Przepuklina brzuszna to objaw polegający na przemieszczeniu się tkanek, fragmentu lub całości narządu poza jamę brzuszną, w której normalnie się znajduje. Do wydostania się dochodzi przez otwór lub kanał wrodzony lub nabyty w miejscu wrażliwym (o słabszych strukturach), np. w pachwinie albo w miejscu łączenia mięśni. Nie należy bagatelizować tej dolegliwości. Nieleczona przepuklina powiększa się i powoduje dyskomfort. W niektórych przypadkach może zagrażać życiu pacjenta.
Spis treści:
- Rodzaje przepukliny brzusznej
- Objawy przepukliny brzusznej
- Przepuklina pępkowa – objawy i leczenie
- Przyczyny przepukliny brzusznej
- Przepuklina brzuszna – leczenie
- Powikłania pooperacyjne
Rodzaje przepukliny brzusznej
Najczęstszymi rodzajami przepuklin brzusznych są przepuklina pachwinowa, udowa oraz pępkowa. Istnieje kilka rodzajów przepukliny brzusznej:
- przepuklina pachwinowa – dochodzi do niej głównie u mężczyzn,
- przepuklina udowa – częściej dochodzi do niej u kobiet,
- przepuklina pępkowa – jest niegroźną wadą anatomiczną, którą można wykryć już w życiu płodowym, występuje u noworodków, ale też u dorosłych,
- przepuklina pępowinowa – powstaje u noworodków, wiąże się z wadami wrodzonymi,
- przepuklina kresy białej – powstaje wzdłuż kresy białej, czyli linii środkowej ciała, w miejscu łączenia mięśni brzucha, zazwyczaj ponad pępkiem, najczęściej występuje u osób otyłych oraz u kobiet po ciąży,
- przepuklina okołostomijna – jest późnym powikłaniem stomii,
- przepuklina Richtera – to odmiana przepukliny uwięźniętej, kiedy dochodzi do zakleszczenia jelita, najczęściej dotyczy przepukliny udowej,
- przepuklina pooperacyjna – jest powikłaniem po przebytej operacji, przepuklina powstaje w bliźnie pooperacyjnej.
Należy pamiętać, że istnienie jednej przepukliny nie wyklucza pojawienia się innej.
Objawy przepukliny brzusznej
Najbardziej charakterystycznym objawem jest wystąpienie guza. Uwypuklenie zwykle pojawia się w okolicy pępka, pachwiny lub nadbrzusza. Inne możliwe objawy to:
- ból brzucha,
- nudności i wymioty,
- wzdęcia,
- problemy z oddawaniem moczu i stolca.
Guz przepuklinowy może być miękki i elastyczny, wchłaniać się w pozycji leżącej lub po wmasowaniu, ale może być również twardy i niedający się odprowadzić do jamy brzusznej, co świadczy o tzw. uwięźnięciu przepukliny. Oznacza to, że jelito, które wypadło do worka przepuklinowego, ma zamkniętą drogę powrotu, co grozi niedrożnością, martwicą i innymi niebezpiecznymi dla zdrowia i życia konsekwencjami. Taki stan wymaga pilnej operacji.
Przepuklina pępkowa – objawy i leczenie
Przepuklina pępkowa wynika z wrodzonej wady anatomicznej u dziecka, która polega na niezrośnięciu się pierścienia pępkowego. Objawia się zwykle guzem w okolicy pępka, który uwypukla się z każdym płaczem dziecka.
Przepuklina pępkowa powinna zniknąć do czasu, aż maluch skończy 1. rok życia. Zdarza się jednak, że tak się nie dzieje i przepuklinie towarzyszą nieprzyjemne dolegliwości (wymioty, problemy z wypróżnianiem), które powodują częsty płacz dziecka. W niektórych przypadkach konieczne jest leczenie operacyjne.
Operacja przepukliny nazywana jest hernioplastyką. Polega na cofnięciu tkanek do wnętrza jamy brzusznej. Jest przeprowadzana metodą klasyczną (otwartą) lub laparoskopowo. Operacja metodą otwartą odbywa się w znieczuleniu, przy użyciu specjalnej siatki, którą umieszcza się bezpośrednio pod otrzewną (czyli pod cienką błoną surowiczą otaczającą jamę brzuszną). Siatka zapobiega nawrotom przepukliny.
