Spis treści:
- Wysokie anty-TPO – co to oznacza?
- Wysokie anty-TPO – możliwe objawy
- Jak obniżyć anty-TPO (przeciwciała przeciwtarczycowe)?
- Wskazania do badania przeciwciał przeciwtarczycowych
- Badanie anty-TPO – cena i przygotowanie
- Wysokie anty-TPO – leczenie
Wysokie anty-TPO – co to oznacza?
Przeciwciała przeciwko tyreoperoksydazie (aTPO, anty-TPO) są przeciwciałami organizmu skierowanymi przeciwko tarczycy, a dokładniej przeciwko peroksydazie tarczycy (TPO) – jednemu z enzymów naturalnie występujących w tym gruczole. Tarczyca wytwarza hormony, pomaga organizmowi regulować temperaturę, zużywać energię i wspomaga pracę narządów, m.in. mózgu, serca i mięśni.
Znacząco podwyższone miano anty-TPO najczęściej wskazuje na choroby autoimmunologiczne tarczycy, takie jak zapalenie tarczycy Hashimoto i choroba Gravesa-Basedowa. Obecność przeciwciał tarczycowych sugeruje już istnienie autoimmunologicznej choroby tarczycy, a im wyższy poziom, tym jest to bardziej prawdopodobne.
Szacuje się, że wysokie anty-TPO występuje w ok. 90% przypadków choroby Hashimoto, 75% choroby Gravesa-Basedowa oraz w 10-20% przypadków wola tarczycowego oraz raka tarczycy.
Wysokie miano anty-TPO może pojawić się również u osób starszych, przy cukrzycy typu I oraz w takcie przyjmowania niektórych leków, np. litu, interferonu alfa, IL-2 lub amiodaronu.
Nie zawsze odchylenie od normy będzie związane z chorobą. Podwyższone anty-TPO zauważa się u 10-15% zdrowych osób. Te osoby powinny jednak zachować czujność, ponieważ w przyszłości może się u nich rozwinąć choroba wspomnianego narządu.
Wysokie anty-TPO – możliwe objawy
Podwyższone stężenie przeciwciał przeciwtarczycowych we krwi może się wiązać z objawami występującymi w chorobach tarczycy. W bardzo rzadkich przypadkach pacjent nie odczuwa żadnych symptomów. Chory może skarżyć się na:
- zmęczenie, senność,
- częste uczucie zimna,
- zaparcia,
- wysuszenie skóry,
- opuchnięcie twarzy, tycie,
- łamliwość paznokci, wypadanie włosów,
- obniżenie nastroju, depresję,
- wytrzeszcz oczu,
- nieuzasadnioną utratę wagi.
Jak obniżyć anty-TPO (przeciwciała przeciwtarczycowe)?
Naukowcy dowodzą, że stres i niezdrowa dieta pogarszają przebieg chorób tarczycy. Aby zmniejszyć stan zapalny i obniżyć przeciwciała tarczycowe, zalecają unikania stresu i zdrowy styl życia (dieta, regularna aktywność fizyczna). Badania dowodzą, że korzystne zmiany w tym zakresie, powodują nie tylko lepsze wyniki badań, ale też poprawiają samopoczucie, zapobiegają lękom i depresji w porównaniu z osobami, które nie wprowadziły pozytywnych nawyków.
Osoby zmagające się z nieprawidłowościami tarczycy, często mają niedobory określonych związków. Suplementacja również może pomóc w obniżeniu przeciwciał przeciwtarczycowych. Warto skonsultować z lekarzem uzupełnienie tych związków:
- witaminy D,
- selenu,
- żelaza,
- witaminy B12 i innych z grupy B,
- magnezu,
- cynku.
Więcej: Choroba Hashimoto a dieta.
Jakie są wskazania do badania przeciwciał przeciwtarczycowych?
Oznaczenie anty-TPO jest stosowane w diagnostyce autoimmunologicznych chorób tarczycy, czyli takich schorzeń, gdzie organizm sam reaguje przeciwko własnym tkankom tarczycy. Niekiedy jest zlecane kobietom ciężarnym, ponieważ ciąża jest stanem, w którym ujawniają się często problemy z tarczycą.
Prawidłowy wynik anty-TPO
Norma anty-TPO wynosi poniżej 35 IU/ml. Jednak nie każdy wynik powyżej tego poziomu oznacza problem zdrowotny. Wykonywane są też inne badania w celu rozpoznania choroby tarczycy, np. USG tego narządu oraz oznaczenie hormonów TSH, FT4 i FT3.
W przypadku rozpoznawania choroby Hashimoto uznaje się, że poziom anty-TPO dopiero powyżej 500 IU/ml może oznaczać chorobę. U pacjentów z tym schorzeniem, wyniki najczęściej przekraczają 1000 IU/ml.
Badanie anty-TPO – cena i przygotowanie
Jeżeli pacjent jest skierowany na badania przez lekarza POZ w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia, wówczas nie ponosi kosztów. Oznaczenie anty-TPO można wykonać również komercyjnie – cena to ok. 30-50 zł.
Badanie polega na pobraniu krwi żylnej ze zgięcia łokciowego i przesłaniu próbki do laboratorium. Nie wymaga specjalnego przygotowania, pacjent może, ale nie musi być na czczo.
Wysokie anty-TPO – leczenie
Podwyższony poziom przeciwciał przeciwtarczycowych, sam nie podlega leczeniu. W niektórych przypadkach zalecana jest obserwacja i kontrolne badania za jakiś czas.
Gdy inne badania diagnostyczne wykażą chorobę tarczycy lub inną związaną z wysokim anty-TPO, lekarz zaplanuje terapię dostosowaną do danego przypadku.
U osób z chorobą Hashimoto podstawą leczenia jest codzienne przyjmowanie lewotyroksyny – syntetycznego odpowiednika tyroksyny, czyli hormonu, który nie jest produkowany w odpowiedniej ilości przez tarczycę z powodu jej choroby, co w rezultacie prowadzi do niedoczynności tarczycy. Istotne znaczenie ma styl życia, szczególnie odpowiednia dieta.
Źródła:
F. Kokot, Badania laboratoryjne. Zakres norm i interpretacja, PZWL Wydawnictwo Lekarskie, Warszawa 2015,
E. Fröhlich, R. Wahl, Thyroid Autoimmunity: Role of Anti-thyroid Antibodies in Thyroid and Extra-Thyroidal Diseases, Frontiers in Immunology [online], doi:10.3389/fimmu.2017.00521, [dostęp:] 10.12.2020,
What Are Antithyroid Antibodies?, seriws WebMD,
Z. S Markomanolaki, Stress Management in Women with Hashimoto’s thyroiditis: A Randomized Controlled Trial, Journal of Molecular Biochemistry [online], www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC6688766, [dostęp:] 10.12.2020.
Więcej na temat tarczycy:
Objawy chorej tarczycy - czego nie należy lekceważyć?
Objawy Hashimoto - jak rozpoznać przewlekłe zapalenie tarczycy?
Hashimoto a ciąża – jak planować i donosić ciążę z chorobą Hashimoto
Guzki tarczycy - czy są groźne? Rodzaje guzków, badania, leczenie
USG tarczycy - przygotowanie do badania, normy, cena
Jakie hormony tarczycy badać?
Otyłość oporna na leczenie – zbadaj hormony tarczycy!
Objawy Hashimoto - jak rozpoznać przewlekłe zapalenie tarczycy?
Choroba Hashimoto – objawy, badania, leczenie, Hashimoto w ciąży i u mężczyzn
Choroba Hashimoto a dieta - produkty zalecane i przeciwwskazane, suplementy
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
