Osoba, u której rozwinęło się nadciśnienie płucne, może uskarżać się na duszność, omdlenia, niską tolerancję wysiłku. Nieleczone nadciśnienie płucne skutkuje przeciążeniem prawej komory serca i niewydolnością tego narządu. By postawić diagnozę, przeprowadza się cewnikowanie serca, które pozwala ocenić ciśnienie w tętnicy płucnej.
Spis treści:
- Nadciśnienie płucne - definicja
- Nadciśnienie płucne - objawy
- Nadciśnienie płucne - jak zdiagnozować?
- Leczenie nadciśnienia płucnego
- Rodzaje i częstość występowania nadciśnienia płucnego
- Nadciśnienie płucne - grupy ryzyka
- Rokowanie w nadciśnieniu płucnym
Nadciśnienie płucne - definicja
Nadciśnienie płucne rozpoznaje się, gdy pojawia się nieprawidłowy wzrost ciśnienia krwi w tętnicy płucnej, dostarczającej krew z lewej komory serca do naczyń płucnych, gdzie ulega ona utlenowaniu. Stan ten jest spowodowany różnymi chorobami m.in. serca, płuc oraz naczyń płucnych. Przyjęto, że ciśnienie w tętnicy płucnej równe lub większe niż 25 mmHg w spoczynku sprawdzane podczas badania hemodynamicznego (a dokładniej cewnikowania tętnicy płucnej) pozwala rozpoznać nadciśnienie płucne.
Nadciśnienie płucne - objawy
W przebiegu nadciśnienia płucnego wyróżnia się wiele objawów, które mogą sugerować ten zagrażający życiu stan. Dodatkowym utrudnieniem w rozpoznaniu choroby jest to, że wyróżniają ją niespecyficzne symptomy, które mogą wskazywać na inne problemy zdrowotne, np. anemię, chorobę wieńcową, czy nawet schorzenia psychiczne. W rezultacie rozpoznanie choroby i wdrożenie odpowiedniego leczenia może być opóźnione.
Główne objawy nadciśnienia płucnego to:
- duszność (w tym duszność napadowa nocna),
- obniżona tolerancja wysiłku,
- osłabienie i zmęczenie,
- omdlenia,
- ból dławicowy.
Do objawów nadciśnienia płucnego zalicza się również:
- objawy prawokomorowej niewydolności serca,
- chrypę, krwioplucie,
- palce pałeczkowate,
- szmery w badaniu serca,
- sinicę centralną,
- nieprawidłowości w badaniach (EKG, RTG klatki piersiowej, gazometria krwi tętnicznej, echo serca, tomografii komputerowej, scyntygrafii, cewnikowaniu tętnicy płucnej).
Nadciśnienie płucne - jak zdiagnozować?
Nadciśnienie płucne rozpoznaje się przede wszystkim podczas inwazyjnego badania hemodynamicznego - cewnikowania serca. Wykonuje się je z dostępu przez żyłę szyjną lub udową. Potwierdzeniem diagnozy jest średnie ciśnienie krwi w tętnicy płucnej równe lub większe niż 25 mmHg w spoczynku.
Niektóre źródła wskazują na przydatność pomiaru ciśnienia w tętnicy w czasie wysiłku. Jednak ta metoda nie jest uznawana za wystarczająco miarodajną, ponieważ wiele osób zdrowych w czasie aktywności może mieć wartości znacznie przekraczające normę.
Podstawą rozpoznania są wywiad lekarski i objawy kliniczne. Jednak objawy sugerują wiele chorób znacznie powszechniejszych, dlatego rzadko wystarczą do postawienia diagnozy. Podejrzenie nadciśnienia płucnego najczęściej pojawia się w takcie badania echokardiograficznego (echo serca). W ramach diagnostyki nadciśnienia płucnego wykonuje się również elektrokardiogram (EKG), RTG klatki piersiowej lub tomografię komputerową. Niekiedy wykonuje się angioskopię oraz badania genetyczne.
Leczenie nadciśnienia płucnego
Terapia nadciśnienia płucnego, mówiąc ogólnie, ma na celu wydłużyć życie chorego, poprawić jakość funkcjonowania, szczególnie sprawić, aby pacjent lepiej tolerował wysiłek. Leczenie jest refundowane przez NFZ. Stosuje się różne metody terapii w zależności od tego, jaka jest postać choroby.
