Stres nasila aktywność układu nerwowego, immunologicznego oraz hormonalnego. Jeśli jest nadmierny lub długotrwały przyczynia się do rozwoju chorób, w tym m.in. schorzeń skóry. Może nasilać istniejące problemy dermatologiczne. Dotyczy to wielu dolegliwości, np. egzemy, trądziku, łuszczycy, półpaśca, trądziku różowatego, opryszczki i innych. W efekcie może rozwinąć się tzw. pokrzywka stresowa. Odpowiadamy, czym jest, jak wygląda i jak leczyć ten rodzaj wysypki od stresu.
Spis treści:
- Czym jest pokrzywka stresowa i wysypka stresowa?
- Przyczyny pokrzywki stresowej
- Jak wygląda pokrzywka od stresu?
- Wysypka i pokrzywka stresowa – diagnostyka
- Jak zapobiegać pokrzywce stresowej?
- Leczenie pokrzywki stresowej
Czym jest pokrzywka stresowa i wysypka stresowa?
Pokrzywka lub wysypka spowodowana stresem albo zdenerwowaniem, ale też potem, wysiłkiem fizycznym, ostrym jedzeniem lub gorącą kąpielą, nosi nazwę pokrzywki cholinergicznej. Problem dotyka szczególnie młode kobiety i mężczyzn. Taki rodzaj wysypki najczęściej pojawia się po raz pierwszy w wieku 15-30 lat. Jest to też przypadłość nawracająca przez kolejne lata.
Wysypka na tle nerwowym najczęściej ma właśnie postać pokrzywki. Jest to rodzaj zmian skórnych w postaci wypukłych jaśniejszych bąbli otoczonych zaczerwienieniem. Przypomina poparzenie pokrzywą, stąd nazwa. Jednym z czynników wywołujących ją może być stres. Napięcie emocjonalne bywa przyczyną wystąpienia pokrzywki lub zaostrzenia już istniejącej wysypki na skórze.
Przyczyny pokrzywki stresowej
Mechanizm powstawania pokrzywki stresowej nie jest do końca jasny, ale uważa się, że pod wpływem połączeń nerwowych i wydzielanej podczas stresu histaminy rozszerzają się znajdujące się w skórze naczynia krwionośne. Dodatkowo w tym czasie dochodzi zwykle do zwiększonego wydzielania potu. W rezultacie pojawiają się bąble.
Dlaczego u niektórych występuje pokrzywka od stresu, a u innych nie? Według specjalistów zależy to od osobniczych predyspozycji: genetycznych i psychicznych. Na wystąpienie wysypki ze stresu bardziej narażone są osoby, u których wcześniej wystąpiła wysypka alergiczna, egzema, katar sienny lub astma. Jednak objaw może pojawić się u każdego.
Jak wygląda pokrzywka od stresu?
Pokrzywka stresowa to wysypka w postaci bąbli jak przy poparzeniu pokrzywą i rumienia, które mogą pojawić się w różnych miejscach na ciele. U połowy osób występuje także świąd, a u niektórych również bolesność. Bąble są niewielkie i mają na ogół 1-5 mm średnicy. Wysypka ustępuje w czasie od kilku minut do godziny.
Bąble pojawiają się zwykle na tułowiu i rękach, ale zdarza się, że są tylko np. na bocznych powierzchniach palców rąk.
fot. Pokrzywka stresowa / Adobe Stock, kanachaifoto
Charakterystyczne dla wysypki ze stresu jest to, że:
- pokrzywka pojawia się w wieku 15-30 lat,
- pojawia się bardzo szybko i w ciągu godziny ustępuje,
- może mieć związek z wysiłkiem fizycznym lub nadmiernym poceniem się.
Przebieg wysypki może być łagodny, ale zdarza się też ciężka reakcja z pokrzywką na całym ciele, biegunką, zawrotami głowy, łzawieniem czy dusznością.
Przeczytaj też: Objawy stresu długotrwałego
Wysypka i pokrzywka stresowa – diagnostyka
Gdy pokrzywka utrzymuje się dłużej niż kilka godzin lub często powraca, dermatolog powinien ustalić powód jej powstawania. Często wystarczy wywiad lekarski. By zyskać pewność, lekarz zleca czasem wykonanie w gabinecie np. kilkudziesięciu przysiadów albo próbę wysiłkową na bieżni (sprawdza, czy bąble pojawią się pod wpływem potu) lub test z ciepłą wodą. Może się też okazać, że jest to reakcja alergiczna (np. uczulenie na leki, jedzenie, pyłki roślin albo kosmetyki) lub inna choroba skóry. Po wykluczeniu tych przyczyn lekarz może podejrzewać, że ma do czynienia z pokrzywką cholinergiczną.
Jak zapobiegać pokrzywce stresowej?
Występowanie pokrzywki stresowej na ogół jest przypadłością nawracająca. Można jej zapobiegać najlepiej eliminując wyzwalacze. Techniki radzenia sobie ze napięciem są pomocne. Można wykorzystać medytację lub ćwiczenia oddechowe, aby ograniczyć negatywny wpływ stresu na organizm. Umiarkowana aktywność fizyczna, taka jak spacery, pływanie czy jazda na rowerze, również jest skutecznym sposobem na poprawę radzenia sobie ze stresem, choć intensywny ruch i pot mogą wyzwalać pokrzywkę stresową. Po konsultacji z lekarzem środki przeciwhistaminowe mogą być stosowane profilaktycznie w najbardziej stresogennych sytuacjach. Poza tym ważne jest unikanie przetworzonej żywności, ostrego jedzenia, kofeiny i alkoholu. Przede wszystkim wszelkie zdrowe sposoby, które pozwalają zredukować zdenerwowanie i lęk, będą dobrym wyborem. Więcej wskazówek znajdziesz tutaj: 9 skutecznych sposobów na stres, polecanych przez naukowców
Leczenie pokrzywki stresowej
W leczeniu wysypki z powodu stresu zalecane jest stosowanie przez kilka miesięcy leków przeciwhistaminowych. Niekiedy stosuje się leki antycholinergiczne, czasem mogą się okazać potrzebne leki uspokajające. Ich regularne zażywanie pozwala na złagodzenie objawów choroby (bąbli jest znacznie mniej i nie swędzą tak mocno), a także zmniejszenie częstotliwości pojawiania się wysypki. U niektórych osób udaje się wyeliminować dolegliwość całkowicie. Jeśli to możliwe, należy ograniczyć czynniki sprzyjające wystąpieniu pokrzywki, jak nadmierny wysiłek, gorące kąpiele i ostre jedzenie.
Źródło:
J. Eun Kim, Clinical Characteristics of Cholinergic Urticaria in Korea, doi: 10.5021/ad.2014.26.2.189,
S. Altrichter i inni, Successful treatment of cholinergic urticaria with methantheliniumbromide, DOI: 10.1111/1346-8138.12765,
A. Fukunaga i inni, Cholinergic urticaria: epidemiology, physiopathology, new categorization, and management, DOI: 10.1007/s10286-017-0418-6.
Czytaj także:
Egzema u dorosłych i dzieci. Jak rozpoznać, leczyć i zapobiegać?
Atopowe zapalenie skóry: objawy, pielęgnacja, dieta i jadłospis
Wysypka jak kaszka – skąd się bierze?
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
