Polip macicy, inaczej polip endometrialny, jest zmianą rozrostową błony śluzowej macicy, o wymiarach od kilku milimetrów do maksymalnie 4-5 cm. W większości przypadków polip macicy jest zmianą łagodną (niezłośliwą), ale może zmienić się w nowotwór złośliwy, a także powodować problemy z miesiączką i utrudniać zajście w ciążę.
Powstaje prawdopodobnie pod wpływem zmian hormonalnych (estrogenów), najczęściej u kobiet pomiędzy 40. a 50. rokiem życia, w okresie okołomenopauzalnym. Polip macicy może mieć dwie postaci: uszypułowaną (ma szypułę lub nóżkę, z której wyrasta) albo nieuszypułowaną (polipy siedzące, przylegające płasko do błony śluzowej, kształt kolisty).
Ryzyko rozwoju polipa macicy wzrasta z wiekiem. Bardziej narażone są kobiety z cukrzycą, otyłością, nadciśnieniem, endometriozą oraz leczone tamoksyfenem. Kiedy polip endometrium jest złośliwy i kwalifikuje się do wycięcia?
Spis treści:
- Czy polip macicy to nowotwór złośliwy?
- Kiedy polip macicy jest złośliwy?
- Objawy złośliwego polipa macicy
- Jak szybko rośnie polip macicy?
- Usuwanie polipów macicy
- Polip macicy a ciąża
Czy polip macicy to nowotwór złośliwy?
W około 95% przypadków polipy macicy są zmianami łagodnymi, które wykrywa się w badaniu USG. Szacuje się, że w ogólnej populacji kobiet częstość ich występowania waha się od 13 do 50%. Bywa, że znikają wraz ze złuszczającą się wyściółką macicy.
Niektóre mogą okazać się mięśniakami lub zmianami rakowymi. Atypowy rozrost polipów endometrialnych dotyczy 6,7% przypadków i może świadczyć o charakterze onkologicznym zmiany. W 2,2% przypadków w obrębie polipa obserwuje się komórki raka endometrium.
Kiedy polip macicy jest złośliwy?
Szacuje się, że nawet około 5% polipów macicy to nowotwory złośliwe. Polip macicy jest złośliwy, gdy są w nim obecne zmienione, atypowe komórki, które namnażają się w sposób niekontrolowany i mogą wpływać na inne tkanki. Można to stwierdzić wyłącznie podczas badania histopatologicznego, zatem konieczne jest wcześniejsze pobranie wycinka do oceny.
Polip złośliwy może być większy niż łagodny polip, rosnąć szybciej, posiadać nieregularny kształt i strukturę oraz powodować objawy takie jak ból lub nieprawidłowe krwawienia z macicy. Przebyta menopauza zwiększa ryzyko rozpoznania złośliwego polipa.
Ryzyko zezłośliwienia polipa jest większe u kobiet starszych, leczonych tamoksyfenem oraz gdy polipy mają duże rozmiary (powyżej 1 cm). Do czynników ryzyka zezłośliwienia polipa macicy należą też otyłość, cukrzyca i nadciśnienie. Obecność nieprawidłowego krwawienia z macicy może świadczyć o zezłośliwieniu polipa.
Objawy złośliwego polipa macicy
Z badań wynika, że większość kobiet, u których wykryto złośliwe polipy macicy, miała nieprawidłowe krwawienia z dróg rodnych. Zaniepokoić powinny zwłaszcza krwawienia po menopauzie. O tym, czy polip macicy to nowotwór złośliwy czy niegroźna zmiana, wiadomo, gdy zostanie on pobrany do badania histopatologicznego i oceniony przez specjalistę pod mikroskopem.
Polipy macicy, niezależnie od tego, czy są złośliwe, czy nie, mogą powodować różne objawy lub przebiegać bezobjawowo (wtedy ich obecność jest wykrywana przypadkowo w trakcie badania USG). O obecności polipa macicy świadczą na ogół:
- krwawienia między miesiączkami,
- krwawienia po menopauzie,
- obfite miesiączki (często bolesne),
- ból w trakcie stosunku (jeśli polip wychodzi do pochwy),
- zwiększone upławy,
- krwawienia po stosunku lub badaniu ginekologicznym,
- trudności z zajściem w ciążę.
