Na czym polega terapia spersonalizowana w leczeniu raka?
Wystarczy spojrzeć na otaczający nas tłum ludzi, żeby stwierdzić, co oczywiste, że różnimy się między sobą. Gdy chorujemy, nawet na tą samą chorobę, każdy z nas znosi to inaczej. Nie zawsze te same leki mogą być tak samo skuteczne dla dwóch różnych osób, dlatego istotne jest wybranie leczenia dostosowanego do konkretnego pacjenta. Podobnie powinno być w przypadku choroby nowotworowej. Pytanie brzmi: w jaki sposób dobrać odpowiednie i skuteczne leczenie?
Badania dowodzą, że najlepszym rozwiązaniem jest terapia spersonalizowana (celowana), która przyczynia się do ogromnego postępu w leczeniu nowotworów złośliwych. Ta nowoczesna metoda leczenia polega na odnalezieniu konkretnych mutacji genetycznych, które są głównymi markerami rozwoju nowotworu, a także tych genów, które decydują o odpowiedzi na chemioterapię. Najpierw należy dokonać wnikliwej oceny genetycznej komórek nowotworowych, co pozwala znaleźć tzw. cel molekularny, czyli konkretnie zmienione białko. Następnie określa się przewidywaną podatność chorego na zaproponowane leczenie. Wszystkie te elementy są niezbędne do prowadzenia skutecznej terapii celowanej molekularnie.
Terapia spersonalizowana jest zaliczana do chemioterapii, mimo iż nie stosuje się w niej typowych cytostatyków, a leki blokujące mechanizmy lub receptory komórek nowotworowych. Co bardzo ważne, ta nowatorska metoda leczenia ma wyjątkowe znaczenie, gdyż dobiera się ją indywidualnie do każdego przypadku, każdego pacjenta.
W ten sposób możemy skuteczniej wybierać leki, a jednocześnie zmniejszać ilość skutków ubocznych, tym samym wyeliminować lub znacząco ograniczyć ilość hospitalizacji z powodu działań niepożądanych.
Terapia celowana – nie dla każdego?
Nowa metoda leczenia wpływa na rozwój farmakologii,wskazując jej kierunek. Prowadzone są prace i badania nad lekami stosowanymi w terapii celowanej, a także zwiększa się poziom wiedzy na temat genetycznego podłoża chorób nowotworowych.
Pomimo że wiąże się duże nadzieje z terapią celowaną molekularnie, to wiadomym jest, że obecnie może być stosowana tylko w niektórych przypadkach raka. Wynika to z tego, że każdy z nas może mieć swoją postać nowotworu, który zareaguje na dany lek w niewielkim stopniu, mimo iż u innych pacjentów dawał bardzo dobre rezultaty. Rozpoznanie osób, u których można skutecznie zastosować terapię spersonalizowaną, wiąże się z dodatkowymi badaniami, które wymagają dużych środków finansowych.
Zobacz też: Jak wygląda leczenie raka w Polsce i innych krajach?
Terapie celowane w Polsce
Mimo że leczenie ukierunkowane molekularnie uznawane jest za najskuteczniejszą formę leczenia w onkologii, to kwestia finansowania z Narodowego Funduszu Zdrowia nie została jeszcze rozwiązana. Koszty leków stosowanych w terapiach spersonalizowanych oraz badań genetycznych są wysokie, chociaż z drugiej strony zauważyć należy, że dzięki tego typu terapii możemy zmniejszyć koszty, ponieważ leki nie są stosowane „w ciemno”, a dodatkowo zaoszczędzamy na wydatkach związanych z częstym pobytem pacjenta w szpitalu.
Z racji tego, że jest to nowa metoda leczenia, zaakceptowanie jej przez Ministerstwo Zdrowia wymaga czasu. Niezbędne są do tego opinie Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji.
Niektóre z leków celowanych już teraz dostępne są w Polsce w ramach tzw. „programów lekowych”. Określają one, w jakich wskazaniach możliwe jest zastosowanie danego leku, ale niestety wskazania te są węższe niż zatwierdzone przez Europejską Agencję Leków. Z tego powodu wielu pacjentów decyduje się na samodzielne finansowanie leczenia. Koszty są ogromne, kilkanaście a nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych miesięcznie, ale stawką jest życie. Fundacja Onkologiczna Alivia (www.alivia.org.pl) w ramach Programu Skarbonka od ponad 6 lat pomaga pacjentom zbierać pieniądze na takie leczenie. Przez ten czas przekazała podopiecznym już ponad 2,3 mln zł.
Zobacz też: Jak uniknąć raka? 12 zasad!
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
