zależności od diagnozy), to:
- leki przeciwzapalne z grupy NLPZ,
- glikokortykosteroidy,
- leki rozszerzające oskrzela,
- lek przeciwkaszlowy lub lek wykrztuśny,
- lek przeciwhistaminowy.
Źródła:
A. Meneghetti, What are the treatment options for postinfectious cough due to upper respiratory tract infection (URI)?, www.medscape.com,
S.S. Braman, Postinfectious cough: ACCP evidence-based clinical practice guidelines, doi: 10.1378/chest.129.1_suppl.138S,
Long-term effects of COVID-19, NHS Inform, www.nhsinform.scot,
M.C. Grant i inni, The prevalence of symptoms in 24,410 adults infected by the novel coronavirus (SARS-CoV-2; COVID-19): A systematic review and meta-analysis of 148 studies from 9 countries, doi: 10.1371/journal.pone.0234765,
Woo-Jung Song i inni, Confronting COVID-19-associated cough and the post-COVID syndrome: role of viral neurotropism, neuroinflammation, and neuroimmune responses, doi: 10.1016/S2213-2600(21)00125-9.
Czytaj także:
Kaszel w przebiegu COVID-19. Kaszel suchy i mokry a koronawirus. Kiedy powinien zaniepokoić i jak go leczyć?
Koronawirus bez kaszlu. Co oznacza?
Jak długo trwa COVID-19 i kiedy zarażamy?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
