Spis treści:
- Groźne powikłania koronawirusa
- Powikłania koronawirusa dotyczące narządów
- Powikłania koronawirusa u dzieci
- Problemy z krzepnięciem
- Zmęczenie jako powikłanie koronawirusa
- Długo trwające objawy koronawirusa
Groźne powikłania koronawirusa
COVID-19 to nowa choroba, dlatego naukowcy wciąż poznają powikłania zakażenia koronawirusem. Dane pochodzą zarówno z obserwacji pacjentów z COVID-19, jak i osób zakażonych innymi koronawiusami w ubiegłych latach (zwłaszcza przypadków SARS). Wiadomo już, że koronawirus może powodować wiele powikłań ze strony różnych narządów w każdej grupie wiekowej.
Do najczęstszych powikłań COVID-19 należą:
- zespół ostrej niewydolności oddechowej,
- ostre uszkodzenie serca,
- arytmia,
- niewydolność serca,
- ostre uszkodzenie nerek.
Okazuje się, że skutki zdrowotne koronawirusa są groźniejsze niż w przypadku grypy, do której niektórzy porównują COVID-19 (czytaj też: koronawirus czy grypa?).
Pacjenci z COVID-19 częściej niż chorzy na grypę wymagali leczenia na oddziale intensywnej terapii, przebywali dłużej w szpitalu i byli bardziej narażeni na śmierć. Mieli prawie 19 razy większe ryzyko wystąpienia zespołu ostrej niewydolności oddechowej (ARDS) niż pacjenci z grypą i ponad dwukrotnie większe ryzyko zapalenia mięśnia sercowego, zakrzepicy żył głębokich, zatorowości płucnej, krwotoku wewnątrzczaszkowego, ostrego zapalenia wątroby/niewydolności wątroby, bakteriemii i odleżyn
– wynika z badania przeprowadzonego przez US Veterans Health Administration.
Według autorów raportu US Veterans Health Administration pacjenci z koronawirusem mieli również większe ryzyko zapalenia płuc, niewydolności oddechowej i odmy opłucnowej niż chorzy na grypę. A także ostrych powikłań niezwiązanych z oddychaniem, takich jak sepsa, powikłania nerkowe i sercowo-naczyniowe.
Jak widać, jest wiele możliwych powikłań koronawirusa. Na te poważne problemy zdrowotne narażeni są szczególnie pacjenci z grup ryzyka, ale nie tylko. Powikłania COVID-19 występują również u młodych dorosłych i dzieci.
Powikłania koronawirusa dotyczące narządów
Wśród powikłań koronawirusa wymienia się uszkodzenia wielu narządów, co pokazuje, że wirus atakuje różne układy organizmu człowieka.
Serce
Badania obrazowe wykonane u pacjentów, którzy przebyli infekcję wywołaną koronawirusem, wskazują, że u niektórych po chorobie doszło do trwałego uszkodzenia mięśnia sercowego. Dotyczy to również osób, które przeszły łagodnie COVID i nie musiały być hospitalizowane. To powikłanie może w przyszłości skutkować poważnymi chorobami, np. niewydolnością serca.
Płuca
Po wyleczeniu zakażenia koronawirusem, pojawiają się powikłania dotyczące układu oddechowego, zwłaszcza zapalenie płuc z długotrwałymi skutkami w postaci trwałych blizn w tkance płucnej (zwłóknienia płuc), przewlekłego kaszlu, duszności.
Mózg
Nie poznano do końca mechanizmów prowadzących do rozwoju powikłań mózgowych po zakażeniu koronawirusem, jednak wiadomo, że takie się pojawiają zarówno u starszych, jak i u młodych pacjentów. To m.in. udary, padaczka, ale tez rzadki zespół Guillaina-Barrego powodujący paraliż w wyniku uszkodzenia nerwów. Niektóre źródła podają, że koronawirus zwiększa ryzyko rozwoju choroby Alzheimera i Parkinsona.
Powikłania koronawirusa u dzieci
Jednym z groźniejszych powikłań zakażenia koronawirusem, który zidentyfikowano u dzieci, jest pediatryczny wieloukładowy zespół zapalny (zespół pocovidowy, MIS-C). To zespół objawów obejmujący gorączkę, ból brzucha, ból głowy, wymioty, biegunkę, dezorientację, zapalenie spojówek, czerwone usta lub żywoczerwony język i wysypkę. Jest to stan zagrażający życiu i rozwija się w ciężkich przypadkach zakażenia u dzieci.
