Spis treści:
- Koronawirus a zapalenie płuc
- Objawy zapalenia płuc przy COVID-19
- Koronawirus a zapalenie płuc – kto jest najbardziej zagrożony?
- Leczenie zapalenia płuc przy koronawirusie
- Zapalenie płuc a COVID-19 – rokowania
- Zapalenie płuc przy koronawirusie – zapobieganie
Koronawirus a zapalenie płuc
Większość przypadków zakażenia koronawirusem przebiega łagodnie. Czasami jednak infekcja prowadzi do powikłań, w tym przede wszystkim zapalenia płuc.
Zapalenie płuc jest stanem zapalnym tkanki płucnej w jednym lub obu płucach, który jest spowodowany zakażeniem bakteryjnym, grzybiczym, lub - jak w przypadku COVID-19 - wirusowym. Przyczyną rozwoju zapalenia płuc spowodowanego przez koronawirusa jest nadmierna reakcja układu odpornościowego na antygeny SARS-CoV-2.
W czasie zapalenia pęcherzyki płucne wypełniają się płynem, co utrudnia oddychanie i objawia się dusznością. U niektórych osób taki stan wymaga pobytu w szpitalu i podania tlenu, a w najcięższych przypadkach podłączenia do respiratora.
Szacuje się, że ok. 15% objawowych zakażonych koronawirusem przechodzi ciężkie zapalenie płuc, a ok. 5% potrzebuje mechanicznej wentylacji płuc.
Zapalenie płuc w przebiegu COVID-19 może różnić się od podobnych chorób wywołanych przez inne patogeny, często ma cięższy przebieg. Podczas COVID-19 może dojść do uszkodzenia płuc i włóknienia tkanki płucnej. Niektóre zmiany są odwracalne, inne mogą być trwałe.
Lekarze obserwują, że u niektórych nawet po wyleczeniu z COVID-19 płuca mają utrwalone zmiany, a u ozdrowieńców nadal pojawiają się trudności w oddychaniu. Powrót do pełni zdrowia może trwać miesiącami.
Przeczytaj też: COVID-19 po szczepieniu
Objawy zapalenia płuc przy COVID-19
Zapalenie płuc spowodowane przez koronawirusa przeważnie obejmuje oba płuca. Rozwija się szybko. W trakcie przebiegu choroby ok. 7 dnia od początku objawów zakażenia koronawirusem część osób zaczyna odczuwać duszność, a już 10 dnia może dojść do ciężkiego stanu. Jeżeli u osoby zakażonej koronawirusem rozwija się zapalenie płuc, pojawiają się objawy takie jak:
- duszność,
- gorączka,
- suchy kaszel,
- szybki oddech (≥ 30/minutę),
- szybsze bicie serca,
- ból w klatce piersiowej,
- nadmierne pocenie się.
Do objawów covidowego zapalenia płuc należą również spadek saturacji krwi do 93% (co świadczy o niedotlenieniu, inaczej hipoksemii) oraz zmiany w badaniach obrazowych płuc. Typowe wyniki tomografii komputerowej płuc u pacjentów z koronawirusem obejmują zmiany typu mlecznego szkła i zagęszczenia w obu płucach.
Oczywiście zapalenie płuc może mieć też inne źródło. Ważne jest, aby rozpoznać też ogólne objawy COVID-19. Należą do nich:
- gorączka lub dreszcze (czytaj też: koronawirus bez gorączki),
- kaszel,
- zmęczenie (czytaj też: koronawirus a zmęczenie),
- bóle mięśni lub ciała,
- ból głowy (czytaj też: ból głowy a koronawirus),
- utrata smaku lub brak węchu,
- ból gardła,
- katar,
- nudności lub wymioty,
- biegunka.
Koronawirus a zapalenie płuc – kto jest najbardziej zagrożony?
Na zapalenie płuc spowodowane koronawirusem może zachorować każdy. Jednak są grupy szczególnie narażone na to powikłanie. Wśród nich:
- wiek powyżej 65. roku życia,
- chorzy na ciężką astmę albo nieleczeni z powodu astmy (czytaj też: koronawirus przy astmie),
- osoby z grupą krwi A,
- osoby z nadciśnieniem,
- osoby z różnymi chorobami płuc,
- chorzy na cukrzycę (czytaj też: koronawirus przy cukrzycy),
- pacjenci z niewydolnością nerek,
- otyli,
- osoby z niedoborem odporności (w tym chorzy na raka, AIDS, po przeszczepieniu szpiku),
- palący papierosy.