W tętniczym nadciśnieniu płucnym celem leczenia jest rozkurcz zwężonych tętniczek płucnych, powstrzymanie lub odwrócenie ich przebudowy, stworzenie jak najlepszych warunków pracy prawej komory serca, która jest przeciążona. Stosuje się leki przeciwzakrzepowe, czasem leki moczopędne i digoksynę. Jeśli są trudności z oddychaniem - podawanie tlenu. W terapii stosuje się leki takie jak prostacyklina, antagoniści receptora endoteliny 1, inhibitory fosfodiesterazy 5. Ich zadaniem jest leczenie zaburzeń funkcji śródbłonka naczyń płucnych.
Wśród metod leczenia stosowanych w nadciśnieniu płucnym wymienia się również zabiegi chirurgiczne, włącznie z transplantacją płuc i transplantacją serca.
Nadciśnienie płucne może występować w wielu sytuacjach i może wynikać z innych chorób. Jeśli przyczyną jest inne schorzenie, podstawowym działaniem jest wyleczenie choroby.
Rodzaje i częstość występowania nadciśnienia płucnego
Według klasyfikacji nadciśnienia płucnego Dana Point (2008) wyróżnia się kilka postaci tego stanu:
- tętnicze nadciśnienie płucne,
- nadciśnienie płucne zależne od niewydolności lewej komory serca,
- nadciśnienie płucne w następstwie chorób płuc lub hipoksji,
- przewlekłe zakrzepowo-zatorowe nadciśnienie płucne,
- nadciśnienie płucne o niejasnych lub mnogich przyczynach.
Trudno określić częstość występowania wszystkich postaci nadciśnienia płucnego. Zwykle jest ono następstwem powszechnych chorób serca i płuc.
Częstość występowania tętniczego nadciśnienia płucnego (PAH) szacuje się na 15-25 osób na milion. Jest to więc problem rzadki. Wśród pacjentów z tętniczym nadciśnieniem płucnym dominuje postać idiopatyczna, czyli o nieznanym pochodzeniu. Stan ten może rozwinąć się również wskutek działania niektórych leków i toksyn. Podłożem może być też dziedziczna mutacja genu (głównie BMPR2, ale też ALK1 lub genu endogliny). Tętnicze nadciśnienie płucne niekiedy ma związek z innymi problemami zdrowotnymi, np. chorobami tkanki łącznej, zakażeniem HIV, nadciśnieniem wrotnym czy przewlekłą niedokrwistością hemolityczną.
Nadciśnienie płucne - grupy ryzyka
Nadciśnienie płucne częściej niż w ogólnej populacji obserwuje się, jeśli występują pewne czynniki ryzyka:
- wrodzona przeciekowa wada serca,
- choroba tkanki łącznej,
- nadciśnienie wrotne,
- przyjmowanie niektórych leków, np. hamujących łaknienie (fenfluramina, aminoreks),
- narażenie na działanie niektórych toksyn, np. zdenaturowanego oleju rzepakowego, L-tryptofanu, metamfetaminy, kokainy,
- zakażenie HIV,
- choroby płuc,
- zatorowość płucna,
- choroby mieloproliferacyjne,
- zapalenie naczyń,
- sarkoidoza,
- histiocytoza,
- limfangioleiomiomatoza,
- nerwiakowłókniakowatość,
- choroby spichrzeniowe,
- choroby tarczycy,
- usunięcie śledziony (sprzyja zwłaszcza zakrzepowo-zatorowemu nadciśnieniu płucnemu).
Należy dodać, że czym innym niż grupy ryzyka są czynniki predysponujące do rozwoju nadciśnienia płucnego. Zalicza się do nich m.in. mutację genową oraz różne zaburzenia w obrębie płuc i serca.
Rokowanie w nadciśnieniu płucnym
Rokowanie w nadciśnieniu płucnym zależy od postaci tej choroby. Ryzyko zgonu wzrasta wraz z pogłębianiem się niewydolności prawej komory serca i rozwojem tzw. zespołu małego rzutu. Badania wskazują, że 2-letnia śmiertelność chorych z niewydolnością serca i nadciśnieniem płucnym wynosi 57%, a u pacjentów z niewydolnością serca bez nadciśnienia płucnego wynosi 17%. Średnie przeżycie osób z idiopatycznym tętniczym nadciśnieniem płucnym wynosi 2,8 roku.
Źródła: prof. A. Torbicki, Nadciśnienie płucne, podyplomie.pl
Więcej na temat chorób krążenia:
Choroba wieńcowa: rodzaje, przyczyny, objawy, leczenie
Na czym polega choroba niedokrwienna serca?
Niewydolność krążenia – przyczyny, objawy. Kiedy może zabić?
Jak zapobiegać chorobom układu krążenia?
Ciśnienie krwi = objawy i przyczyny skoków ciśnienia krwi, nadciśnienie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
