Co alergicy powinni wiedzieć o szczepionce na COVID-19?

szczepionka na koronawirusa alergia astma fot. Adobe Stock
Ciężkie reakcje alergiczne po szczepionce na koronawirusa są możliwe, jednak występują bardzo rzadko. Alergolodzy odradzają podawanie szczepionki w konkretnych przypadkach. Nie wszyscy alergicy mają przeciwwskazania do szczepienia przeciwko COVID-19.
/ 15.01.2021 12:00
szczepionka na koronawirusa alergia astma fot. Adobe Stock

Spis treści:

  1. Czy alergicy mogą szczepić się przeciwko koronawirusowi?
  2. Alergia po szczepionce na koronawirusa
  3. Alergia po szczepionce na COVID-19 – jak często występuje?
  4. Jakie składniki znajdują się w szczepionkach na COVID-19?
  5. Alergia i astma a koronawirus

Czy alergicy mogą szczepić się przeciwko koronawirusowi?

Według alergologów szczepionka na COVID-19 może być przyjęta przez osoby z alergią niezwiązaną ze szczepionkami. Dotyczy to alergików, u których objawy są powodowane np. przez żywność, zwierzęta domowe, jad czy lateks. Szczepionki na koronawirusa nie mają w swoim składzie popularnych alergenów.

Szczepionki mRNA nie zawierają żadnych białek, więc obawy o alergie na białko jaja kurzego lub gluten są nieuzasadnione
– wyjaśniają specjaliści z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.

Również pacjenci, u których w przeszłości występowały nawet ciężkie reakcje alergiczne, jednak nie w wyniku podania szczepionki lub innych leków w postaci iniekcji, powinny być, według lekarzy, zaszczepione.

Zaszczepione mogą być również osoby z historią alergii na leki doustne lub z przypadkami poważnych reakcji alergicznych w rodzinie.

Przeciwwskazaniem do szczepienia na koronawirusa jest wystąpienie ciężkiej reakcji alergicznej po składniku szczepionki lub po pierwszej dawce szczepionki na COVID-19. Odradzane jest podawanie preparatu również wtedy, gdy wystąpiły u danej osoby inne reakcje alergiczne po szczepieniu, jak: pokrzywka, obrzęk lub świsty oddechowe.

Czytaj też: Jakie są objawy alergii?

Reakcje alergiczne po szczepionce na koronawirusa

Rządowa agencja Centers for Disease Control and Prevention (CDC) informuje, że u części osób, które dostały szczepionkę przeciw koronawirusowi, rozwinęły się reakcje alergiczne w ciągu 4 godzin od podania preparatu. Są to pokrzywka, obrzęk oraz świszczący oddech (świadczący o niewydolności oddechowej). Tacy pacjenci nie powinni otrzymywać kolejnej dawki szczepionki.

Po szczepionce na koronawirusa u osób uczulonych, może rozwinąć się również szybka i ciężka reakcja alergiczna w postaci wstrząsu anafilaktycznego. Taki stan wymaga natychmiastowej pomocy.

Wstrząs anafilaktyczny to uogólniona reakcja nadwrażliwości, która wymaga szybkiego podania adrenaliny, a niekiedy też pobytu w szpitalu. Jest stanem zagrażającym życiu.

Przed szczepieniem należy zapoznać się z ulotką preparatu, aby sprawdzić, czy nie ma w nim związków, na które jesteśmy uczuleni. Szczepionka Pfizera zawiera aż 10 składników. Jeśli kiedykolwiek wcześniej wystąpiły reakcje alergiczne po którymś ze składników preparatu, nie należy go przyjmować.

Alergia po szczepionce na COVID-19 – jak często występuje?

Na świecie odnotowano stosunkowo niewiele przypadków ciężkich reakcji alergicznych po podaniu preparatu przeciw koronawirusowi.  Z 1,9 mln dawek podanych w Stanach Zjednoczonych 21 osób rozwinęło ciężką reakcję alergiczną – podaje CDC (ogólny wskaźnik wynosi 11,1 na 1 mln podanych dawek; jest wyższy niż w przypadku szczepionki na grypę, gdzie wskaźnik ten wynosi: 1,3 na 1 mln dawek). Wprawdzie są to bardzo rzadkie sytuacje, jednak nakazują zachować ostrożność.