Zapalenie płuc przy koronawirusie w najcięższych przypadkach prowadzi do ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) – stanu zagrażającego życiu. Szczególnie na niepokojące objawy powinny uważać osoby starsze z chorobami przewlekłymi (np. cukrzycą, chorobami układu krążenia, przewlekłymi chorobami nerek).
Przeczytaj też: Trzecia dawka szczepionki przeciw COVID-19
Leczenie zapalenia płuc przy koronawirusie
Leczenie zapalenia płuc u osób z COVID-19 zależy od nasilenia objawów. Jeżeli choroba przebiega łagodnie to podstawą jest odpoczynek, przyjmowanie płynów i obserwacja. U osób hospitalizowanych podaje się tlen, niekiedy konieczne jest podłączenie chorego do respiratora. W określonych przypadkach lekarz może zlecić podawanie antybiotyku oraz glikokortykosteroidu, a także leku przeciwwirusowego zatwierdzonego w leczeniu COVID-19 – remdesiwiru.
Zapalenie płuc a COVID-19 – rokowania
Zapalenie płuc u osób z COVID-19 może skutkować pozostawieniem blizn w płucach. Płuca mogą nie powrócić szybko do swojej pełnej sprawności. Dolegliwości takie jak duszność, osłabienie, mniejsza tolerancja wysiłku, w niektórych przypadkach utrzymują się miesiącami od zakażenia koronawirusem.
Dr Panagis Galiatsatos, ekspert w dziedzinie chorób płuc z Johns Hopkins Bayview Medical Center, uważa, że rokowania w przypadku zapalenia płuc po zakażeniu koronawirusem zależą od trzech czynników:
- nasilenia choroby – w łagodnych przypadkach zakażenia koronawirusem choroba rzadziej powoduje trwałe blizny na płucach,
- stanu zdrowia – jeśli nie ma chorób takich jak POChP, choroby serca, to ryzyko groźnych powikłań jest mniejsze niż w przypadku ich istnienia,
- leczenia – jeśli leczenie nie jest opóźnione i pacjent ma właściwą opiekę, to można ograniczyć uszkodzenia płuc nawet u ciężko chorych pacjentów.
Zapalenie płuc przy koronawirusie – zapobieganie
Głównym sposobem zapobiegania zapaleniu płuc w wyniku COVID-19 jest przyjęcie szczepionki przeciw koronawirusowi. Ponadto należy stosować się do ważnych zasad:
- leczyć choroby podstawowe zgodnie z zaleceniami i kontrolować ważne parametry (np. poziom cukru przez diabetyków),
- unikać kontaktu z osobą zakażoną koronawirusem,
- regularnie myć ręce i używać środków do dezynfekcji,
- nosić maseczkę w miejscach, gdzie przebywają inni ludzie,
- ograniczyć dotykanie twarzy, okolicy ust, nosa i oczy przed umyciem rąk,
- zostać w domu w okresie zwiększonej zachorowalności,
- zdrowo się odżywiać i przyjmować odpowiednią ilość płynów.
W przypadku wystąpienia zakażenia, aby uniknąć zapalenia płuc, należy pozostać w domu, odpoczywać, nawadniać organizm, a w razie zauważenia objawów zapalenia płuc, niezwłocznie skontaktować się z lekarzem. Jeśli pojawi się duszność, trzeba zadzwonić po karetkę pogotowia.
Źródła:
P. Galiatsatos, COVID-19 Lung Damage, Johns Hopkins Medicine,
A.H. Attaway, Severe covid-19 pneumonia: pathogenesis and clinical management, British Medica Journal, https://www.bmj.com/content/372/bmj.n436,
L. Gattinoni i inni, COVID-19 pneumonia: pathophysiology and management, European Respiratory Review 2021 doi: 10.1183/16000617.0138-2021,
M. Stelmach, Zapalenie płuc w przebiegu COVID-19 – wskazówki diagnostyczne i teraputyczne, Pulmunologia Termiedia.
Czytaj także:Czy można mieć koronawirusa (COVID-19) bez gorączki?Ból głowy a koronawirus. Kiedy ten objaw oznacza COVID-19?Katar a koronawirus – najważniejsze informacjeNietypowe objawy koronawirusa – 7 zaskakujących symptomów COVID-19Koronawirus a biegunka – ważny objaw, którego nie powinniśmy lekceważyćKoronawirus. Co robić, gdy doszło do zakażenia lub wystąpią objawy COVID-19Koronawirus a grypa – jak odróżnić objawy?Jak leczyć łagodne zakażenie koronawirusem w domu? Leki i naturalne sposoby na COVID-19Koronawirus a ciąża. Najważniejsze fakty o COVID-19 w ciąży
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