Zdarza się, że przepuklina pępkowa pojawia się u dorosłych. Najczęściej występuje u:
- kobiet w ciąży z wodobrzuszem,
- osób z nadwagą i otyłych,
- chorych z intensywnym kaszlem,
- pacjentów z zaparciami i problemami z oddawaniem moczu.
Przyczyny przepukliny brzusznej
Przepuklina brzuszna pojawia się zazwyczaj w wyniku wzrostu ciśnienia wewnątrz jamy brzusznej. Może do tego dojść na skutek:
- kichania,
- dużego wysiłku,
- dźwigania,
- silnych wymiotów,
- śmiechu,
- zaparć.
Oczywiście duże znaczenie ma indywidualna predyspozycja. Wśród przyczyn przepuklin brzucha wskazuje się na: genetyczną skłonność do powstawania przepuklin, osłabienie mięśni oraz wady wrodzone lub nabyte związane np. z poszerzeniem kanału udowego (przepuklina udowa).
Do powstania przepuklin mogą predysponować również pewne choroby, w przebiegu których pojawia się zwiększone ciśnienie w jamie brzusznej, jak astma, przewlekła obturacyjna choroba płuc, przerost gruczołu krokowego, choroby jelita grubego. Czasami przepuklina towarzyszy cukrzycy. Większe ryzyko zachorowania mają również:
- ciężarne oraz kobiety po wielokrotnych ciążach,
- seniorzy,
- pracownicy fizyczni,
- osoby otyłe,
- sportowcy (zwłaszcza podnoszący ciężary),
- śpiewacy operowi.
Przepuklina brzuszna może pojawić się po operacjach chirurgicznych. Może do niej prowadzić: uszkodzenie naczyń krwionośnych, nieprawidłowe zszycie rany pooperacyjnej, wiotkość mięśni brzucha, wzrost ciśnienia w jamie brzusznej na skutek wymiotów lub kaszlu po leczeniu operacyjnym. Mówimy wtedy o przepuklinie brzusznej pooperacyjnej.
Przepuklina brzuszna – leczenie
Przepuklinę leczy się operacyjnie. Istnieją różne metody leczenia przepuklin brzusznych.
- Operacja klasyczna (metodą otwartą) – to najpopularniejszy sposób leczenia przepuklin brzusznych. Przeprowadzana jest w znieczuleniu i polega na rozcięciu skóry w pobliżu powstania przepukliny, odprowadzeniu worka przepuklinowego z zawartością do jamy brzusznej i zlikwidowaniu otworu, do czego wykorzystuje się m.in. siatki z tworzywa sztucznego albo tkanki chorego.
- Zabieg laparoskopowy lub endoskopowy – polega na wziernikowaniu jamy brzusznej za pomocą narzędzia optycznego wprowadzonego przez powłoki brzuszne, w miejscu powstania przepukliny zakłada się siatkę z tworzywa sztucznego, zabieg ten jest mniej inwazyjny od operacji klasycznej.
U pacjentów, u których nie jest wskazane leczenie operacyjne, można zastosować pasy przepuklinowe, które mają stabilizować ciało i zapobiegać przemieszczaniu się narządów jamy brzusznej. Pasy zmienia się co 3-6 miesięcy, należy jednak pamiętać, że nie wpływają one na zmniejszenie istniejącej już przepukliny.
Powikłania pooperacyjne
Po zabiegu usunięcia przepukliny mogą wystąpić powikłania. Mogą to być:
- krwiaki,
- ropnie,
- dolegliwości bólowe,
- zakrzepica,
- u mężczyzn uszkodzenia nasieniowodu.
Więcej na podobny temat:
Jak wygląda przepuklina pachwinowa? Objawy, leczenie, operacja
Przepuklina – rodzaje i objawy
Przepuklina pachwinowa - objawy przepukliny pachwinowej
Przepuklina kręgosłupa (dyskopatia) - objawy, ćwiczenia, leczenie
Przepuklina pooperacyjna
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
