Monocyty – norma, podwyższone, poniżej normy (opinia lekarza)

Monocyty to największe z komórek należących do grupy leukocytów, czyli białych krwinek (stanowią 2-8% białych krwinek). Monocyty oznacza się w trakcie badania morfologii krwi.

Spis treści:

1. Monocyty – rola w organizmie
2. Monocyty – normy u dorosłych i dzieci
3. Podwyższone monocyty – przyczyny
4. Obniżone monocyty – przyczyny
5. Podwyższone monocyty u dziecka
6. Monocyty w ciąży

Monocyty – rola w organizmie

Monocyty pełnią ważne funkcje w organizmie:

• biorą udział w odpowiedzi odpornościowej,
• oczyszczają krew z czynników zakaźnych, obumarłych tkanek i bakterii,
• biorą udział w reakcji zapalnej,
• produkują interferon hamujący namnażanie się wirusów, oraz interleukiny.
• mają zdolność „wychodzenia” poza naczynia krwionośne do tkanek i przemiany w makrofagi (należące do komórek żernych, które pierwsze docierają w miejsce ataku drobnoustrojów, zwalczają bakterie i inne patogeny).

fot. Adobe Stock, kolaż Polki.pl

Monocyty powstają głównie w szpiku kostnym, gdzie dojrzewają, a następnie trafiają do krwi, w której żyją ok. 2-3 dni. Na swojej powierzchni monocyty mają specjalne receptory, dzięki którym są w stanie wychwycić informacje o miejscu toczącego się procesu zapalnego. Gdy ją otrzymają, przedostają się poza światło naczyń krwionośnych i oczyszczają miejsce z obumarłych tkanek i bakterii (dlatego nazywane są komórkami żernymi). Produkują również interferon, który aktywuje komórki układu odpornościowego, wzmacnia komórki przed atakiem wirusa i hamuje proces namnażania się wirusów.

Monocyty - norma u dorosłych i dzieci

Badanie poziomu monocytów wykonuje się podczas rutynowej morfologii krwi lub gdy zachodzi podejrzenie choroby (np. nawracające zakażenia, diagnostyka chłoniaka Hodgkina). Przed morfologią najlepiej być na czczo – przez co najmniej 8 godzin nie jeść, można pić wodę (zobacz: badania krwi na czczo).

Norma monocytów u dorosłych wynosi 0,1-1 tys./µl. Wynik może być też zapisany procentowo, wtedy powinien wynieść 2–8%. Na wyniku badania monocyty zapisuje się jako MONO.

Normy monocytów u dzieci zależą od wieku:

• u noworodków poniżej 7. dnia życia monocyty powinny wynosić 0-12%,
• u dzieci powyżej 7. dnia życia do 6. roku życia: 0,05–1,1 tys./µl (2–7% WBC),
• u dzieci powyżej 6. roku życia: 0,1– 0,8 tys./µl (5–12%).

Wartości monocytów wykraczające poza normy nie zawsze oznaczają stan chorobowy. Trzeba też dodać, że prawidłowe ilości komórek zależą też często od zakresów przyjętych przez konkretne laboratoria diagnostyczne.

Sprawdź też: normy leukocytów we krwi

Monocyty podwyższone - o czym świadczą?

Podwyższone monocyty (czyli monocytoza) to nierzadki stan, który może świadczyć o:

• gruźlicy,
• kile,
• salmonelloza,
• zapaleniu wsierdzia,
• mononukleozie zakaźnej,
• zakażeniu pierwotniakami,
• nowotworze, np. szpiczaku, białaczce,
• ciąży,
• przewlekłym stresie,
• ząbkowaniu u dziecka,
• paleniu papierosów.

Wzrost koncentracji monocytów obserwuje się dość często. W większości przypadków jest on spowodowany łagodnymi stanami, jak infekcje wirusowe w okresie zdrowienia, w trakcie odnowy granulocytów oraz w trakcie stosowania niektórych leków (np. glikokortykosteroidów)

Według ekspertki jeżeli stan kliniczny dziecka budzi niepokój, to stwierdzenie wysokiej monocytozy wymusza poszukiwanie poważniejszych chorób infekcyjnych (gruźlica, zapalenie naczyń), chorób zapalnych tkanki łącznej, nieswoistych zapaleń jelit i bardzo rzadko chorób rozrostowych.

W każdym przypadku wysokiej monocytozy warto też rozważyć możliwość błędu laboratoryjnego. Automatyczne oznaczenie składu odsetkowego leukocytów krwi może mylnie zaliczać do monocytów niektóre nietypowe postacie limfocytów lub granulocytów. W takich przypadkach konieczne jest wykonanie rozmazu ręcznego morfologii krwi obwodowej

Dla wiarygodności badań istotne jest też odpowiednie przygotowanie się do nich. Ważne, żeby dobę przed nie uprawiać intensywnie sportów, a w dniu badania nie brać leków i być na czczo. Zobacz, 9 czynników fałszujących wyniki badań krwi.

Monocyty obniżone - co oznaczają?

Przyczyną obniżonego poziomu monocytów (monocytopenii) mogą być:

• infekcja, jak np. cytomegalia, HIV,
• niedobór odporności, AIDS,
• białaczka,
• zażywanie niektórych leków, np. glikokortykosteroidów,
• anemia aplastyczna,
• chemioterapia lub radioterapia,
• stres.

Zazwyczaj obniżony poziom monocytów występuje wraz z zaburzonymi innymi parametrami, chociaż bardzo rzadko dochodzi do izolowanej monocytopenii. W razie nieprawidłowego poziomu monocytów we krwi po infekcji, badanie należy powtórzyć po kilku tygodniach.

Podwyższone monocyty u dziecka

Podwyższony poziom monocytów we krwi u dziecka świadczy na ogół o ostrej infekcji, np. mononukleozie zakaźnej, infekcji bakteryjnej, przebytej chorobie zakaźnej lub zakażeniu pierwotniakami. U niemowląt nieprawidłowy wynik monocytów w morfologii może mieć związek z ząbkowaniem.

Monocyty w ciąży

Podczas ciąży wartości niektórych parametrów morfologicznych mogą odbiegać od normy. Podwyższony poziom limfocytów lub monocytów w ciąży może świadczyć o toczącej się infekcji, dlatego wszystkie wyniki poza wyznaczoną normą należy skonsultować z lekarzem. W ciąży może też być np. podwyższony poziom neutrofilów (innych komórek należących do leukocytów) w III trymestrze ciąży. Niekoniecznie musi oznaczać chorobę.

Czytaj także:
Limfocyty: jaką pełnią funkcję + normy w badaniu krwi
Białaczka a wyniki morfologii. Ile leukocytów występuje przy białaczce?
Co oznaczają podwyższone i niskie granulocyty? Interpretacja wyników badania
CRP a rak – jaki jest związek? Kiedy wysokie białko C-reaktywne świadczy o nowotworze?
Badanie CRP u dziecka, normy CRP, interpretacja wyników

lek. Anna Łęgowik

pediatra Członek Polskiego Towarzystwa Pediatrycznego. Absolwentka Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. W roku 2017 rozpoczęła specjalizację w dziedzinie pediatrii w Klinice Gastroenterologii, Alergologii i Pediatrii Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki w Łodzi. W 2019 roku rozpoczęła przewód doktorski. Stale bierze udział w szkoleniach i konferencjach naukowych, by podnosić swoje kwalifikacje. Pracuje w Centrach Medycznych Medyceusz w Łodzi.