Reakcja anafilaktyczna jest znanym, bardzo rzadko występującym niepożądanym odczynem poszczepiennym. Do anafilaksji dochodzi zazwyczaj kilka – kilkanaście minut po podaniu szczepionki. Reakcje takie zdarzają się bardzo rzadko, (...) a jeśli wystąpią, bezwzględnie wymagają leczenia w szpitalu
­– wyjaśniają specjaliści z Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny.

Dlatego po zaszczepieniu należy przez 15 minut pozostać w miejscu szczepienia, aby w przypadku wystąpienia niepożądanej reakcji, natychmiastowo podjąć leczenie.

Jakie składniki znajdują się w szczepionkach na COVID-19?

Szczepionki na koronawirusa zawierają jeden aktywny składnik, czyli fragment mRNA wirusa (materiał genetyczny). Pozostałe substancje to niezbędne związki pomocnicze:

  • nanocząsteczki tłuszczów – cholesterol, DSPC (znajduje się również w produktach spożywczych), ALC-0315, ALC-0159.
  • sole – chlorek potasu, diwodorofosforan potasu, chlorek sodu, fosforan disodu dwuwodny,
  • cukier – zapobiega zlepianiu się cząsteczek tłuszczów,
  • woda.  

Warto pamiętać, że po podaniu szczepionki u niektórych osób zdarzają się napady paniki i inne reakcje lękowe, które w pierwszym odczuciu mogą być mylnie odczytane jako reakcje alergiczne (przyspieszony oddech, duszność, szybkie bicie serca).

Po szczepionce na koronawirusa mogą również wystąpić bóle mięśniowe, bóle głowy, gorączka – które są normalnymi objawami i świadczą o tworzeniu przez układ immunologiczny odpowiedzi na działanie wirusa.

Alergia i astma a koronawirus

Alergicy oraz astmatycy mogą niepokoić się o własne objawy zakażenia koronawirusem i przebieg choroby bardziej, niż osoby zdrowe. Czy mają ku temu powody?

Czytaj też: Koronawirus przy astmie.

Astma została wpisana na listę ryzyka związanego z cięższym przebiegiem zakażenia koronawirusem przez amerykańską agencję CDC, jednak na podstawie badań naukowych CDC uznała jak na razie, że chorzy na astmę mogą, ale nie muszą być bardziej narażeni na poważny przebieg choroby. Astma nie jest na liście schorzeń najbardziej związanych z powikłaniami koronawirusa, jak np. POChP czy cukrzyca typu 2.

Obecnie istnieją ograniczone dane i informacje na temat wpływu podstawowych schorzeń i tego, czy zwiększają one ryzyko wystąpienia ciężkiej choroby wywołanej przez COVID-19. Na podstawie tego, co obecnie wiemy, osoby dorosłe w każdym wieku z astmą (od umiarkowanej do ciężkiej) mogą być bardziej narażone na ciężką chorobę, wywołaną przez wirusa wywołującego COVID-19
– podaje na swojej stronie agencja CDC.

Dlatego lekarze zalecają, aby osoby z astmą i alergią były szczepione przeciwko koronawirusowi. 

Źródła: Allergic Reactions Including Anaphylaxis After Receipt of the First Dose of Pfizer-BioNTech COVID-19 Vaccine — United States, December 14–23, 2020. Morbidity and Mortality Weekly Report, CDC,
COVID-19 Vaccines and Allergic Reactions, CDC, www.cdc.gov/coronavirus/2019-ncov/vaccines/safety/allergic-reaction.html,
Portal o szczepieniach Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego – Państwowego Zakładu Higieny, szczepienia.pzh.gov.pl,
B. Mueller, The U.K. says people with severe allergies should not take the Pfizer-BioNTech vaccine while two reactions are under investigation, The New York Times

Więcej na podobny temat:
Szczepionka na koronawirusa. Korzyści, skutki uboczne, kto i kiedy otrzyma szczepienie przeciwko COVID-19?
Szczepienie przeciw grypie – nowe szczepionki, cena, kiedy się zaszczepić?
Szczepionka przeciw meningokokom: kiedy szczepić, jaka cena?
Ponowne zakażenie koronawirusem. Czy reinfekcja powoduje cięższe objawy COVID-19?
Koronawirus. Jak długo trwa COVID-19?
Jak długo i kiedy zarażamy koronawirusem?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA