Spis treści:
- Uczulenie na alkohol – alergia na alkohol czy nietolerancja?
- Uczulenie na alkohol – przyczyny
- Uczulenie na alkohol – objawy
- Jak sprawdzić, czy to uczulenie na alkohol?
- Uczulenie po wypiciu alkoholu – leczenie
Uczulenie na alkohol – alergia na alkohol czy nietolerancja?
Uczulenie na alkohol, inaczej alergia na alkohol, jest jedną z reakcji nadwrażliwości na alkohol. Warto pamiętać, że nie zawsze za wystąpienie objawów niepożądanych po wypiciu napoju alkoholowego odpowiada alergia. Ten rodzaj reakcji jest związany z nieprawidłową odpowiedzią układu odpornościowego na alergen zawarty w alkoholu.
Typowe uczulenie na alkohol występuje rzadko. Najczęściej do reakcji dochodzi już po spożyciu niewielkiej ilości alkoholu – wystarczy nawet 1 ml czystego alkoholu, np. łyk wina lub piwa.
Istnieją też inne reakcje nadwrażliwości na alkohol, w których nie występuje mechanizm immunologiczny. Mówi się wtedy o nietolerancji alkoholu. Reakcje niepożądane po alkoholu zazwyczaj występują po winie lub piwie, a najrzadziej po spożyciu czystej wódki.
Uczulenie na alkohol a nietolerancja alkoholu
Uczulenie na alkohol należy odróżnić od nietolerancji alkoholu (tzw. reakcji pseudoalergicznej), która występuje częściej i przebiega łagodniej. Typowa nietolerancja spowodowana jest niedoborem enzymów potrzebnych do rozkładania alkoholu w organizmie. Do enzymów, które odpowiadają za trawienie alkoholu, należą przede wszystkim dehydrogenaza alkoholowa (ADH) lub dehydrogenaza aldehydowa (ALDH).
Za nieprawidłowe reakcje organizmu po alkoholu mogą też odpowiadać:
- nadwrażliwość na histaminę – jest to związek obecny w niektórych produktach spożywczych, ale też uwalniany przez organizm w odpowiedzi na reakcję alergiczną; wywołuje objawy przypominające alergie (m.in. katar, zaczerwienienie spojówek, świąd nosa), nadwrażliwość ta występuje głównie po spożyciu czerwonego wina.
- nadwrażliwość na związki siarkowe i sulfity – związki te mogą być dodawane do win i kolorowych alkoholi, niepożądana reakcja po spożyciu białego wina często jest wywołana właśnie przez siarczyny; związki siarki często odpowiadają za reakcje astmatyczne; siarczyny mogą być oznaczone: E220, E221, pirosiarczyn sodu E223.
- nadwrażliwość na tyraminę – występuje w winach, piwie, whisky; wchodzi w reakcję z niektórymi lekami (np. inhibitorami IMAO, co może prowadzić do znacznego wzrostu ciśnienia krwi).
Nawet jedna trzecia osób z astmą skarży się, że wino pogarsza astmę. Piwo, wino i szampan zawierają pirosiarczyn sodu, który był używany jako konserwant od czasów rzymskich. Niektóre osoby, szczególnie te z niestabilną lub słabo kontrolowaną astmą, mogą ciężej oddychać podczas spożywania tych napojów. Ogólnie rzecz biorąc, w białym winie jest więcej konserwantów niż w czerwonym i więcej w beczkach niż w butelkach. Ilość pirosiarczynu również różni się w zależności od marki
- wyjaśniają alergolodzy Australasian Society of Clinical Immunology and Allergy (ASCIA).
Przeczytaj też: Jak szybko wytrzeźwieć?
Uczulenie na alkohol – przyczyny
Uczulenie na alkohol może wynikać z różnych przyczyn. Osoby, które mają historię chorób alergicznych (astmy, kataru siennego), są bardziej narażone. Szczególnie osoby uczulone na zboża. Reakcję powodują alergeny zawarte w konkretnych napojach alkoholowych, np.:
- zboża (wódka), np. pszenica (gluten), żyto, jęczmień,
- ziemniaki,
- chmiel (piwo),
- drożdże,
- ryż (wódka),
- winogrono i inne owoce, np. czarna porzeczka (wino, nalewki),
- białko jaja (może wystąpić w winie),
- białka owoców morza.
Alergię mogą powodować też dodatki chemiczne dodawane do alkoholu: aromaty, konserwanty itp.
Przeczytaj też: Alkohol a gluten - jaki alkohol można pić przy nietolerancji glutenu?
Uczulenie na alkohol – objawy
Uczulenie na alkohol może powodować objawy już przy małym kontakcie z alergenem. Mogą wystąpić:
- katar,
- świąd nosa,
- kichanie,
- wysypka na ciele,
- pokrzywka,
- obrzęk skóry,
- duszność,
- kaszel,
- ból głowy,
- ból brzucha,
- nudności,
- wymioty,
- biegunka.
