Zapalenie gardła – objawy, przyczyny, leczenie

zapalenie gardła fot. Adobe Stock
Ostre zapalenie gardła to stan zapalny błony śluzowej gardła, obejmujący migdałki podniebienne i tylną ścianę gardła. W zdecydowanej większości jest spowodowane infekcją wirusową (wirusowe zapalenie gardła) i jest leczone objawowo. Rzadziej zapalenie gardła wywołują bakterie (bakteryjne zapalenie gardła), jednak wtedy pacjent powinien przyjmować antybiotyk. Zapaleniu gardła może towarzyszyć gorączka, katar, kaszel, ból głowy, a na migdałkach mogą pojawić się ropne naloty.
/ 18.11.2020 07:04
zapalenie gardła fot. Adobe Stock

Spis treści:

  1. Objawy zapalenia gardła
  2. Przyczyny zapalenia gardła
  3. Leczenie zapalenia gardła

Objawy zapalenia gardła

Na początku ostrego zapalenia gardła zwykle pojawia się uczucie suchości w gardle, następnie pieczenie i ból podczas przełykania. Później dolegliwości bólowe występują niezależnie od spożywanego posiłku. Charakterystyczne dla infekcji wirusowej (poza bólem gardła) są również następujące objawy:

​Jeżeli zapalenie gardła wywołały bakterie, objawy są bardziej nasilone. Pojawiają się:

  • gorączka, często wysoka: nawet 39-40°C,
  • silny ból gardła,
  • nudności i wymioty,
  • utrudnione przełykanie,
  • ból przy przełykaniu,
  • bóle mięśniowe, 
  • ból głowy,
  • złe samopoczucie,
  • dreszcze,
  • silne przekrwienie łuków podniebiennych i migdałków, 
  • białożołte ropne naloty na migdałkach.

W przypadku wystąpienia anginy w badaniach laboratoryjnych krwi obwodowej zauważa się znaczny wzrost białka ostrej fazy (CRP) oraz leukocytozę (nadmiar leukocytów we krwi).

Należy zaznaczyć, że białe naloty na migdałkach nie zawsze oznaczają zakażenie bakteryjne i nie muszą być leczone antybiotykiem. Dlatego tak ważne jest bardzo dokładne zbadanie pacjenta przez lekarza, a w razie wątpliwości przeprowadzenie badania wymazu z gardła, które wskaże, czy stan zapalny wywołały bakterie.

Przyczyny zapalenia gardła

Wirusy są przyczyną nawet 80% ostrych zapaleń gardła. Mogą one doprowadzać nie tylko do infekcji błony śluzowej gardła, ale również do zakażenia tkanki chłonnej.

Zapalenie gardła wywołują najczęściej: adenowirusy, rhinowirusy, enterowirusy, wirusy grypy i paragrypy, wirus Epstein-Barr, wirus opryszczki. Zapalenie gardła może towarzyszyć również innym chorobom wirusowym m.in. różyczce, ospie wietrznej, odrze. 

Rzadziej zapalenie gardła powodują bakterie, zazwyczaj są to: paciorkowce z grupy A, a także dwoinka zapalenia płuc (pneumokoki), pałeczka grypy i inne.

Należy dodać, że zapalenie gardła mogą powodować również bakterie nietypowe, jak: dwoinka rzeżączki, chlamydie czy mykoplazmy

Angina opryszczkowa

Zapalenie gardła mogą wywołać wirusy Coxsackie. Potocznie mówi się wtedy o anginie opryszczkowej. Charakteryzuje się występowaniem drobnych pęcherzyków w jamie ustnej, niezbyt nasiloną bolesnością, występowaniem głównie latem i jesienią. Ustępuje zazwyczaj po tygodniu. Angina opryszczkowa leczona jest objawowo.

Mononukleoza zakaźna

Mononukleoza zakaźna jest chorobą wywoływaną przez wirusa Epstein-Barr (EBV). Może być przyczyną bólu gardła zwłaszcza u dzieci i młodzieży. Chorobie towarzyszy wysoka gorączka, złe samopoczucie, utrata łaknienia, przekrwienie błony śluzowej gardła i migdałków oraz uogólnione powiększenie węzłów chłonnych.

Zapalenie gardła u dzieci

U dzieci zapalenie gardła stanowi 35% wszystkich infekcji, jednak nawet 30% z nich może być wywołane przez paciorkowce z grupy A, a to oznacza, że rozwinęła się angina wymagająca leczenia antybiotykiem. 

Leczenie zapalenia gardła

Wielu pacjentów jest przekonanych, że chorego gardła nie należy leczyć. Rzeczywiście, zazwyczaj infekcja wirusowa gardła ustępuje samoistnie w ciągu 3-7 dni. Gdy dochodzi do zaatakowania tkanki chłonnej gardła (np. zapalenie gardła w przebiegu zakażenia wirusem opryszczki) lub gdy infekcja wirusowa została powikłana zakażeniem bakteryjnym, może trwać dłużej (2-3 tygodnie). W takim wypadku lekarz może wdrożyć antybiotykoterapię

Należy jednak pamiętać, że zapalenie gardła nie jest wskazaniem do brania antybiotykówPodanie antybiotyków nie chroni też przed nadkażeniem bakteryjnym. 

Leczenie ostrego zapalenia gardła opiera się przede wszystkim na:

  • zmniejszeniu aktywności chorego (odpoczynek, ograniczenie wychodzenia),
  • podaniu leków z grupy niesteroidowych leków przeciwzapalnych,
  • podaniu leków przeciwbólowych,
  • podaniu leków odkażających miejscowo (tabletki do ssania),
  • inhalacjach i płukankach z solą lub ziołami.

Podanie antybiotyków może być rozważone u osób, które przeszły ciężkie infekcje (np. zapalenie wsierdzia) lub są leczone immunosupresyjnie. Natomiast nieuzasadnione stosowanie antybiotykoterapii powoduje, że bakterie nabywają odporności i mogą nie reagować na leczenie. 

Treść artykułu została pierwotnie opublikowana 6.10.2016.

Więcej na temat bólu gardła:
Domowe sposoby na ból gardła - płukanki, okłady, syropy, inhalacje
Jakie są najczęstsze przyczyny bólu gardła?
Co może oznaczać ból gardła?

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!

Redakcja poleca

REKLAMA