Ból nie jest typowym objawem polipa endometrium, ale czasami może pojawiać się tępy ból w podbrzuszu albo w dolnej części pleców.
Jak szybko rośnie polip macicy?
Powiększanie się polipa może trwać kilka miesięcy do kilku lat, ale polip może też mieć stale ten sam rozmiar. Wzrost zmiany nie musi być powodem do niepokoju. Każdy polip może się powiększać. Rozmiary wahają się od kilku milimetrów do kilku centymetrów. Tempo wzrostu jest różne i zależy od wielu czynników. Kilka rzeczy wpływa na to, że polip będzie się powiększał, np. zmiany hormonalne, wiek, rodzaj zmiany. Na ogół jednak polipy rosną bardzo powoli.
Kiedy polip macicy kwalifikuje się do usunięcia? Sposoby leczenia
Większości polipów macicy nie trzeba wycinać, ponieważ zwykle samoistnie się wchłaniają. Na ogół nie usuwa się ich u kobiet przed menopauzą, które nie odczuwają z powodu tych zmian dolegliwości. Jeśli kobieta jest po menopauzie i ma nieprawidłowe krwawienia, zwykle zleca się usunięcie polipa.
Polipy endometrialne wymagające wycięcia są duże i/lub uniemożliwiają zajście w ciążę. Usuwa się je zazwyczaj podczas histeroskopii. Zabieg przeprowadzany jest w znieczuleniu ogólnym i polega na wycięciu zmiany przy użyciu specjalnych nożyczek histeroskopowych, które służą do nacięcia szypuły lub podstawy polipa.
Innym sposobem usuwania polipów jest łyżeczkowanie jamy macicy. Jest to jednak metoda mniej dokładna, która może skutkować niepełnym usunięciem drobnych zmian. Warto dodać, że każdy polip powinien zostać odesłany do badania histopatologicznego.
Czy polipy macicy powodują niepłodność?
Polipy macicy mogą utrudniać zajście w ciążę, wiele zależy od ich wielkości i lokalizacji. Zdarza się, że utrudniają zapłodnienie lub zagnieżdżenie się zarodka w jamie macicy. Statystyki pokazują, że wśród kobiet leczonych z powodu niepłodności, polipy macicy są częstą przypadłością. Ma je co trzecia pacjentka. Polipy endometrialne mogą powodować plamienia w I i II trymetrze ciąży, a te większe – nawet poronienia.
Źródła:
Uglietti A, Buggio L, Farella M, Chiaffarino F, Dridi D, Vercellini P, Parazzini F. The risk of malignancy in uterine polyps: A systematic review and meta-analysis. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol. 2019 Jun;237:48-56. doi: 10.1016/j.ejogrb.2019.04.009,
Tabrizi AD, Vahedi A, Esmaily HA. Malignant endometrial polyps: Report of two cases and review of literature with emphasize on recent advances. J Res Med Sci. 2011 Apr;16(4):574-9. PMID: 22091277; PMCID: PMC3214366,
A. Shushan i inni, How often are endometrial polyps malignant?, doi: 10.1159/000080189,
Z. Tang i inni, Clinical characteristics of 42 cases of malignant endometrial polyps, pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/24820306,
S.L. Wethington i inni, Risk and predictors of malignancy in women with endometrial polyps, doi: 10.1245/s10434-011-1815-z,
Lee SC, Kaunitz AM, Sanchez-Ramos L, Rhatigan RM. The oncogenic potential of endometrial polyps: a systematic review and meta-analysis. Obstet Gynecol. 2010 Nov;116(5):1197-205. doi: 10.1097/AOG.0b013e3181f74864,
K. Strużycki i inni, Olbrzymi polip o utkaniu raka gruczołowego wypełniający jamę macicy – opis przypadku i przegląd piśmiennictwa, Przegląd menopauzalny 2/2004.
Czytaj także:
Objawy raka szyjki macicy. Co powinno zaniepokoić?
Histerektomia – co trzeba wiedzieć o operacji usunięcia macicy
Obfite miesiączki - jak je rozpoznać i co zrobić, gdy się pojawią?
Okres co 2 tygodnie? Co jest przyczyną zaburzeń rytmu miesiączkowego
Mięśniaki macicy - objawy i leczenie
Czym jest dysplazja szyjki macicy?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