Ogólnoustrojowe objawy po alkoholu mogą wskazywać na wstrząs anafilaktyczny, który jest stanem zagrażającym życiu. Jeśli po wypiciu nawet niewielkiej ilości alkoholu wystąpią takie objawy jak: bladość, dezorientacja, obniżenie ciśnienia krwi, nadmierna potliwość, trudności z oddychaniem, nudności, należy od razu wezwać karetkę pogotowia.
Przeczytaj: Glukoza na kaca
Objawy nietolerancji alkoholu
Przy nietolerancji alkoholu objawy są na ogół mniej nasilone i bardziej rozłożone w czasie niż przy alergii. O nietolerancji mogą świadczyć występujące po spożyciu alkoholu objawy:
- czerwone plamy na twarzy,
- ból głowy,
- biegunka,
- uczucie gorąca,
- pokrzywka,
- świąd i zatkanie nosa,
- ból brzucha,
- problemy z oddychaniem,
- przyspieszona praca serca.
Wysypka po alkoholu – objawy uczulenia na alkohol
Zaczerwienienie twarzy po alkoholu, przypominające rumień lub wysypkę, nie jest jeszcze objawem uczulenia na alkohol. Na ogół świadczy o dużym stężeniu aldehydu octowego we krwi, nadciśnieniu lub hipoglikemii wywołanej alkoholem.
U niektórych osób istnieje genetycznie uwarunkowana nadmierna aktywność enzymu rozkładającego alkohol, co sprawia, że etanol jest zbyt szybko przekształcany w toksyczny aldehyd octowy. Może też występować niedobór enzymu, co też powoduje kumulację aldehydu w organizmie.
Wysypka po alkoholu częściej pojawia się u kobiet w okresie menopauzy. Niekiedy wysypka na twarzy nasila się po alkoholu u osób z problemami skórnymi, np. trądzikiem różowatym, który powinien być leczony przez dermatologa.
Katar po alkoholu i inne objawy ze strony układu oddechowego
Objawy alergii na alkohol mogą obejmować dolegliwości ze strony dróg oddechowych, np. katar, kaszel, duszność, drapanie w gardle. Uczulenie na napoje alkoholowe objawiające się dolegliwościami w obrębie dróg oddechowych występuje najczęściej u osób z istniejącym alergicznym nieżytem nosa lub astmą.
Objawy ze strony układu pokarmowego
Nadwrażliwość na alkohol, w tym uczulenie na alkohol, mogą powodować różne objawy ze strony układu pokarmowego. Nie da się bez badań stwierdzić, czy przyczyną jest alergia. Warto wspomnieć, że biegunka po alkoholu nie musi wynikać z indywidualnej nadwrażliwości na alkohol. Mocne trunki zaburzają pracę układu pokarmowego i często wywołują rozwolnienie, szczególnie kiedy są wypijane w nadmiarze albo łączone z kofeiną czy tłustymi, ciężkostrawnymi pokarmami.
Jak sprawdzić, czy to uczulenie na alkohol?
Jeśli zauważmy u siebie objawy nietypowej reakcji na niewielkie ilości alkoholu, powinniśmy zgłosić się do lekarza i wykonać testy alergiczne. Reakcja po jednym rodzaju alkoholu powinna skłonić do diagnostyki w kierunku uczelnia na alergeny danego alkoholu, konserwanty lub inne dodatki. Testy na uczulenie na alkohol to przede wszystkim testy skórne albo test prowokacji doustnej, polegający na spożywaniu niewielkich ilości alkoholu pod kontrolą w szpitalu.
Testy alergiczne na alkohol są zwykle negatywne, ale czasami dają wynik pozytywny w przypadku produktów rozkładu etanolu, takich jak aldehyd octowy lub kwas octowy (ocet)
- uważają alergolodzy Australasian Society of Clinical Immunology and Allergy (ASCIA).
Uczulenie po wypiciu alkoholu – leczenie
Leczenie uczulenia na alkohol polega na rezygnacji z jego spożywania. Osoba z alergią powinna być poinstruowana przez lekarza alergologa, jak ma się zachować w sytuacji wystąpienia objawów, w tym ciężkich, jak anafilaksja. Może być konieczne noszenie opaski informacyjnej oraz adrenaliny. W żadnym przypadku nie powinniśmy bagatelizować objawów nadwrażliwości na alkohol.
Przeczytaj też: Dawka śmiertelna alkoholu. 5 faz zatrucia alkoholowego
Źródła:
Wüthrich B. Allergic and intolerance reactions to wine. Allergol Select. 2018 Sep 1;2(1):80-88. doi: 10.5414/ALX01420E,
Alcohol Allergy, Australasian Society of Clinical Immunology and Allergy,
Alcohol intolerance, Mayo Clinic, www.mayoclinic.org.
Czytaj także:
Najlepsze sposoby na kaca. Jak poradzić sobie z zatruciem alkoholowym?
Zatrucie alkoholowe: objawy, leczenie, pierwsza pomoc
Alergia pokarmowa – objawy, testy na alergię i nietolerancję pokarmową, zapobieganie
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