Dzięki szybkiemu rozpoznaniu i pomocy medycznej większość dzieci [z pediatrycznym wieloukładowym zespołem zapalnym - przyp. red.] przeżyje, ale długoterminowe skutki tego schorzenia są obecnie nieznane
- stwierdzają naukowcy pod kierunkiem Kevina Choratha w czasopiśmie „The Lancet”.
Zespół pocovidowy przypomina chorobę Kawasaki, prowadzącą do zapalenia naczyń krwionośnych i rozwoju tętniaków naczyń wieńcowych (sieci małych naczynek oplatających serce), co może skutkować zawałem serca u dziecka.
Problemy z krzepnięciem
Jednym z istotnych powikłań zakażenia koronawirusem jest zaburzenie procesów krzepnięcia krwi. W rezultacie w naczyniach krwionośnych chorego tworzą się skrzepy krwi. Każdy taki skrzep może prowadzić do zatrzymania przepływu krwi, a w konsekwencji do udaru lub zawału serca. Zakrzepy mogą prowadzić też do uszkodzenia wątroby oraz nerek.
To powikłanie występuje zwłaszcza u osób hospitalizowanych. Jedno z holenderskich badań dowiodło, że ok. 30% pacjentów z COVID-19 przebywających na oddziale intensywnej terapii miało powikłanie w postaci zakrzepów w nogach, płucach lub tętnicach.
Zmęczenie jako powikłanie koronawirusa
Do mniej groźnych, lecz uciążliwych powikłań koronawirusa należy uczucie chronicznego zmęczenia, które może trwać tygodniami od wyleczenia.
Więcej: Koronawirus a zmęczenie.
W jednym z artykułów w naukowym piśmie „Nature” dowiedziono, że przewlekłe zmęczenie jest jednym z najważniejszych długotrwałych skutków zakażenia koronawirusem i może dotyczyć nawet ponad połowy ozdrowieńców.
Długo trwające objawy koronawirusa
Analiza danych 4182 użytkowników aplikacji COVID Symptom Study, za pomocą której osoby z potwierdzonym zakażeniem koronawirusem dzielą się swoimi symptomami, pokazała, że u ok. 13% osób objawy utrzymują się co najmniej 4 tygodnie od wyleczenia, a u 1 na 20 osób – przez 8 tygodni lub dłużej.
Długo trwające objawy zakażenia koronawirusem to najczęściej:
- zmęczenie,
- utrata smaku lub brak węchu,
- ból głowy,
- uczucie duszności.
Według raportu „Co wiemy o długoterminowych skutkach COVID-19” Światowej Organizacji Zdrowia, na przedłużone objawy narażone są szczególnie osoby otyłe, z nadciśnieniem, zaburzeniami psychicznymi.
Więcej: U kogo objawy koronawirusa utrzymują się najdłużej?
Wystąpienie powikłań oraz objawów pomimo wyleczenia samej infekcji COVID-19 nie oznacza, że chory nadal zaraża. Amerykańskie badania wykazały, że osoby z łagodnymi objawami koronawirusa zarażają przez ok. 10 dni, a pacjenci ciężko chorzy przez ok. 20 dni.
Źródła: K. Chorath i inni, Multisystem inflammatory syndrome in children: A systematic review, https://doi.org/10.1016/j.eclinm.2020.100527,
WHO, What we know about long-term effects of COVID-19, 9 września 2020,
Long term respiratory complications of covid-19, British Medical Journal, https://doi.org/10.1136/bmj.m3001,
A. Pezeshgi, Critical Complications of COVID-19: A systematic Review and Meta-Analysis study, https://doi.org/10.1101/2020.06.14.20130955.
Więcej o koronawirusie:Czy można mieć koronawirusa (COVID-19) bez gorączki?Ból głowy a koronawirus. Kiedy ten objaw oznacza COVID-19?Katar a koronawirus – najważniejsze informacjeNietypowe objawy koronawirusa – 7 zaskakujących symptomów COVID-19Koronawirus a biegunka – ważny objaw, którego nie powinniśmy lekceważyćKoronawirus. Co robić, gdy doszło do zakażenia lub wystąpią objawy COVID-19Koronawirus a grypa – jak odróżnić objawy?Jak leczyć łagodne zakażenie koronawirusem w domu? Leki i naturalne sposoby na COVID-19Koronawirus a ciąża. Najważniejsze fakty o COVID-19 w ciąży
Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!
