Spis treści:
- Zespół niespokojnych nóg (RLS) - co to jest?
- Objawy zespołu niespokojnych nóg
- Domowe sposoby na zespół niespokojnych nóg
- Leki na zespół niespokojnych nóg
Co to jest zespół niespokojnych nóg?
Zespół niespokojnych nóg (ang. restless legs syndrome – RLS) jest to przewlekłe zaburzenie ruchowe, polegające na odczuwaniu przymusu poruszania nogami, zwykle występujące wieczorem lub w nocy. Towarzyszą temu niebolesne odczucia w nogach, które ustępują dzięki ruchom nóg. W konsekwencji RLS utrudnia zasypianie oraz spokojny sen. Jest to częste zaburzenie - występuje u 5-15% populacji. Na zespół niespokojnych nóg częściej cierpią kobiety, u których RLS nierzadko pojawia się w czasie ciąży (dolegliwość ma nawet 1/3 ciężarnych, objawy ustępują po porodzie).
Istnieją różne przyczyny zespołu niespokojnych nóg:
- niedobór żelaza,
- zaburzenia układu dopaminergicznego,
- reumatoidalne zapalenie stawów,
- cukrzyca,
- niewydolność żylna,
- depresja maskowana (sprawdź objawy depresji),
- choroby tarczycy,
- choroba Parkinsona,
- neuropatia obwodowa,
- niewydolność nerek,
- fibromialgia,
- nietolerancja glutenu,
- niektóre leki, np. neuroleptyki, trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, selektywne inhibitory wychwytu zwrotnego serotoniny (SSRI), difenhydramina,
- ciąża,
- genetyka.
RLS częściej pojawia się u osób mających anemię, z niewydolnością nerek, w podeszłym wieku lub przyjmujących niektóre leki.
Objawy zespołu niespokojnych nóg
Zwykle pierwsze objawy pojawiają się między 20. a 30. rokiem życia. Zespół niespokojnych nóg sygnalizuje szereg charakterystycznych dolegliwości, które pojawiają się w czasie wypoczynku wieczorem przed zaśnięciem lub czasie snu (może prowadzić do bezsenności), a także - w czasie długiego siedzenia (np. w czasie podróży, w kinie lub teatrze).
Objawy RLS to:
- przymus poruszania nogami, który zwykle pojawia się w czasie odpoczynku, a znika pod wpływem ruchu,
- uczucie drętwienia, mrowienia, swędzenia, skurczów, buzowania krwi w żyłach oraz inne trudne do opisania odczucia w obrębie nóg,
- wrażenie zmęczenia, a nawet ból nóg, który może być odczuwalny tuż po przebudzeniu; może towarzyszyć mu poczucie niewyspania, a także obniżona koncentracja w ciągu dnia,
- uczucie niepokoju, napięcia psychofizycznego,
- powtarzalność ruchów nóg, a nawet ruchy w seriach.
Diagnoza RLS stawiana jest na podstawie wywiadu z chorym, morfologii krwi (ważne jest oznaczenie poziomu żelaza, a także ferrytyny, magnezu, kreatyniny).
Domowe sposoby na zespół niespokojnych nóg
Przy łagodnych objawach zespołu niespokojnych nóg wystarczy zmiana kilku nawyków, aby złagodzić dolegliwości. W tym celu:
- Skorzystaj z ciepłej kąpieli i pomasuj nogi - to pomoże rozluźnić mięśnie.
- Nie przesadzaj z aktywnością fizyczną, szczególnie przed spaniem. Nadmierne ćwiczenie w ciągu dnia może nasilać problem. Wskazany jest umiarkowany regularny ruch.
- Unikaj produktów z kofeiną, takich jak kawa i herbata. Szczególnie przed snem.
- Wypróbuj opasek na stopy przeznaczonych dla osób z RLS.
- Nie koncentruj się na hamowaniu odruchu ruszania nogami - to może nasilić objaw.
- Unikaj papierosów i alkoholu, zwłaszcza przed spaniem.
- Odżywiaj się właściwie - zwróć uwagę na możliwe niedobory, np. żelaza.
- Wykonuj ćwiczenia relaksacyjne np. jogę (sprawdź: joga dla początkujących).
Jakie leki stosuje się na zespół niespokojnych nóg?
Zespół niespokojnych nóg może być leczony farmakologiczne pod opieką lekarza. To, które leki powinny być zastosowane na zespół niespokojnych nóg, zależy od przyczyny. Lekarz na RLS może przepisać:
- suplementy żelaza (wcześniej należy oznaczyć poziom tego pierwiastka we krwi),
- leki dopaminergiczne (np. lewodopa), zwiększające poziom dopaminy w mózgu,
- leki działające na kanały wapniowe, to np. pregabalina, gabapentyna,
- opioidy, jak np. tramadol lub kodeina,
- leki nasenne,
- leki rozluźniające mięśnie.
Jeśli zespół niespokojnych nóg pojawił się w czasie ciąży, zwykle unika się leczenia. Objawy ustępują samoistnie po porodzie.
Nie da się jednoznacznie odpowiedzieć, co będzie skuteczniejsze na zespół niespokojnych nóg: leki czy zmiana nawyków. To zależy od indywidualnego przypadku. Dlatego warto z problemem zwrócić się do lekarza, który zaplanuje najlepsze dla konkretnej osoby rozwiązanie.
Treść artykułu pierwotnie została opublikowana 12.12.2019.
Czytaj także:
Ból łydek – przyczyny i sposoby leczenia
Bóle wzrostowe u dzieci – przyczyny, jak łagodzić objawy?
Swędzenie łydek – przyczyny i metody leczenia
Parestezje - przyczyny organiczne i psychogenne. Leczenie zaburzeń czucia
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
